ย้อนทบทวนความหมายของสัญญาจ้างทำของ : มุมมองเชิงประวัติศาสตร์และกฎหมายเปรียบเทียบ
คำสำคัญ:
สัญญาจ้างทำของ, สัญญาจ้างบริการ, หนี้กระทำการ, หน้าที่ทำการงานจนสำเร็จ, กฎหมายสัญญาโรมันบทคัดย่อ
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาเพื่อทำความเข้าใจขอบเขตความหมายของ “หน้าที่ทำการงานสิ่งหนึ่งสิ่งใดจนสำเร็จ” อันเป็นทั้งวัตถุประสงค์ของสัญญาและเป็นหนี้ของผู้รับจ้างในสัญญาจ้างทำของตามบทนิยามในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 587 ซึ่งถ้อยคำดังกล่าวถูกนำไปปรับใช้ในความหมายอย่างกว้างทำให้สัญญาจ้างทำของมีเนื้อหาที่ครอบคลุมการชำระหนี้ที่เป็นการทำการงานหลายลักษณะ การตีความเช่นนี้ก่อให้เกิดปัญหาในการวินิจฉัยความสำเร็จของงานตามสัญญาจ้างบริการบางอย่างดังปรากฏให้เห็นในคำพิพากษาศาลฎีกาหลายเรื่อง ทั้งนี้ เมื่อศึกษาถึงพัฒนาการของแนวคิดอันเป็นที่มาของสัญญาจ้างทำของแล้วพบว่าการจำแนกประเภทสัญญาจ้างเช่นนี้มีรากฐานความคิดมาจากกฎหมายโรมันและถูกพัฒนาโดยประเทศที่เป็นต้นแบบของประมวลกฎหมายสมัยใหม่อย่างฝรั่งเศสและเยอรมนี ทว่าแนวคิดดังกล่าวเพิ่งถูกพัฒนาขึ้นในช่วงเวลาของการจัดทำประมวลกฎหมายเท่านั้น และประเทศต้นแบบเหล่านั้นต่างจำเป็นต้องมีการปรับเปลี่ยนแนวทางของกฎหมายไปสู่หลักเกณฑ์ของสัญญาจ้างทำการงานเฉพาะเรื่องมากขึ้นในภายหลัง ผู้เขียนจึงเสนอให้ทบทวนแนวคิดในการจำแนกประเภทสัญญาจ้างทำการงานในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทยให้มีความเท่าทันกับยุคสมัยและสอดคล้องกันกับแนวคิดในทางสากลต่อไป
เอกสารอ้างอิง
หนังสือและบทความภาษาต่างประเทศ
ADE Lewis, ‘The Trichotomy in Locatio Conductio’ (1973) 8 Irish Jurist (NS) 164.
Alan Watson, ‘The Evolution of Law: The Roman System of Contracts’ (1984) 2 Law and History Review 1.
Félix Olivier-Martin, ‘Des Divisions Du Louage En Droit Romain’ (1936) 15 Revue historique de droit français et étranger 419.
Frank L Joannini, The Argentine Civil Code Together with Constitution and Law of Civil Registry (The Boston Book Company 1917).
Fritz Schulz, Classical Roman Law (Clarendon Press 1961).
George Mousourakis, Roman Law and the Origins of the Civil Law Tradition (Springer 2015).
James Gordley, The Jurists (Oxford University Press 2013).
Paul J du Plessis, Letting and Hiring in Roman Legal Thought: 27BCE – 284CE (Brill 2012) 1-8.
Reinhard Zimmermann, The Law of Obligations: Roman Foundations of the Civilian Tradition (Oxford University Press 1996).
Theodore Mommsen, Paul Krueger and Alan Watson, The Digest of Justinian Vol. 2, (University of Pennsylvania Press 1998).
หนังสือและบทความภาษาไทย
กมล สนธิเกษตริน , กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ว่าด้วย จ้างแรงงาน จ้างทำของ และรับขน (โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2520).
คณพศ เสริมวุฒิสาร , ‘การตีความสัญญาเพื่อการส่งมอบสินค้าซึ่งต้องทำการผลิตในบริบทของการซื้อขายสินค้าระหว่างประเทศ’ (วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2562).
จักรพงษ์ เล็กสกุลไชย, คำอธิบายกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ว่าด้วย ตัวแทน ตัวแทนค้าต่าง นายหน้า จ้างทำของ รับขน (สำนักพิมพ์นิติธรรม 2559).
