การเสริมสร้างความเป็นพลเมืองดิจิทัลสำหรับเยาวชนกลุ่มเสี่ยงต่อการกระทำความผิดพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ในจังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาชุดกิจกรรมเสริมสร้างความเป็นพลเมืองดิจิทัลสำหรับเยาวชนในจังหวัดเชียงรายและ 2) เสริมสร้างความเป็นพลเมืองดิจิทัลสำหรับเยาวชนกลุ่มเสี่ยงต่อการกระทำความผิดพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ในจังหวัดเชียงราย กลุ่มตัวอย่าง คือ นักศึกษาระดับชั้นประกาศนียบัตรวิชาชีพ จำนวน 29 คน โดยกลุ่มตัวอย่างใช้การเลือกแบบเจาะจง แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มทดลอง จำนวน 16 คน และกลุ่มควบคุม จำนวน 13 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถามความรู้เกี่ยวกับพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2560 แบบสอบถามความเป็นพลเมืองดิจิทัล และชุดกิจกรรมเสริมสร้างความเป็นพลเมืองดิจิทัล ผลการวิจัยพบว่า ชุดกิจกรรมเสริมสร้างความเป็นพลเมืองดิจิทัลในเยาวชน มีองค์ประกอบ 3  มิติ ได้แก่ มิติการจัดการตัวตนให้ปลอดภัย มิติของการดูแลผลกระทบที่เกิดขึ้นกับตัวเองและความมีจริยธรรม และมิติการจัดการกับข้อมูลที่เข้ามา ผลการเสริมสร้างความเป็นพลเมืองดิจิทัลสำหรับเยาวชนในจังหวัดเชียงราย พบว่า 1) กลุ่มทดลองมีคะแนนความเป็นพลเมืองดิจิทัลระยะก่อนเข้าร่วมกิจกรรม ระยะหลังเข้าร่วมกิจกรรมและระยะติดตามผลแตกต่างกัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยที่ระยะติดตามผลมีค่าเฉลี่ยมากที่สุด (M = 4.431, S.D. = 0.379) รองลงมาคือระยะหลังเข้าร่วมกิจกรรม (M = 4.326, S.D. = 0.490) ส่วนระยะก่อนเข้าร่วมกิจกรรมมีค่าเฉลี่ยน้อยที่สุด  (M = 4.121, S.D. = 0.541) 2) การวิเคราะห์ความแปรปรวนร่วมของคะแนนความเป็นพลเมืองดิจิทัลของกลุ่มตัวอย่างหลังการเข้าร่วมกิจกรรมโดยมีคะแนนก่อนเข้าร่วมกิจกรรมเป็นตัวแปรควบคุม พบว่า เมื่อควบคุมอิทธิพลของคะแนนเฉลี่ยพลเมืองดิจิทัลก่อนเข้าร่วมกิจกรรมของกลุ่มอย่างแล้ว กลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมมีคะแนนเฉลี่ยของพลเมืองดิจิทัลไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