กรอบแนวคิดเพื่อการอธิบายการบริหารจัดการเมือง

Main Article Content

รงค์ บุญสวยขวัญ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อจะอธิบายถึง กรอบแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับ การบริหารจัดการเมือง ในฐานะที่เมืองเป็นฐานทางสังคมมีมาก่อนองค์กรปกครอง           ส่วนท้องถิ่นอันเป็นกลไกรัฐบาลที่ทำหน้ารับผิดชอบในการให้การบริการสาธารณะในปัจจุบัน เมืองจึงเป็นฐานที่สำคัญ ผ่านการสังเคราะห์เชิงตีความจากปรากฏการณ์ในภาคสนามและการทบทวนจากวรรณกรรมด้วยการยกระดับปรากฏการณ์มาสู่หลักการหรือแนวคิด              สู่การสร้างเป็นกรอบแนวคิดเพื่อการบริหารจัดการเมือง


พบว่า การบริหารจัดการเมืองประกอบด้วยแนวคิดที่สำคัญๆ ที่ต้องพินิจพิจารณาเพื่อเมืองอันสัมพันธ์กับบทบาทใหม่และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นด้วยนั้นมีอย่างน้อย 5 ประเด็น ได้แก่ ประเด็นแรก การบริหารจัดการเป็นทั้งแนวคิดและการปฏิบัติการ                 ที่สำคัญมากเพื่อเปลี่ยนแปลงเมืองให้น่าอยู่และก้าวหน้าสอดคล้องกับบริบทต่างๆ              ต้องเปลี่ยนแปลงจากการปกครองมาเป็นการบริหารจัดการเมือง เป็นการบริหารจัดการเพื่อการเปลี่ยนแปลงด้วยการบริหารจัดการแบบบูรณาการและการบริหารจัดการแบบเครือข่าย ภายใต้การสร้างวิสัยทัศน์ร่วมกันของภาคส่วนต่างๆ ในเมือง  ประเด็นที่สอง นักการเมือง เป็นบุคคลและกลุ่มบุคคลที่มาจากการเลือกตั้งทำให้มีอำนาจรัฐในการสร้างคุณภาพชีวิตในสังคมเมือง การใช้อำนาจจึงต้องเปลี่ยนแปลงจากนักการเมืองเป็นนักจัดการเมือง              ที่เน้นบริการสาธารณะแบบมืออาชีพ ประเด็นที่สามต้องเป็น พลเมือง ประชากรทั้งหมดที่ประกอบขึ้นเป็นสมาชิกของเมืองอันมีส่วนได้เสีย จึงต้องเน้นความรับผิดชอบต่อตนเองและต่อผู้อื่นในการดำเนินชีวิต จึงอธิบายคุณลักษณะของสมาชิกเมืองที่พึงประสงค์ที่เป็นคุณลักษณะส่วนบุคคลและคุณลักษณะที่ต้องสัมพันธ์กับภาคส่วนอื่น ประเด็นที่สี่ความสัมพันธ์กับรัฐบาลกลาง เนื่องจากเมืองมิได้เป็นฐานทางสังคมที่อิสระ แต่ดำรงอยู่ในความสัมพันธ์ทางอำนาจกับรัฐโดยมีองค์กรปกครองท้องถิ่นเป็นกลไก เป็นความสัมพันธ์ผ่านกฎหมายจะเป็นเงื่อนไขในความอิสระของเมืองต่อการดำเนินกิจกรรมเพื่อตอบสนองพลเมืองและการเปลี่ยนแปลงเมือง ทั้งนี้มีกระบวนการความสัมพันธ์ประกอบด้วย        1) การกำกับดูแล การควบคุม และการตรวจสอบ 2) การสร้างมาตรฐานการบริการสาธารณะ 3) การบริหารงานบุคคล และ 4) งบประมาณ ประเด็นที่ห้า ทุนทางสังคมของเมือง   เป็นเหมือนแก่นแกนภายในหรือศักยภาพภายในของเมืองที่มีพลังอำนาจอยู่จริง ทั้งที่เป็นรูปธรรมและนามธรรมของเมือง เป็นเงื่อนไขในการสร้างความเป็นเมืองมาแต่อดีตที่ต้องรื้อฟื้น รื้อสร้างให้เกิดขึ้นมามีบทบาทใหม่ เป็นต้นว่าสถาบันทางสังคม และระบบคุณค่าของสังคม

