ประวัติศาสตร์กฎหมายอิสลามที่อาเจะห์: จากรัฐสุลต่านสู่เขตปกครองพิเศษ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้ศึกษาประวัติศาสตร์กฎหมายอิสลามที่อาเจะห์ตั้งแต่ยุครัฐจารีตจนถึงปัจจุบัน โดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ศึกษาการเปลี่ยนแปลงของการใช้กฎหมายอิสลามที่สัมพันธ์กับบริบททางสังคมและการเมืองระหว่างอาเจะห์กับอำนาจจากภายนอกตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน โดยศึกษาผ่านเอกสารและตัวบทกฎหมายต่าง ๆ และการบังคับใช้ในพื้นที่ จากการศึกษาพบว่ากฎหมายอิสลามมีการใช้ในพื้นที่อาเจะห์มาโดยตลอด แต่ระดับความเข้มข้นและความเป็นทางการแตกต่างกัน หลังยุคระเบียบใหม่กฎหมายอิสลามถูกประกาศใช้อย่างเป็นทางการที่อาเจะห์ แต่อย่างไรก็ตามกฎหมายอิสลามถูกใช้เป็นเครื่องมือทางการเมืองทั้งระหว่างรัฐบาลอินโดนีเซียกับกลุ่มขบวนการอาเจะห์เอกราช (GAM) และระหว่างผู้มีอำนาจฝ่ายต่าง ๆ ในอาเจะห์เอง
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์บทความเป็นของผู้เขียนและสงวนสิทธิ์ตามกฎหมาย
ข้อคิดเห็นใดๆ ที่ปรากฏในวารสารนี้เป็นของผู้เขียน คณะกรรมการวารสาร ภาควิชาประวัติศาสตร์ฯ กองบรรณาธิการ ตลอดจนกรรมการกลั่นกรองประจำฉบับ ไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องกับข้อคิดเห็นเหล่านั้น
References
ชนินท์ทิรา ณ ถลาง, และ อรอนงค์ ทิพย์พิมล. โครงการการเจรจาและรักษาสันติภาพในอาเจะห์: บทเรียนสำหรับ กรณีสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.), 2553.
วิทยา สุจริตธนารักษ์, และ สุภาค์พรรณ ขันชัย. อดีตและอนาคตของอะเจห์. กรุงเทพฯ: โครงการอาณาบริเวณศึกษา 5 ภูมิภาค (อบศ.5) และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.), 2546.
อรอนงค์ ทิพย์พิมล. “กฎหมายชารีอะห์กับผู้หญิงอาเจะห์: ชายขอบของชายขอบ.” วารสารประวัติศาสตร์ ธรรมศาสตร์ 4, ฉ. 1 (มกราคม-มิถุนายน 2560): 115-158.
อรอนงค์ ทิพย์พิมล. “อินโดนีเซีย รัฐอิสลาม และอูลามาอาเจะห์: กรณีกฎหมายอิสลามในอาเจะห์ ค.ศ. 1945-1962.” ใน ศาสนากับความรุนแรง, บรรณาธิการโดย ปรีดี หงษ์สต้น และ อัมพร หมาดเด็น, 205-226. กรุงเทพฯ: Patani Forum และ Illuminations Editions, 2562.
Abubakar, Al Yasa. Syariat Islam di NAD, Perdigma Kebijakan dan Kegiatan. Banda Aceh: Dinas Syariat Islam, 2005.
Abuza, Zachary. Political Islam and Violence in Indonesia. London and New York: Routledge, 2007.
Afrianty, Dina. Women and Sharia Law in Northern Indonesia: Local Women’s NGOs and the Reform of Islamic Law in Aceh. London and New York: Routledge, 2015.
Afriko, Marzi. “Syariat Islam dan Radikalisme Massa: Melacak Jejak Awal Kehadiran FPI di Aceh.” In Serambi Mekkah yang Berubah, edited by Arskal Salam and Adlin Sila, 19-55. Jakarta: Pustaka Alvabet, 2010.
Arfiansyah. “Politicization of Shari’ah: Behind the Implementation of Shari’ah in Aceh -Indonesia.” Master’s thesis, McGill University, 2009.
