การพัฒนาชุมชนต้นแบบ “เกษตรกรรมในชุมชนเมือง”

Main Article Content

รัตนา หอมชื่น
อวยชัย วะทา
ศักดิ์พงศ์ หอมหวล

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาข้อมูลทั่วไป สภาพปัญหาและสถานการณ์ด้านเกษตรกรรมในชุมชนเมืองของหมู่บ้าน
ธนาวัลย์ 2)ศึกษารูปแบบกิจกรรมและคุณลักษณะชุมชนต้นแบบ “เกษตรกรรมในชุมชนเมือง” 3) ทดลองใช้และประเมินผลการใช้รูป
แบบ การพัฒนาชุมชนต้นแบบ “เกษตรกรรมในชุมชนเมือง” โดยมีขั้นตอนการวิจัย คือ ระยะที่ 1 ได้แก่ การศึกษาข้อมูลทั่วไป สภาพ
ปัญหาและสถานการณ์ด้านเกษตรกรรมในชุมชนเมืองของหมู่บ้านธนาวัลย์ โดยศึกษาจากเอกสารงานที่เกี่ยวข้องและสภาพบริบทของ
พื้นที่ ระยะที่ 2 ได้แก่ การสร้างรูปแบบกิจกรรมและคุณลักษณะของชุมชนต้นแบบ “เกษตรกรรมในชุมชนเมือง” โดยผู้เชี่ยวชาญ ผู้
เกี่ยวข้อง และผู้วิจัยในท้องถิ่น ระยะที่ 3 การทดลองใช้และประเมินผลการใช้รูปแบบ การพัฒนาชุมชนต้นแบบ “เกษตรกรรมในชุมชน
เมือง” โดยการใช้รูปแบบที่ได้มาทดลองที่หมู่บ้านธนาวัลย์ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ครัวเรือนในชุมชนเมือง หมู่บ้านธนาวัลย์ จำนวน 10
ครัวเรือน รวมสมาชิกในครัวเรือน 30 คน ได้มาโดยวิธีเจาะจงจากผู้สมัครใจ ระเบียบวิธีวิจัยเป็นการวิจัยแบบผสมระหว่างการวิจัยเชิง
คุณภาพและการวิจัยเชิงปริมาณ เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ
ผลการวิจัยพบว่า การพัฒนาชุมชนต้นแบบ “เกษตรกรรมในชุมชนเมือง” นวัตกรรมที่เหมาะสม คือ เครือข่ายชุมชนกลุ่มตัวอย่าง
ต้องมีความรู้ความเข้าใจ เจตคติ และทักษะในการปฏิบัติเกี่ยวกับกิจกรรม 11 กิจกรรม คือ 1) กิจกรรมการให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยว
กับเกษตรกรรมในชุมชนเมือง 2) กิจกรรมการปลูกพืชเพื่อบริโภคและจำหน่าย 3) กิจกรรมการเลี้ยงสัตว์เพื่อบริโภคและจำหน่าย 4)
กิจกรรมการเพาะเห็ด 5) กิจกรรมการปลูกผักกลับหัว 6) กิจกรรมการปลูกข้าวบนดาดฟ้า 7) กิจกรรมส่งเสริมเกษตรอินทรีย์ 8) กิจกรรม
การประยุกต์วัสดุเหลือใช้สู่เทคโนโลยีชาวบ้าน 9) กิจกรรมธนาคารขยะ 10) กิจกรรมส่งเสริมขนบธรรมเนียมและประเพณีพื้นบ้าน และ
วัฒนธรรม 11) กิจกรรมส่งเสริมวิถีชีวิตประชาธิปไตย ซึ่งผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่าง 30 คน จาก 10 ครัวเรือน มีการรับรู้ มีส่วน
ร่วม มีการแสดงความเป็นเจ้าของ มีจิตสำนึก และเกิดพลังการขับเคลื่อน อยู่ในระดับสูงมาก ส่วนคุณลักษณะของชุมชนต้นแบบ ต้อง
ประกอบด้วย 1) มีกลุ่มองค์กรที่เข้มแข็ง 2) มีกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน 3) มีการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาในการแก้ปัญหาและดำรงชีวิต
4) มีการขับเคลื่อนกิจกรรมอยู่อย่างสมํ่าเสมอ

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

[1] Sustainable Agriculture Foundation (Thailand).
(2014). Mixed farming concept. http://www.sathai.
org/. (October 2, 2014)
[2] The National Economic and Social Development
Board. (2012). The National Economic and Social
Development Plan The Eleventh Plan 2012 - 2016.
Bangkok : Office of The National Economic and
Social Development Board.
[3] Chonburi Provincial Statistical Office. (2015).
Chonburi Provincial Statistical Report 2015. http://
www.chonburi.nso.go.th. (January 20,2016).
[4] Piyapong Boossabong. (2014). Concept of urban
agriculture. http://www.thaicityfarm.com.
(October 20, 2014)
[5] Kamonnet Sangyai (Interview respondents). Rattana
Homchuen (Interviewer). (October 12, 2014).
[6] Jutarat Porraaut (Interview respondents). Rattana
Homchuen (Interviewer). (October 12, 2014).
[7] Boonpan Sanwandee (Interview respondents).
Rattana Homchuen (Interviewer). (November 4,
2014).
[8] Prisanha Sodasoy (Interview respondents). Rattana
Homchuen (Interviewer). (November 25, 2014).
[9] Yawwalak Dongkamjan (Interview respondents).
Rattana Homchuen (Interviewer). (October 12,
2014).
[10] Runjoun Mommai (Interview respondents). Rattana
Homchuen (Interviewer). (November 25, 2014).
[11] Sonthaya Tanomsoy (Interview respondents).
Rattana Homchuen (Interviewer). (October 12,
2014).
[12] Samrang Sinthon (Interview respondents). Rattana
Homchuen (Interviewer). (November 4, 2014).
[13] Anutida Namtisong (Interview respondents).
Rattana Homchuen (Interviewer). (November
25, 2014).
[14] Audom Sukita (Interview respondents). Rattana
Homchuen (Interviewer). (November 4, 2014).
[15] Chokdee Suwannasri (Interview respondents).
Rattana Homchuen (Interviewer). (November 4,
2014).
[16] Pramol Konprahom (Interview respondents).
Rattana Homchuen (Interviewer). (November 4,
2014).
[17] Nakorn Limpacuptathavon. (2014). Growing
vegetables like a city people happy that anyone
can do it. Bangkok : Amarin Printing And
Publishing.
[18] Office of The Royal Development Projects Board
(ORDPB). (2014). Concept of self-reliance. http://
www.rdpb.go.th. (October 15, 2014).
[19] Sumet Tantiwatchakun. (2001). Sufficiency
Economy by Royal Initiative.http://www.uinthai.
net/index.php/. (October 22, 2014).