ปัญหาเกี่ยวกับความยินยอมเข้าร่วมธนาคารชีวภาพ

บทคัดย่อ

การวิจัยในมนุษย์เป็นสิ่งที่ส าคัญต่อการพัฒนาวิทยาศาสตร์ทางการแพทย์ แต่การคุ้มครอง ผู้เข้าร่วมการวิจัยในมนุษย์ก็เป็นเรื่องที่ส าคัญเช่นกัน เพราะบุคคลเหล่านั้นจะต้องแบกรับความเสี่ยง ที่เกิดจากการวิจัยในมนุษย์เพื่อประโยชน์ต่อส่วนรวม มาตรการหนึ่งที่ถูกน ามาใช้ในการคุ้มครอง บุคคลเหล่านี้คือความยินยอมที่ได้รับการบอกกล่าว ในปัจจุบัน มีการใช้ธนาคารชีวภาพในการวิจัย ในมนุษย์มากขึ้น เนื่องจากธนาคารชีวภาพเป็นสถานที่ที่เก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อหรือข้อมูลที่สามารถ ถูกน าไปใช้ในการวิจัยในมนุษย์ได้หลายครั้ง ธนาคารชีวภาพจึงช่วยให้การท าการวิจัยในมนุษย์ มีประสิทธิภาพมากขึ้นและมักจะช่วยขยายขอบเขตความสามารถในการท าวิจัยในมนุษย์ด้วย ซึ่งส่งผลดีต่อความเจริญก้าวหน้าด้านวิทยาศาสตร์ทางการแพทย์ในภาพรวม อย่างไรก็ตาม ลักษณะ ของการใช้ธนาคารชีวภาพก่อให้เกิดค าถามว่าความยินยอมที่ได้รับการบอกกล่าวข้างต้นสามารถ ถูกน ามาใช้ในการบริหารจัดการธนาคารชีวภาพได้หรือไม่ความยินยอมเข้าร่วมธนาคารชีวภาพควรจะ มีกฎเกณฑ์โดยเฉพาะหรือไม่ และกฎหมายไทยควรจะมีบทบาทในเรื่องนี้มากน้อยเพียงใด ผู้เขียนได้เขียนงานวิจัยขึ้นเพื่อตอบค าถามเหล่านี้ โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อศึกษาหา แนวทางการก าหนดกฎเกณฑ์ในเรื่องรูปแบบของความยินยอมเข้าร่วมธนาคารชีวภาพในประเทศไทยและเขียนบทความนี้ขึ้นเพื่อเผยแพร่ผลการวิจัยของงานวิจัยดังกล่าว บทความนี้สรุปผลการวิจัย ดังกล่าวโดยแบ่งออกเป็น 3 ประเด็น ซึ่งสอดคล้องกับประเด็นค าถามหลักของงานวิจัยดังกล่าว ดังนี้ ข้อสรุปประเด็นแรก คือ ความยินยอมที่ได้รับการบอกกล่าวไม่ควรถูกใช้ในการรับผู้เข้าร่วมธนาคาร ชีวภาพ ข้อสรุปประเด็นที่ 2 คือ ความยินยอมส าหรับการรับผู้เข้าร่วมธนาคารชีวภาพมี 5 รูปแบบ ได้แก่ ความยินยอมที่สมมติขึ้น ความยินยอมแบบครอบคลุม ความยินยอมแบบกว้าง ความยินยอม แบบชั้น และความยินยอมแบบต่อเนื่อง ทั้งนี้ ความยินยอมแต่ละรูปแบบมีข้อเด่นและข้อด้อย แตกต่างกัน ข้อสรุปประเด็นสุดท้าย คือ ในประเทศไทย กฎเกณฑ์เรื่องรูปแบบของความยินยอม ส าหรับการรับผู้เข้าร่วมธนาคารชีวภาพควรแยกออกจากกฎเกณฑ์ในเรื่องเดียวกันส าหรับการรับ ผู้เข้าร่วมการวิจัยในมนุษย์และกฎเกณฑ์ดังกล่าวควรจะก าหนดให้ใช้ความยินยอมแบบกว้างเป็น มาตรฐานขั้นต่าและอนุญาตให้มีการใช้ความยินยอมแบบต่อเนื่องด้วย