การฟ้องคดีต่อศาลปกครองตามมาตรา 101 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 กรณีข้าราชการพลเรือนสามัญถูกลงโทษทางวินัยตามมติชี้มูล ของคณะกรรมการ ป.ป.ช.

บทคัดย่อ

มาตรา 101 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 เป็นบทบัญญัติแห่งกฎหมายที่เปลี่ยนแปลงขั้นตอนการฟ้องคดีปกครองของข้าราชการที่ถูกลงโทษทางวินัยตามมติการชี้มูลความผิดทางวินัยของคณะกรรมการ ป.ป.ช. โดยมาตรานี้ได้ยกเว้นเงื่อนไขการใช้สิทธิฟ้องคดีปกครองที่บัญญัติไว้ในมาตรา 42 แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 และให้สิทธิข้าราชการที่ถูกลงโทษทางวินัยตามมติการชี้มูลความผิดทางวินัยของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ที่จะเลือกฟ้องคดีต่อศาลปกครองภายในระยะเวลาเก้าสิบวันนับแต่วันที่ถูกลงโทษหรือจะอุทธรณ์ดุลพินิจในการกำหนดโทษก่อนก็ได้ โดยไม่จำต้องอุทธรณ์คำสั่งลงโทษทางวินัยก่อนฟ้องคดีดังเช่นที่เป็นมาในอดีต  อย่างไรก็ตาม ถ้อยคำของบทบัญญัติดังกล่าวได้ก่อให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับการตีความกฎหมายหลายประเด็น ไม่ว่าจะเป็นความหมายของคำว่า วันที่ถูกลงโทษ และปัญหากรณีข้าราชการที่ถูกลงโทษทางวินัยได้ใช้ทั้งสิทธิอุทธรณ์ดุลพินิจในการกำหนดโทษและฟ้องคดีต่อศาลปกครองควบคู่กันไปในเวลาเดียวกัน รวมถึงปัญหาเกี่ยวกับขอบอำนาจของศาลปกครองในการตรวจสอบความชอบด้วยกฎหมายของคำสั่งลงโทษทางวินัยที่ผ่านการอุทธรณ์ดุลพินิจในการกำหนดโทษมาแล้ว ที่มีข้อพิจารณาว่า ศาลปกครองจะสามารถตรวจสอบความชอบด้วยกฎหมายของคำสั่งลงโทษทางวินัยได้ทุกประเด็นข้อเท็จจริงและข้อกฎหมาย หรือจะตรวจสอบได้เฉพาะดุลพินิจในการกำหนดโทษเท่านั้น

           จากผลการศึกษา พบว่า วันที่ถูกลงโทษนั้นจะต้องตีความให้สอดคล้องกับความมีผลของคำสั่งทางปกครองที่จะยกยันผู้รับคำสั่งได้ตั้งแต่เมื่อผู้นั้นได้รับแจ้งคำสั่งทางปกครองเป็นต้นไปตามมาตรา 42 แห่งพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 สำหรับการใช้สิทธิโต้แย้งคำสั่งลงโทษทางวินัยนั้นปรากฎแนวคำสั่งของศาลปกครองสูงสุดจำนวนหนึ่งที่ให้เหตุผลแตกต่างกัน ผู้เขียนได้วิเคราะห์คำสั่งศาลปกครองสูงสุดจำนวนหนึ่ง และมีความเห็นว่า ข้าราชการที่ถูกลงโทษไม่อาจใช้สิทธิอุทธรณ์ดุลพินิจในการกำหนดโทษไปพร้อมกับการฟ้องคดีต่อศาลปกครองได้ เนื่องจากเมื่อพิจารณาถ้อยคำของมาตรา 101 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 แล้วได้ความว่า การอุทธรณ์ต้องเกิดขึ้นก่อนการฟ้องคดีต่อศาลปกครอง และถ้าหากมีการดำเนินการทางสองทาง ข้าราชการจะต้องเลือกยุติกระบวนการใดกระบวนการหนึ่งเสียก่อน  อย่างไรก็ตาม ถ้าหากผู้มีอำนาจพิจารณาคำอุทธรณ์พิจารณาอุทธรณ์ล่าช้าเกินสมควรหรือเกินกว่าระยะเวลาที่กฎหมายกำหนด ข้าราชการที่ถูกลงโทษก็ควรที่จะมีสิทธิฟ้องคดีต่อศาลปกครองได้ทันทีที่พ้นกำหนดระยะเวลาดังกล่าว และศาลปกครองก็มีอำนาจตรวจสอบคำสั่งลงโทษทางวินัยในทุกประเด็นข้อเท็จจริงและข้อกฎหมาย เนื่องจากศาลปกครองเป็นองค์กรตุลาการที่มิได้ถูกจำกัดอำนาจการตรวจสอบมติชี้มูลความผิดทางวินัยของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ดังเช่นที่ผู้มีอำนาจพิจารณาคำอุทธรณ์ถูกจำกัดอำนาจไว้ในมาตรา 101 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561