การเข้าถึงกัญชาสำหรับการแพทย์ของผู้ป่วยในประเทศออสเตรเลียและสหรัฐอเมริกา

ผู้แต่ง

  • ตามพงศ์ ชอบอิสระ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

คำสำคัญ:

กัญชาสำหรับการแพทย์, การเข้าถึงของผู้ป่วย, การเพาะปลูก, การสั่งจ่าย, การครอบครอง, กฎหมายยาเสพติด

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อตีพิมพ์เผยแพร่ส่วนหนึ่งของรายงานการวิจัยในโครงการ “การใช้กัญชาทางการแพทย์ตามนโยบาย กฎหมายต่างประเทศ และข้อเสนอแนะทางกฎหมาย” รายงานการวิจัยฉบับดังกล่าวเขียนขึ้นในช่วงที่กัญชายังคงเป็นยาเสพติดตามกฎหมายไทย และกฎหมายยาเสพติดถูกแก้ไขเพื่อให้กัญชาสามารถใช้เพื่อประโยชน์ทางการแพทย์ อย่างไรก็ตาม กฎเกณฑ์ที่ถูกแก้ไขยังขาดความชัดเจนและก่อให้เกิดข้อจำกัดในการเข้าถึงกัญชาสำหรับการแพทย์บางประการ   การวิจัยดังกล่าวจึงทำขึ้นเพื่อศึกษานโยบาย กฎหมาย และกลไกที่ควบคุมการดำเนินการกับกัญชาสำหรับการแพทย์ในต่างประเทศ เพื่อรวบรวมข้อมูลทางวิชาการที่สามารถสนับสนุนการพัฒนากฎหมายไทยในเรื่องนี้ บทความฉบับนี้เขียนขึ้นเพื่อนำเสนอข้อมูลบางส่วนของงานวิจัยดังกล่าว โดยกล่าวถึงเฉพาะมาตรการที่ควบคุมการเข้าถึงกัญชาสำหรับการแพทย์ของผู้ป่วยเท่านั้น เพราะมาตรการดังกล่าวของประเทศไทยยังไม่ชัดเจน ซึ่งเป็นผลจากนโยบายกัญชาเสรีที่กำหนดให้กัญชาไม่เป็นยาเสพติดและทำให้การเข้าถึงกัญชาสำหรับการแพทย์ไม่ตกอยู่ภายใต้กลไกการควบคุมที่เหมาะสม การนำเสนอข้อมูลเหล่านี้จึงเป็นประโยชน์ต่อการกำหนดกฎเกณฑ์และกลไกที่เหมาะสมสำหรับผู้ป่วยที่ต้องการเข้าถึงกัญชาสำหรับการแพทย์ในประเทศไทย

บทความนี้แบ่งออกเป็นสี่ส่วน ส่วนแรกกล่าวถึงความจำเป็นของการมีมาตรการที่ควบคุมการเข้าถึงกัญชาสำหรับการแพทย์ที่เหมาะสมในประเทศไทย ส่วนที่สองอธิบายกฎเกณฑ์และกลไกที่ควบคุมการเข้าถึงกัญชาสำหรับการแพทย์ในสองประเทศ โดยกล่าวถึงกฎเกณฑ์และกลไกของมลรัฐแคลิฟอร์เนียและโคโลราโดในสหรัฐอเมริกาและมลรัฐควีนส์แลนด์และแคพิทอลเทร์ริทอรีในประเทศออสเตรเลีย ส่วนที่สามนำกฎเกณฑ์และกลไกที่ได้อธิบายในส่วนที่สองมาเปรียบเทียบเพื่อแสดงให้เห็นถึงความเหมือนและความแตกต่างระหว่างกัน และส่วนสุดท้ายสรุปสาระสำคัญของบทความ พร้อมเสนอแนะว่าประเทศไทยควรนำมาตรการที่ควบคุมการเข้าถึงกัญชาสำหรับการแพทย์ของประเทศใดมาปรับใช้ เพื่อจำกัดการเข้าถึงกัญชาให้ทำได้เฉพาะเพื่อประโยชน์ทางการแพทย์

บทความนี้แสดงให้เห็นว่า ความแตกต่างในแนวคิดพื้นฐานของการควบคุมการเข้าถึงกัญชาสำหรับการแพทย์ส่งผลให้ประเทศทั้งสองมีกฎเกณฑ์และกลไกที่แตกต่างกัน ทั้งในเรื่องของลักษณะของการควบคุม ลักษณะของกฎเกณฑ์ และผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการเข้าถึงกัญชาสำหรับการแพทย์ของผู้ป่วย สิ่งที่เหมือนกัน คือ กฎเกณฑ์ของทั้งสองประเทศต่างกำหนดให้กัญชายังคงเป็นยาเสพติดและอยู่ภายใต้การควบคุมเพื่อมิให้กัญชาถูกนำไปใช้นอกเหนือจากเพื่อการรักษา แต่ก็พยายามช่วยให้ผู้ป่วยสามารถเข้าถึงกัญชาสำหรับการแพทย์ได้โดยสะดวกด้วยเช่นกัน บทความนี้เสนอแนะในตอนท้ายว่าหากประเทศไทยต้องการจำกัดการเข้าถึงกัญชาให้ทำได้เฉพาะเพื่อประโยชน์ทางการแพทย์ ประเทศไทยควรกำหนดให้กัญชาเป็นยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 และมีกฎเกณฑ์เพิ่มเติมเพื่อควบคุมการเข้าถึงกัญชาสำหรับการแพทย์ให้อยู่ภายในขอบเขตที่เหมาะสม พร้อมนำแนวทางการควบคุมในเรื่องนี้ของประเทศออสเตรเลียมาปรับใช้ และไม่อนุญาตให้ผู้ป่วยปลูกกัญชาด้วยตนเอง