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กฤช เพิ่มทันจิตต์. (2536). ทฤษฎีและแนวความคิดเกี่ยวกับกระบวนการเกิดเป็นเมือง. กรุงเทพฯ : ครีเอทีฟ พับลิชชิ่ง.
โกวิทย์ พวงงาม. (2553). การจัดการตนเองของชุมชนและท้องถิ่น. คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
คณะทำงานการปฏิรูปการกระจายอำนาจ. (2558). ที่ประชุมอธิการบดีแห่งประเทศไทย หรือ ทปอ.”.เอกสารข้อเสนอการปฏิรูปองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ต่อสภานิติบัญญัติแห่งชาติ.
จรัส สุวรรณมาลา. (2547). นามานุกรมนวัตกรรมท้องถิ่นไทย ประจำปี 2547. กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
_______. (2538). ปฏิรูประบบการคลังไทย: กระจายอำนาจสู่ภูมิภาคและท้องถิ่น. กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) .
_______. (2539). การตรวจสอบผลการดำเนินงานกลยุทธ์ในการปรับปรุงการบริการภาครัฐ. กรุงเทพฯ : กราฟฟิค ฟอร์แมทไทยแลนด์.
ฉัตรทิพย์ นาถสุภา. (2529). บ้านกับเมือง. กรุงเทพฯ : สร้างสรรค์.
ชลธิรา ขุนทอง. (2560). เมืองในประวัติศาสตร์เศรษฐกิจไทย. ใน เพชรรุ่ง เทียนปิ๋วโรจน์ (บรรณาธิการ). ความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคมไทยในปริทรรศ์ ประวัติศาสตร์ ศักดิ์โสภาการพิมพ์.
ชวน เพชรแก้ว และคณะ. (2556). ฐานเศรษฐกิจและทุนทางสังคมของอำเภอไชยยา. งานวิจัยในชุดโครงการการพัฒนาทุนทางสังคมภาคใต้เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ภายใต้โครงการเมธีวิจัยอาวุโสของ ศาสตราจารย์ชวน เพชรแก้ว. สนับสนุนโดยกองทุนสนับสนนุการวิจัย.
ณรงค์ บุญสวยขวัญ. (2556). ปัจจัยการแข่งขันทางการเมืองท้องถิ่น. เอกสารประกอบ การสอน วิชาการเมืองท้องถิ่น POS-239 หลักสูตรรัฐศาสตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์.
รงค์ บุญสวยขวัญ. (2560). กรอบแนวคิดการวิจัยการบริหารการเปลี่ยนแปลง. วารสารอาศรมวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์. ฉบับที่ 1 พ.ศ.2560
_______. “สาระการเมือง” การอธิบายแนวคิดสามารถสืบค้นได้ ใน Youtube
_______. (2557). ตัวชี้วัดการเมืองภาคพลเมืองในระบบประชาธิปไตยไทย. กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการสภาพัฒนาการเมือง สถาบันพระปกเกล้า.
ธเนศวร์ เจริญเมือง. (2551). ทฤษฎีและแนวคิดการปกครองท้องถิ่นกับการบริหารจัดการท้องถิ่น. กรุงเทพฯ : คบไฟ.
นครินทร์ เมฆไตรรัตน์. (2551). กรอบแนวคิดและรูปแบบของการดำเนินงานร่วมกันเพื่อจัดทำบริการสาธารณะขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. ในกลยุทธ์ การวางแผนพัฒนาพื้นที่ท้องถิ่นเชิงบูรณาการ. โครงการความร่วมมือทางวิชาการระหว่างกรมส่งเสริมปกครองส่วนท้องถิ่นกับสถาบันการศึกษา.
พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 2542. (2542).
เอนก เหล่าธรรมทัศน์. (2546). การปกครองตนเอง. กรุงเทพฯ : คบไฟ.
_______. (2557). แปรถิ่นเปลี่ยนฐาน. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
_______. (2560). เมืองนิยม : เมืองของไทย บ้านของเรา. ศูนย์ศึกษามหานครและเมือง วิทยาลัยบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยรังสิต.
อนุสรณ์ ลิ่มมณี. (2557). รัฐ สังคม และการเปลี่ยนแปลง : การพิจารณาในเชิงอำนาจนโยบายและเครือข่ายความสัมพันธ์. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์เดือนตุลา.
อรทัย ก๊กผล. (2559). Urbanization เมื่อ “เมือง” กลายเป็นโจทย์ของการบริหารจัดการท้องถิ่นสมัยใหม่. วิทยาลัยพัฒนาการปกครองท้องถิ่น สถาบันพระปกเกล้า.
Donnelly, Andrew and Forrest, Beth. (2003). Cities, Medieval. In Karen Christensen and David Levinson (ed). Encyclopedia of Community. Sage Publications.
Denters, Bas. (2011). Local Governance. In Mark Bevir (eds). Governance. Sage Publising.
Eliassoph, Nina. (2013). The Politics of Volunteering. Polity Press.
Fukuyama, Francis. (2000). Trust : The Social Virtues and the Creation of Prosperity. Simon & Shuster.
Frishkin, James S. (2011). When the People Speak : Deliberative Democracy and Public Consultation. Oxford University Press.
Goldsmith, Stephen, Eggers William D. Governing by networking. (2552). แปลโดย จักร ติงศภัทิย์. การบริหารเครือข่ายภาครัฐ.
Keating, Michael. (1991). Comparative Urban Politics : Power and The City in The United States , Canada , Britain and France. Edward Elgar.
Leach, Steve, John Stewart and Kieron Walsh. (1994). The Changing Organization and Management of Local Government. London. Macmillan.
Lee, Thomas H., Shiba, Shoji, Wood, Robert Chapman. (1999). Integrated Management System : A Practical Approach to Transforming Organization. John Wiley & Sons.
McGuire, M. (2011). Network Management. Mark Bevire (ed). The SAGE Handbook of Governance. SAGE Publication.
Orum, Anthony M. (2003). Cities. In Karen Christensen and David Levinson (ed). Encyclopedia of Community. Sage Publications.
Putnam, Robert D. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of America Community. Simon & Shuster.
________. (1992). Making Democracy : Civic Traditions in Modern Italy. Princetion University Press.
Robinson, Tony. (2003). Cities, Inner. In Karen Christensen and David Levinson (ed). Encyclopedia of Community. Sage Publications.