การพัฒนาศักยภาพในการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างยั่งยืน ของตำบลธรรมามูล อำเภอเมือง จังหวัดชัยนาท Potential Development for Sustainable Community- Based Tourism Management of Thammamoon Sub-district, Mung District, Chinat Province
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความต้องการในการพัฒนาศักยภาพเพื่อการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างยั่งยืน และ 2) แนวทางการพัฒนาส่งเสริมการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างยั่งยืน เป็นงานวิจัยแบบผสมผสาน ประชากรและกลุ่มตัวอย่างในพื้นที่ และผู้ให้ข้อมูลหลัก ใช้เครื่องมือแบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ และประเด็นสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาและเชิงเนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า 1) ชุมชนต้องการพัฒนาศักยภาพเพื่อการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างยั่งยืนอยู่ในระดับมาก โดยเฉพาะการปรับปรุงภูมิทัศน์ การตระหนักคุณค่าวัฒนธรรมประเพณี การสร้างชื่อเสียงแก่ตำบล การกระจายรายได้ให้กับประชาชน การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และการพัฒนาตลาดน้ำเพื่อการท่องเที่ยวในชุมชน ส่วนการมีส่วนร่วมพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างยั่งยืนอยู่ในระดับปานกลางโดยเฉพาะการจัดกิจกรรมการท่องเที่ยววิถีชุมชนและวัฒนธรรม การปรับปรุงสาธารณูปโภคในชุมชนของภาครัฐและท้องถิ่น พัฒนาแหล่งท่องเที่ยวให้มีความปลอดภัย กลุ่มและองค์กรร่วมกันอนุรักษ์ทรัพยากรเพื่อการท่องเที่ยว การอบรม ด้านความรู้ การพัฒนา ฟื้นฟูและการอนุรักษ์ทรัพยากร ตามลำดับ 2) แนวทางส่งเสริมและพัฒนาในการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างยั่งยืน (1) ศักยภาพการท่องเที่ยว ประวัติศาสตร์ วิถีวัฒนธรรมชุมชน ที่ตั้งใกล้ตัวจังหวัด และสิ่งอำนวยความสะดวกรองรับ (2) แหล่งและกิจกรรมการท่องเที่ยว มีสถานที่ แหล่งเรียนรู้ วิถีชุมชนริมแม่น้ำ วัด พระพุทธรูป ตลาดน้ำ และสวนผลไม้ (3) ปัญหาและผลกระทบการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนยังไม่ดีพอในด้านความพร้อม ผลประโยชน์ และการบริหารจัดการ จำเป็นต้องสร้างความเข้าใจในจุดมุ่งหมาย การเตรียมชุมชน และจัดการทรัพยากรเพื่อประโยชน์ร่วมกัน (4) การมีส่วนร่วมส่งเสริมและพัฒนา อาศัยภาครัฐ ท้องถิ่น และชุมชนประสานงานร่วมกัน และ (5) แนวทางการส่งเสริมและพัฒนาเน้นสร้างคุณค่า ตระหนัก เรียนรู้ สร้างชุมชนที่เข้มแข็ง
The objectives of this research were: 1) to study the need for potential development for sustainable community-based tourism management and 2) to develop the guidelines promote for sustainable community-based tourism management. This study is a mixed method research. Population and sampling in this area and key informant use questionnaires, interview forms and focus group. Data were analyzed with descriptive and content statistics.
The findings of this study are as follows: 1) The community wants to develop the high potential for sustainable community-based tourism management, including landscape improvement, realization of cultural values and traditions, building a reputation for the district, income distribution to people, conservation of natural resources and environment, and the development of a floating market for community tourism. As for participation in sustainable community-based tourism development was at a moderate level, particularly in terms of organizing community-based and cultural tourism activities, improving public and local utilities, develop tourist attractions for safe, groups and organizations joint to conserve resources for tourism, knowledge training, development, rehabilitation and resource conservation, respectively. 2) The guidelines for promoting and developing sustainable community-based tourism management are as follows: (1) tourism potential history, community culture located near the province and supporting facilities (2) sources and tourism activities, places, learning resources, the way of life of communities along the river, temples, Buddha statues, floating market and fruit orchards (3) Problems and impacts of tourism management by the community were insufficient in terms of readiness, benefits and management. It is necessary to create an understanding of the purpose, community preparation and manage resources for mutual benefits (4) participation in promoting and developing, relying on government, local and community co-ordination and (5) guidelines for promotion and development focusing on creating value, realizing, learning, and building strong communities.