References

กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข, คำแนะนำการใช้กัญชาทางการแพทย์ (Guidance on Cannabis for Medical Use) (ปรับปรุงครั้งที่ 5, 2565).

ไพศาล ลิ้มสถิตย์, ตามพงศ์ ชอบอิสระ และจุมพล แดงสกุล, 'การใช้กัญชาทางการแพทย์ตามนโยบาย กฎหมายต่างประเทศ และข้อเสนอทางกฎหมาย' (รายงานผลการวิจัยเสนอต่อสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.), ธันวาคม 2563).

สมิตานัน หยงสตาร์, 'กัญชา: เปิดนโยบายกัญชาของภูมิใจไทยอีกครั้ง หลังโปรดเกล้าฯ “อนุทิน ชาญวีรกูล” เป็น รมว. สาธารณสุข' (BBC New ไทย, 13 กรกฎาคม 2562) <https://www.bbc.com/thai/thailand-48973471> สืบค้นเมื่อ 6 ตุลาคม 2566.

Australian Department of Health, 'Submission to the Senate Community Affairs References Committee' (Senate Inquiry into the Current Barriers to Patient Access to Medicinal Cannabis in Australia, January 2020).

Australian Department of Health and Aged Care, 'Special Access Scheme' (Therapeutic Goods Administration, 2020) <https://www.tga.gov.au/form/special-access-scheme> สืบค้นเมื่อ 6 ตุลาคม 2566.

K Buchanan, 'Australia: ACT Law Allowing Possession and Cultivation of Cannabis for Personal Use Comes into Effect' (Library of Congress, 13 February 2020) <https://www.loc.gov/item/global-legal-monitor/2020-02-13/australia-act-law-allowing-possession-and-cultivation-of-cannabis-for-personal-use-comes-into-effect/> สืบค้นเมื่อ 7 ตุลาคม 2566.

M Jacobson and A Zhang, 'Recent Medicinal Cannabis Developments in Australia' (Dentons, 10 October 2019) <https://www.mondaq.com/australia/food-and-drugs-law/856110/recent-medicinal-cannabis-developments-in-australia> สืบค้นเมื่อ 4 ตุลาคม 2566.

P Tanakasempipat, 'Thailand's New PM Vows to End the 'Free Use' of Cannabis' (Bloomberg: Politics, 21 September 2023) <https://www.bloomberg.com/news/articles/2023-09-21/new-thai-pm-vows-to-end-free-use-of-cannabis-a-year-after-lifting-all-controls?embedded-checkout=true&leadSource=uverify%20wall> สืบค้นเมื่อ 25 กันยายน 2566.

Queensland Government, 'Accessing Medicinal Cannabis' 18 March 2022) <https://www.qld.gov.au/health/conditions/all/medicinal-cannabis/access> สืบค้นเมื่อ 6 ตุลาคม 2566.

Queensland Government, 'About Poisons and Prohibited Substances' (Queensland Health, 9 August 2023) <https://www.health.qld.gov.au/system-governance/licences/medicines-poisons/poisons/about-poisons#:~:text=From%2027%20September%202021%2C%20the%20Medicines%20and%20Poisons,Management%20Regulation%202003%20with%20a%20new%20regulatory%20framework> สืบค้นเมื่อ 25 กันยายน 2566.

Queensland Health, 'Medicinal Cannabis Products' (Queensland Health, 5 September 2023) <https://www.health.qld.gov.au/public-health/topics/medicinal-cannabis/regulation/products> สืบค้นเมื่อ 5 ตุลาคม 2566.

Queensland Health, 'Prescribing and Dispensing Unapproved' (Medicines and Poisons Act 2019 Factsheet, August 2023).

S Assanangkornchai and others, 'Medical Cannabis Use in Thailand after Its Legalization: A Respondent-Driven Sample Survey' (2022) 10 PeerJ <https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35047242/> สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2566.

S Thomsen, 'Medical Marijuana is Now Legal in Australia' (Business Insider, 24 February 2016) <https://web.archive.org/web/20180624175418/https://www.businessinsider.com.au/medical-marijuana-is-now-legal-in-australia-2016-2> สืบค้นเมื่อ 5 ตุลาคม 2566.

US Department of Justice, 'US Federal Register' (Vol.66 No.75, 18 April 2001).

Victoria State Government, 'Medicinal Cannabis Regulatory Framework' (health.vic, 2020) <https://www2.health.vic.gov.au/public-health/drugs-and-poisons/medicinal-cannabis/regulatory-framework> สืบค้นเมื่อ 4 ตุลาคม 2566.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-03-31