แนวทางด้านกฎหมายในการบำบัดฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดในประเทศไทย: กรณีการกระทำผิดฐานอื่นสืบเนื่องจากการเสพยาเสพติด
คำสำคัญ:
คำสำคัญ: ผู้เสพ การกระทำผิดฐานอื่นเนื่องจากการเสพยาเสติด การบำบัดฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดบทคัดย่อ
บทความฉบับนี้ ได้กล่าวถึง แนวทางด้านกฎหมายในการบำบัดฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดในประเทศไทย ในกรณีการกระทำผิดฐานอื่นสืบเนื่องจากการเสพยาเสพติด ผู้เขียนได้สนับสนุนให้มีการหันเหตัวผู้เสพหรือผู้ติดยาเสพติดไปบำบัดรักษาตั้งแต่จุดเริ่มต้นของกระบวนการยุติธรรมทางอาญาโดยนำข้อเท็จจริงเกี่ยวกับผู้กระทำผิดแต่ละคนมาพิจารณาประกอบ อันจะช่วยส่งผลให้การบำบัดฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากยิ่งขึ้น ผู้เขียนจึงได้เสนอแนะให้มีการแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติประมวลกฎหมายยาเสพติด มาตรา 114 กล่าวคือ ในส่วนของฐานความผิดที่ผู้ต้องหามีสิทธิเข้ารับการบำบัดฟื้นฟูให้ขยายความรวมถึงกระทำผิดฐานอื่น ๆ ซึ่งเป็นความผิดเล็กน้อย สืบเนื่องจากการเสพยาเสพติดด้วย โดยหันเหผู้กระทำความผิดฐานอื่นสืบเนื่องจากยาเสพติดที่มิใช่ความผิดร้ายแรงให้สามารถเข้ารับการบำบัดฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติดโดยสมัครใจในชั้นก่อนฟ้อง ในกรณีที่ผู้ต้องหาและผู้เสียหายสามารถตกลงไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางอาญาได้ ตามพระราชบัญญัติการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท พ.ศ. 2562 หรือพนักงานอัยการมีคำสั่งชะลอฟ้อง ในคดีที่รัฐเป็นผู้เสียหาย
เอกสารอ้างอิง
หนังสือและบทความในหนังสือ
ภาษาไทย
ปกป้อง ศรีสนิท, กฎหมายอาญาชั้นสูง (พิมพ์ครั้งที่ 2, สำนักพิมพ์วิญญูชน 2561).
ภูวิชชชญา เหลืองธีรกุล, ตำรายาเสพติด ตำรับการดำเนินคดีและข้อกฎหมายที่สำคัญ
(สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2567).
ภาษาต่างประเทศ
Christopher Harding and Laurence Koffman, Sentencing and the penal system: Text and Material (2nd edn, Sweet & Maxwell, 1995).
บทความวารสาร
ภาษาไทย
ภัทรวรรณ ทองใหญ่, ‘การหันเหผู้กระทำผิดออกจากระบบกระบวนการยุติธรรมทางอาญา: ศึกษากรณีการหันเหในชั้นก่อนฟ้องในประเทศไทยและประเทศอังกฤษ’ (2563) 4 วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 727. บทความฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของดุษฎีนิพนธ์ เรื่อง แนวทางด้านกฎหมายในการบำบัดฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดในประเทศไทย 736-738.
วิทยานิพนธ์
ภาษาไทย
ณัฐดนัย สุภัทรกุล, ‘มาตรการทางกฎหมายในการบำบัดฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติด : ศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายว่าด้วยการบำบัดฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดกับรูปแบบบูรณาการของศาลยาเสพติดในต่างประเทศ’ (วิทยานิพนธ์ นิติศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ 2549).
ศุภาพิชญ์ มณีนาค, ‘ความสัมพันธ์ระหว่างอาชญากรรมยาเสพติดและอาชญากรรมเกี่ยวกับทรัพย์’ (วิทยานิพนธ์เศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต คณะพัฒนาการเศรษฐกิจ สถาบันบัณฑิตพัฒนาบริหารศาสตร์ 2562).