Aspinall, Edward. Islam and Nation: Separatist Rebellion in Aceh, Indonesia. Stanford, CA: Stanford University Press, 2009.
Basweden, Anies Rasyid. “Political Islam in Indonesia: Present and Future Trajectory.” Asian Survey 44, no. 5 (September/October 2004): 669-690.
Bustamam-Ahmad, Kamaruzzaman. Islamic Law in Southeast Asia: A Study of its Application in Kelantan and Aceh. Chiang Mai, Thailand: Silkworm Books, 2009.
Butt, Simon, and Tim Lindsey. The Constitution of Indonesia: A Contextual Analysis. Oxford, Portland, OR: Hart Publishing, 2012.
Dijk, C. Van. Rebellion under the Banner of Islam: The Darul Islam in Indonesia. The Hague: Martinus Nijhoff, 1981.
Dinas Syariat Islam Aceh. Himpunan Undang-Undang Keputusan Predisen Peraturan Daerah/Qanun Instruksi Gubernur Berkaitan Pelaksanaan Syariat Islam, edisi kesepuluh. Banda Aceh: Dinas Syariat Islam Aceh, 2012.
Dinas Syariat Islam Aceh. Himpunan Undang-Undang Keputusan Presiden Keputusan Mahkamah Agung R.I Peraturan Daerah/Qanun Instruksi Gubernur Edaran Gubernur berkaitan Pelaksanaan Syariat Islam, edisi Kesebelas. Banda Aceh: Dinas Syariat Islam Aceh, 2015.
Elson, R. E. “Another Look at the Jakarta Charter Controversy 1945.” Indonesia, no. 88 (Oct 2009): 105-130.
Feener, R. Michael. “Social Engineering through Shari‘a: Islamic Law and State-Directed Da‘wa in Contemporary Aceh.” Islamic Law and Society 19 (2012): 275-311.
Feener, R. Michael. Shari’a and Social Engineering: The Implementation of Islamic Law in Contemporary Aceh, Indonesia. Oxford, United Kingdom: Oxford University Press, 2013.
Feener, R. Michael, and Mark E. Cammack, eds. Islamic Law in Contemporary Indonesia: Ideas and Institutions. Cambridge, MA: Islamic Legal Studies Program, Harvard Law School: Distributed by Harvard University Press, 2007.
“Guberner Aceh Tetap Tolak Qanun Rajam.” Liputan 6, October 28, 2009. http://news.liputan6.com/read/249131/guberner-aceh-tetap-tolak-qanun-rajam (accessed 5 May 2010).
Hadi, Amirul. Islam and State in Sumatra: A Study of Seventeenth-Century Aceh. Leiden: Brill, 2004.
Hasjmy, A. Perang Gerilya dan Pergerakan Politik di Aceh untuk Merebut Kemerdekaan Kembali. Banda Aceh: Mejelis Ulama Propinsi Daerah Istimewa Aceh, 1980.
Hosen, Nadirsyah. Shari’a & Constitutional Reform in Indonesia. Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, 2007.
Hurgronje, Christiaan Snouck. The Achehnese. Translated by A.W.S. O'Sullivan; with an index by R. J. Wilkinson. Leiden: Brill, 1906.
Ibrahimy, M. Nur El. Teungku Muhammad Daud Beureueh: Peranannya dalam Pergolakan di Aceh. Jakarta: Gunung Agung, 1982.
Ichwan, Moch. Nur. “Politics of Shari‘atization in Aceh.” In Islamic Law in Contemporary Indonesia: Ideas and Institutions, edited by R. Michael Feener, and Mark Cammack, 193-215. Cambridge, MA: Islamic Legal Studies Program, Harvard Law School: Distributed by Harvard University Press, 2007.
“Indonesia: New Aceh Law Imposes Torture.” Human Rights Watch, October 11, 2009. https://www.hrw.org/news/2009/10/11/indonesia-new-aceh-law-imposes-torture (accessed 5 May 2010).
Jahroni, Jajang. Defending the Majesty of Islam: Indonesia’s Front Pembela Islam, 1998-2003. Chiang Mai and Bangkok, Thailand: Asian Muslim Action Network, 2008.