Article Details
เอกสารอ้างอิง
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย, (2563). แผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ในปี 2560-2564. สืบค้นเมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม 2563 (ระบบออนไลน์) จาก http://www.tourism.go.th
กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2563). ข้อมูลเชิงวิชาการการท่องเที่ยว. สืบค้นเมื่อ วันที่ 8 กรกฎาคม 2563 (ระบบออนไลน์) จากhttp://www.webhost.mots.go.th/tour_descriptian.htm
กฤติยา จักรสาร. (2545). การส่งเสริมความรู้พื้นฐานด้านพฤษศษสตร์ให้แก่มัคคุเทศก์และนักท่องเที่ยวเพื่อเพิ่มคุณค่าทางการท่องเที่ยว. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่.
ธัญณ์ณภัทร์ เจริญพานิช, สุขสมาน สังโยคะ และอรชร ฉิมจารย์. (2564). การยกระดับศักยภาพการท่องเที่ยวชุมชนแบบสร้างสรรค์ของตำบลนครชุม จังหวัดพิษณุโลก. วารสารวิจัยเพื่อการพัฒนาเชิงพื้นที่, 13(5), 372-387.
เบญญาภา เศรษฐทัตต์. (2553). ศึกษาทุนทางสังคมกับการจัดการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ กรณีศึกษาตลาดคลองสวนร้อยปี อำเภอบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ. วิทยานิพนธ์ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต การบริหารการพัฒนาสังคม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์, กรุงเทพฯ.
พัชรินทร์ จึงประวัติ. (2560). ความต้องการของชุมชในการพัฒนาศักยภาพเพื่อการจัดการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์: กรณีศึกษาตลาดคลองสวนร้อยปี อำเภอบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ. วารสารการบริการและการท่องเที่ยวไทย, 12(1), 42-43.
วัฒนาพร อิมสุรรณ์ และคณะ. (2553). แนวทางการพัฒนาทุนชุมชน. สำนักพัฒนาทุนและองค์กรการเงินชุมชน กรมการพัฒนาชุมชน. กรุงเทพฯ.
วัฒน์จิรชัย เวชชนินนาท. (2559). การเสริมสร้างศักยภาพทางการตลาดของแหล่งท่องเที่ยวชุมชนบ้านนาดี-สร้างบง ตำบลผาสุก อำเภอกุมภวาปี จังหวัดอุดรธานี. วารสารวิจัยเพื่อการพัฒนาเชิงพื้นที่, 8(3), 37.
วิมลมาลย์ สวัสดี. (2563). การพัฒนาศักยภาพของวิสาหกิจเพื่อสังคมด้านการท่องเที่ยวในประเทศไทย. วารสารพัฒนาสังคม, 22(2), 1-22.
สินธุ์ สโรบล. (2546). แนวคิดการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. “แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12(พ.ศ.2560-2564). สืบค้นเมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม 2563 (ระบบออนไลน์) จาก http://www.nesdb.go.th/Portals/0/news/plan/p11/plan12.
สำนักงานจังหวัดชัยนาท. (2563). แผนพัฒนาจังหวัดชัยนาท (พ.ศ.2561-2564). (ม.ป.ป.).
สำนักทะเบียนราษฎร์อำเภอเมืองชัยนาท. ประชากรตำบลธรรมามูล จังหวัดชัยนาท, (ม.ป.ป.).
สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอเมืองชัยนาท. (2560). คู่มือนักท่องเที่ยว TRAVEL ธรรมามูล. สำนักพิมพ์สตางค์มีเดีย.
องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน. (2559). แผนยุทธศาสตร์การท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างยั่งยืน พ.ศ. 2559-2563. สืบค้นเมื่อวันที่ 7 กรกฎาคม 2563 (ระบบออนไลน์) จาก http://www.dasta.or.th/th/aboutus/item/3343.
Richards, G. (2010). Creative Tourism and Local Development. In Wurzburger, R. (Ed.). Creative Tourism A Global Conversation how to provide unique creative experiences for travelers worldwide: at present at the 2008 Santa Fe & UNESCO International Conference on Creative Tourism in Santa Fe. (pp. 78–90). New Mexico. USA.
Maxwell, J.E. (1988). The vegetation of Doi Suthep-Pui Nation Park, Chiangmai Provice, Thailand. Tigerpaper (FAO), 15(4), 6-14.