การแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายคุ้มครองผู้บริโภค: ก้าวย่างสำคัญของการพัฒนาเพื่อการคุ้มครองที่มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

บทคัดย่อ

พระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522 ได้รับการแก้ไขเพิ่มเติมมาอย่างต่อเนื่องเป็นระยะ ๆ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2541 เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบันรวมทั้งสิ้นสามครั้ง อย่างไรก็ตาม กล่าวได้ว่าการแก้ไขเพิ่มเติมครั้งล่าสุดโดยพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2562[1] เมื่อเดือนพฤษภาคม 2562 ที่ผ่านมา นับเป็นการแก้ไขเพิ่มเติม “อย่างมีนัยสำคัญอย่างยิ่ง” เนื่องจากเป็นการแก้ไขเพิ่มเติมใน “เชิงโครงสร้าง” ของพระราชบัญญัติเลยทีเดียว มิเพียงแต่การกำหนดให้มีคณะกรรมการเฉพาะเรื่องชุดใหม่ขึ้นเท่านั้น อันได้แก่ คณะกรรมการว่าด้วยความปลอดภัยของสินค้าและบริการ หากแต่ยังได้กำหนดบทบัญญัติขึ้นใหม่เกี่ยวกับการคุ้มครองผู้บริโภคในด้านความปลอดภัย ตามแนวทางของกฎเกณฑ์แห่งสหภาพยุโรปและกฎหมายของต่างประเทศบางประเทศในเรื่องความปลอดภัยของสินค้าอีกด้วย     
นอกจากนี้ การแก้ไขเพิ่มเติมที่สำคัญอีกเรื่องหนึ่ง ได้แก่ การกำหนดให้เลขาธิการคณะกรรมการคุ้มครอง
ผู้บริโภคมีอำนาจฟ้องและดำเนินคดีเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิของผู้บริโภคแทนผู้บริโภคได้อีกด้วย อันเป็นการกำหนดให้มี “ระบบคู่ขนาน” ของการใช้อำนาจฟ้องและดำเนินคดีแทนผู้บริโภคซึ่งแต่เดิมเป็นอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภคแต่เพียงผู้เดียว
อย่างไรก็ตาม พระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522 ยังมีปัญหาหรือข้อบกพร่องอีกบางประการที่ยังมิได้รับการแก้ไขเพิ่มเติมให้ถูกต้องเหมาะสม อันเป็น “ปัญหาพื้นฐาน” ที่ส่งผลกระทบต่อการใช้บังคับพระราชบัญญัติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในส่วนที่เกี่ยวกับนิยามคำว่า “ผู้บริโภค” และคำว่า “ผู้ประกอบธุรกิจ” และการกำหนดเพิ่มเติมเรื่องสำคัญไว้ในพระราชบัญญัติ อันได้แก่ การคุ้มครองสิทธิในความเป็นส่วนตัว (Right to privacy) ของผู้บริโภค พร้อมทั้งมาตรการคุ้มครองเฉพาะด้าน และการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิของผู้บริโภคโดยกำหนดไว้โดยชัดแจ้งในส่วนที่ 3 (ของหมวด 2 การคุ้มครองผู้บริโภค) เกี่ยวกับการคุ้มครองผู้บริโภคโดยประการอื่น และแก้ไขชื่อของส่วนดังกล่าวเป็นการคุ้มครองผู้บริโภคในด้านการชดเชยความเสียหาย เพื่อให้สอดคล้องกับการคุ้มครองสิทธิของผู้บริโภคตามพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522