อนาคตภาพของครูอาชีวศึกษาไทยในทศวรรษหน้า

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอนาคตภาพของครูอาชีวศึกษาในทศวรรษหน้า วิธีการวิจัยแบ่งออกเป็น 3 ขั้นตอน คือ
1) ศึกษาและวิเคราะห์สภาพปัจจุบันและปัญหาการผลิต การพัฒนา และการใช้ครู รวมทั้งกลไกการพัฒนาครูอาชีวศึกษา โดยศึกษา
จากเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ตามกรอบนโยบายและยุทธศาสตร์การปฏิรูปการศึกษาในทศวรรษที่สองด้านการพัฒนาอาชีวศึกษา
2) การจัดประชุมเชิงปฏิบัติการมองอนาคต (Foresight workshop) และจัดกระบวนการมองทางเลือกโดยสร้างภาพอนาคต (Scenario
planning) โดยกลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เพื่อกำหนดร่างแนวทางการพัฒนาครูอาชีวศึกษาในอนาคต และให้ข้อเสนอแนะ
เชิงนโยบายเกี่ยวกับยุทธศาสตร์การพัฒนาครูอาชีวศึกษาของไทยในอนาคตที่เป็นรูปธรรม
ผลการวิจัย พบว่า 1) ข้อค้นพบจากการประมวลและสังเคราะห์แนวโน้ม นโยบายและยุทธศาสตร์ทางอาชีวศึกษานานาประเทศ
ที่น่าสนใจสามารถสรุปได้ดังนี้ (1) สภาวการณ์เรียนรู้คู่การทำงานจะกลายโจทย์ใหม่ที่ท้าทายระบบการศึกษาไทย (2) เกิดกระแสการ
เรียกร้องการสร้างกำลังคนตลอดจนแรงงานคนรุ่นใหม่ให้มีทักษะการทำงานรวมถึงระบบการฝึกอบรมและพัฒนาคนที่เป็นรูปธรรม
(3) เกิดวิกฤตการศึกษาไทย “เด็กไทยตกขอบ เรียนไม่รู้ ทำงานไม่เป็น” (4) มีสัญญาณที่ดีเกี่ยวกับการจัดการศึกษาสร้างทักษะสัมมาชีพ
ในนานาประเทศ และ (5) การจัดการศึกษาถูกจัดระบบให้ตอบสนองการเติบโตของภาคการผลิตอุตสาหกรรม รวมทั้งการพัฒนากำลัง
แรงงาน 2) อนาคตภาพของครูอาชีวศึกษาไทยในทศวรรษหน้าตามฉันทามติของผู้เชี่ยวชาญและผู้มีส่วนได้เสียนั้น สรุปได้ว่า การผลิต
ครูอาชีวศึกษาที่มีคุณภาพต้องประกาศให้เป็นวาระแห่งชาติ การพัฒนาครูอาชีวศึกษาทั้งในสถานศึกษาและในสถานประกอบการต้องมี
ระบบและดำเนินการอย่างต่อเนื่อง การใช้ครูอาชีวศึกษาในอนาคตต้องให้เต็มตามศักยภาพของครูและสอดคล้องกับสมรรถนะของแต่ละ
บุคคล รวมทั้งกลไกการพัฒนาครูอาชีวศึกษานั้นจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องอาศัย การขับเคลื่อนการศึกษาเชิงพื้นที่ ภาคีความร่วมมือคือหัวใจ
สำคัญของความสำเร็จและ การส่งเสริมการพัฒนานวัตกรรมและหลักสูตรที่หลากหลายเพื่อส่งเสริมทักษะการทำงาน