สื่ออิเล็กทรอนิกส์
ภาษาไทย
--, จากข้อมูลสถิติ ณ วันที่ 13 ตุลาคม 2566 ปัจจุบัน มลรัฐฟลอริดา มีศาลยาเสพติดสำหรับผู้กระทำผิดที่เป็น
ผู้ใหญ่ (adult drug court) จำนวน 51 แห่ง และ ศาลยาเสพติดสำหรับเด็กและเยาวชน (juvenile drug
court) จำนวน 14 แห่ง <https://www.flcourts.gov/Resources-Services/Office-of-Problem-Solving-Courts/Drug-Courts.> สืบค้นเมื่อ 13 ตุลาคม 2566.
กันยารัตน์ ธวัชชัยเจริญยิ่ง, จักรพันธ์ เพ็ชรภูมิ, ‘รายงานวิจัย การใช้สารเสพติดและการตกเป็นเหยื่อในสถานศึกษาของกลุ่มนักศึกษาที่มีความหลากหลายทางเพศ (LGBTIQN)’ ในมหาวิทยาลัยในเขตภาคเหนือตอนล่าง, ได้รับทุนอุดหนุนการวิจัยจากศูนย์ศึกษาปัญหาการเสพติด (ศศก.) และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เผยแพร่ ตุลาคม <https://cads.in.th/cads/media/upload/1684219178-รายงานฉบับสมบูรณ์%20015.pdf 2565> สืบค้นเมื่อ 5 มิถุนายน 2567.
กัลยกร สมศรี, ‘แล้วจะถูกกฎหมายได้ไหม? ถ้าเข้าใจ (อดีต) ‘Sex Worker’ แบบฉัน’ (The Active Thai PBS,19 กุมภาพันธ์ 2567) <https://theactive.net/read/understanding-sex-worker/> สืบค้นเมื่อ 5 มิถุนายน 2567.
ณัฐพล ยิ่งกล้า, ‘กระบวนการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด ตามพระราชบัญญัติฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด พ.ศ. 2545’ <http://library2.parliament.go.th/ebook/content-issue/2561/hi2561-008.pdf.> สืบค้นเมื่อ 17 ตุลาคม 2563.
สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI), ‘กฎหมายตีตรา ตีค่า Sex Worker’ สืบค้นเมื่อ 20 มิถุนายน 2567.
สุรศักดิ์ ลิขสิทธิ์วัฒนกุล, ‘จาก ‘ปราบปราม’ สู่ ‘บำบัด’ : แก้ปัญหายาเสพติด ผ่านประมวลกฎหมายยาเสพติดฉบับใหม่ กับ ศ.ดร.สุรศักดิ์ ลิขสิทธิ์วัฒนกุล’ (The101.world, 15 มีนาคม 2565) <https://www.the101. world/surasak-new-narcotics-bill-interview/> สืบค้นเมื่อ 15 มีนาคม 2565
สมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์ และคณะ, ‘รายงานฉบับสมบูรณ์ เล่มที่ 1 เรื่อง นิติเศรษฐศาสตร์ของระบบยุติธรรมทางอาญาของไทย (โครงการวิเคราะห์กฎหมายและกระบวนการยุติธรรมทางอาญาด้วยเศรษฐศาสตร์ Economic Analysis of Criminal Laws’ ( TDRI Thailane 13 กันยายน 2555) <https://tdri.or.th/2012/09/s57/.> สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2563.
สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด, ‘รายงานผลการดำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหายา
เสพติด ประจำปีงบประมาณ 2560,’ กระทรวงยุติธรรม, (2560) 4 สืบค้นเมื่อ 12 เมษายน 2562.