Khumaini, Hayatillah. “Raqun Jinayah Kesampingan Hukum Positif.” Modus Aceh, July 16, 2009. http://www.modusaceh.com/html/read/kolom/1752.raqun_jinayah_kesampingan_kukum_positif.html/ (accessed 1 May 2010).
Kloos, David. “Becoming better Muslims: Religious Authority and Ethical Improvement in Aceh, Indonesia.” PhD Thesis, Vrije Universtiteit, 2013.
Kreemer, J. Atjeh: Algemeen Samenvattend overzicht van Land en Volk van Atjeh en Onderhoorigheden (2 vols.). Leiden: E.J. Brill, 1922-1923.
Langen, Karel F.H. van. De Inrichting van het Atjehsche Staatsbestuur onder het Sultanaat. ‘s-Gravenhage: Njighoff, 1888.
“NGOs to File Review of Aceh Stoning Bylaw.” The Jakarta Post, October 19, 2009. http://www.thejakartapost.com/news/2009/10/19/nogs-file-review-aceh-stoning-bylaw.html (accessed 5 May 2010).
Platzdasch, Bernhard. Islamism in Indonesia: Politics in the Emerging Democracy. Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, 2009.
“Qanun Jinayah Belum ditandatangani Gubernur Aceh.” Tempo Interaktif, September 28, 2009. www.tempointeraktif.com/hg/nusa/2009/09/28/brk,20090928-199694,id.html (accessed 5 May 2010).
R., Sumaryo Budi (ed.). Aceh dalam Undang-Undang dan Perputahun 1999 S/D Tahun 2006. Jakarta: CV. Citra Utama, 2008.
Radzie. “Kaji Ulang Qanun Jinayah: Koalisi NGO.” Acehkita.com, September 9, 2009. www.acehkita.com/berita/kaji-ulang-qanun-jinayah-koalisi-ngo (accessed 5 May 2010).
Rahmad, Yuli. “Ragam Jinayah, Akitivis Perempuan Kecam PKS dan KAMMI.” The Globe Journal, September 10, 2009. http://theglobejournal.com/hukum/ragam-jinayah-aktivis-perempuan-kecam-pks-kammi/index.php (accessed 5 May 2010).
“Rancangan Qanun Aceh Nomor… Tahun 2014 Tentang Hukum Jinayat,” Serambi, September 5, 2014.
Reid, Anthony. The Blood of the People: Revolution and the End of Traditional Rule in Northern Sumatra. Kuala Lumpur: Oxford University Press, 1979.
Reid, Anthony (ed.). Verandah of Violence: the Background to the Aceh Problem. Singapore: Singapore University Press, 2006.
Salim, Arskal. Challenging the Secular State: the Islamization of law in Modern Indonesia. Honolulu: University of Hawai‘i Press, 2008.
Salim, Arskal and Azyumardi Azra (eds). Shari’a and Politics in Modern Indonesia. Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, 2003.
Sekretariat DPRD - GR. Propinsi Daerah Istimewa Atjeh, Dewan Perwalikan Rakjat Atjeh: Dalam Sedjarah Pembentukan dan Perkembangan Pemerintahan di Atjeh sedjak Proklamasi 1945 sampai awal Tahun 1968. Banda Atjeh: Sekretariat DPRD - GR, 1968.
Siapno, Jacqueline Aquino. Gender, Islam, Nationalism and the State in Aceh: The Paradox of Power, Co-optation and Resistance. London: RoutledgeCurzon, 2002.
Siegel, James T. The Rope of God. University of California Press: Berkeley, Los Angeles, London, 1978.
Sjamsuddin, Nazaruddin. The Republican Revolt: A Study of the Acehnese Rebellion. Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, 1985.
Takeshi, Ito. “The World of Adat Aceh.” PhD thesis, Australian National University, 1984.
Tiro, Hasan di. The Price of Freedom: the Unfinished Diary of Tengku Hasan di Tiro. N.p.: National Liberation Front of Acheh Sumatra, 1984.
Thippimol, Onanong. “A History of Shariah Law in Aceh: Debates and Political Struggles among the Acehnese Ulama.” PhD thesis, the University of Queensland, 2016.