จิ๊ด เศรษฐบุตร, ความรู้เบื้องต้นแห่งกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ว่าด้วยเช่าทรัพย์ เช่าซื้อ จ้างแรงงาน จ้างทำของ และรับขน พร้อมทั้งพระราชบัญญัติควบคุมค่าเช่าในภาวะคับขัน พ.ศ. 2489 และ พ.ศ. 2490 กับคำอธิบาย (มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2493).
จินตา บุณยอาคม , คำบรรยายกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ว่าด้วย จ้างแรงงาน จ้างทำของ (โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2512).
ฉัตรดนัย สมานพันธ์, ‘สัญญาจ้างแรงงานในประวัติศาสตร์การจัดทำประมวลกฎหมายฝรั่งเศส’, อาจาริยบูชา 65 ปี ศาสตราจารย์ ดร. ไผทชิต เอกจริยกร (คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2567).
เชื้อ คงคากุล , กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ว่าด้วยเช่าทรัพย์ เช่าซื้อ จ้างแรงงาน จ้างทำของ รับขน (คำสอนชั้นปริญญาตรี มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง 2493).
นนทวัชร์ นวตระกูลพิสุทธิ์ , หลักกฎหมายเอกเทศสัญญาลักษณะจ้างแรงงาน จ้างทำของ รับขน (โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2559).
ปิติกุล จีระมงคลพาณิชย์ , คำอธิบายประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ลักษณะจ้างแรงงาน จ้างทำของ รับขน (โรงพิมพ์เดือนตุลา 2559).
ไผทชิต เอกจริยกร, คำอธิบายจ้างแรงงาน จ้างทำของ รับขน (พิมพ์ครั้งที่ 17, วิญญูชน 2565)
พรรคดี ผกากรอง, ‘การจัดร่างประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์แห่งสยาม : พ.ศ. 2451-2478’ (มหาวิทยาลัยศิลปากร 2537).
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์, คำพิพากษากรรมการฎีกาบางเรื่อง (สมาคมนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2565).
พระมนูภาณวิมลศาสตร์, คำอธิบายเช่าทรัพย์ เช่าซื้อ จ้างแรงงาน จ้างทำของ รับขน (มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง 2480).
มานะ พิทยาภรณ์ , คำบรรยายประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ลักษณะเช่าทรัพย์ เช่าซื้อ จ้างแรงงาน จ้างทำของ และรับขน (พิมพ์ครั้งที่ 13 , บริษัท พับลิค บิสเนสพรินท์ จำกัด 2532).
มุนินทร์ พงศาปาน., ระบบกฎหมายซีวิลลอว์ :จากกฎหมายสิบสองโต๊ะสู่ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (พิมพ์ครั้งที่ 5, วิญญูชน 2567).
ภาควิชานิติศึกษาทางสังคม ปรัชญา และประวัติศาตร์ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, บันทึกคำสัมภาษณ์ พระยามานวราชเสวี (ปลอด วิเชียร ณ สงขลา) (วิญญูชน 2557).
โรเบิร์ต แลงกาต์ , ประวัติศาสตร์กฎหมาย (กฎหมายเอกชน) สัญญา (มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และการเมือง 2480).
ศนันท์กรณ์ โสตถิพันธุ์, ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมายเอกชนโรมัน (วิญญููชน 2559).
สัญชัย สัจจวานิช , คำอธิบายประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์บรรพ3 ว่าด้วย เช่าทรัพย์ เช่าซื้อ จ้างแรงงาน จ้างทำของ รับขน (พิมพ์ครั้งที่ 2 , สำนักพิมพ์รัตนพฤกษ์ 2512).
เสนีย์ ปราโมช มรว, ‘คำสอนว่าด้วยเช่าทรัพย์ เช่าซื้อ จ้างแรงงาน จ้างทำของ รับขน ยืม ฝากทรัพย์ เก็บของในคลังสินค้า’ (มปพ. 2476).
หลวงประสาทศุภนิติ, คำอธิบายประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ลักษณะ 7 จ้างทำของ (มปพ. 2475).
อานนท์ เพ็งเจริญ , ‘สัญญาจ้างบริการ’ (วิทยานิพนธ์ นิติศาสตรมหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2556).
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลงานที่ตีพิมพ์ในวารสารนิติศาสตร์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และวารสารนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ สงวนสิทธิในการเผยแพร่ผลงานที่ตีพิมพ์ในแบบรูปเล่มและทางสื่ออิเล็กทรอนิกส์อื่นใด
บทความหรือข้อความคิดเห็นใด ๆ ที่ปรากฏในวารสารนิติศาสตร์เป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนโดยเฉพาะ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และบรรณาธิการไม่จําเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