สำนักยาและวัตถุเสพติด, ‘คู่มือการทดสอบสารเสพติดในปัสสาวะ’ (กรมวิทยาศาตร์การแพทย์ 2559) 6 <https://bdn.go.th/pt/upload/nw/file/file-17-Thai-702579601.pdf.> สืบค้นเมื่อ 5 มิถุนายน 2567.
ภาษาต่างประเทศ
Anja Busse, ‘Treatment and Care for People with Drug Use Disorder in Contact with the Criminal
Justice System as An Alternatives to Conviction or Punishment’
/publication/pdf/RS_No107_6_VE_Busse_2.pdf.> accessed 16 October 2020.
Goldstein, P. J., ‘The Drugs’ Violence Nexus: A Tripartite Conceptual Framework’, Journal of Drug
Issues, 15 (4), pp 493 – 506, 1985 cited in Paul J. Goldstein, The Relationship between
drugs and violence in the United States of America, (online) <https://www.unodc.org/
pdf/world_drug_report_1997/CH3/Box3B.pdf.> accessed 1 August 2024.
Home Office, ‘Code of practice for the detention, treatment and questioning of person by police officers’ (2019) <https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads /attachment_data/file/826813/PACE-Code-C_2019.pdf> accessed 6 April 2023.
The European Monitoring Center for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA), ‘Drugs and crime- a complex relationship’<https://www.emcdda.europa.eu/attachements.cfm/
att_44774_EN_Dif16EN.pdf.> accessed 20 October 2020.
United Nation on Drug and Crime ‘World Drug Report 2022: Booklet 2 Global Overview of Drug
Demand and Drug Supply,’<https://www.unodc.org/res/wdr2022/MS/WDR22_Booklet_ 2.pdf.> accessed 10 July 2024.
เอกสารเผยแพร่
ภาษาไทย
กระทรวงสาธารณสุข กรมการแพทย์, ‘แนวทางการคัดกรอง การประเมินความรุนแรง การบำบัดรักษา การฟื้นฟู
สมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด สำหรับศูนย์คัดกรอง สถานพยาบาลยาเสพติดและสถานฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด (2565).
นโยบายและแผนระดับชาติว่าด้วยการป้องกัน ปราบปรามและแก้ไขปัญหายาเสพติด (2566-2570).
สำนักงานกิจการยุติธรรม, ‘รายงานสถานการณ์อาชญากรรมและกระบวนการยุติธรรม ประจำปี พ.ศ. 2561’.
ภาษาต่างประเทศ
Kristen DeVall, Christina Lanier, and Linsay J. Baker, ‘Painting the Current Picture: A national Report
on Treatment Courts in the United States’ (2023) National Drug Court Resource Center 2.
World Health Organization and United Nations on Drugs and Crime, Treatment and care for people with drug use disorders in contact with the criminal justice system Alternatives to Conviction or Punishment (2018).
กฎหมาย
ภาษาไทย
ข้อกำหนดสำนักงานตำรวจแห่งชาติ เรื่อง กำหนดชื่อและประเภทยาเสพติดให้โทษและประเภทของรถที่ให้เจ้าพนักงานมีอำนาจตรวจสอบผู้ขับขี่ลงวันที่ 25 พฤษภาคม 2564
ประมวลกฎหมายยาเสพติด
ประมวลกฎหมายอาญา
พระราชบัญญัติการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท พ.ศ. 2562
พระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. 2522
พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการค้าประเวณี พ.ศ.2539
ภาษาต่างประเทศ
Criminal Justice Act 2003
The Misuse of Drugs Act 1971
The 2004 Florida Statute
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลงานที่ตีพิมพ์ในวารสารนิติศาสตร์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และวารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ สงวนสิทธิในการเผยแพร่ผลงานที่ตีพิมพ์ในแบบรูปเล่มและทางสื่ออิเล็กทรอนิกส์อื่นใด
บทความหรือข้อความคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารนิติศาสตร์เป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนโดยเฉพาะ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และบรรณาธิการไม่จําเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
