“สิทธิพิทักษ์รัฐธรรมนูญ” ในกฎหมายรัฐธรรมนูญไทย: การกลายพันธุ์ของความคิดทางรัฐธรรมนูญที่รับเข้าจากต่างประเทศ?

บทคัดย่อ

งานศึกษาฉบับนี้ทบทวนเจตนารมณ์และความเป็นมาของบทบัญญัติว่าด้วย “สิทธิพิทักษ์ รัฐธรรมนูญ” ในระบอบรัฐธรรมนูญไทย และเปรียบเทียบกับกฎหมายพื้นฐานแห่งสหพันธ์ สาธารณรัฐเยอรมนีภายใต้กรอบความคิดเรื่อง “หลักประชาธิปไตยที่ปกป้องตนเองได้” โดย พิจารณากลไกพิทักษ์รัฐธรรมนูญที่ส าคัญสามกรณีคือ กรณีการประกาศการสูญไปซึ่งสิทธิขั้นพื้นฐาน กรณีการยุบพรรคการเมืองที่มุ่งล้มล้างระบอบประชาธิปไตย และกรณีการรับรองสิทธิต่อต้านขัดขืน การล้มล้างการปกครองไว้ในรัฐธรรมนูญ ซึ่งจากการศึกษาเปรียบเทียบพบว่า ถึงแม้บทบัญญัติ ดังกล่าวในระบบกฎหมายรัฐธรรมนูญไทยจะเป็นกรณีของ “การรับเข้า” แนวความคิดทางรัฐธรรมนูญ จากต่างประเทศ แต่ทว่าบทบัญญัติที่ปรากฏในรัฐธรรมนูญไทย ตลอดจนค าอธิบายและแนว ค าวินิจฉัยพิพากษาที่เกี่ยวเนื่องนั้นกลับมีความหมายที่แตกต่างไปจากความคิดอันเป็นต้นฉบับที่รับ เอามา จนอาจเรียกได้ว่าเป็นกรณี “การกลายพันธุ์” ของความคิดทางรัฐธรรมนูญที่รับเข้าจาก ต่างประเทศ