การประกอบสร้างความศักดิ์สิทธิ์ของข้าวเหนียวสีเหลืองของกลุ่มชาติพันธุ์ไตหย่าในอำเภอซินผิง นครอฺวี้ซี มณฑลยูนาน ประเทศจีน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) ที่มาของความศักดิ์สิทธิ์ของข้าวเหนียวสีเหลืองของกลุ่มชาติพันธุ์ไตหย่าในอำเภอซินผิง และ (2) องค์ประกอบของความศักดิ์สิทธิ์ของข้าวเหนียวสีเหลืองของกลุ่มชาติพันธุ์ไตหย่าในอำเภอซินผิง โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ มีขั้นตอนและรายละเอียดที่ดำเนินการตามวัตถุประสงค์การวิจัย 3 ขั้นตอน คือ การวิจัยเอกสาร การวิจัยภาคสนาม และการวิเคราะห์ข้อมูล มีกลุ่มเป้าหมายทั้ง 4 กลุ่ม จำนวน 50 คน โดยมีวิธีดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลภาคสนาม 3 ขั้นตอน ไดแก่ การสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกตแบบมีส่วนร่วม และการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม ผลการวิจัยพบว่า (1) ที่มาของความศักดิ์สิทธิ์ของข้าวเหนียวสีเหลืองมาจากรสชาติและกลิ่นหอมของข้าวเหนียว ซึ่งเป็นวัตถุดิบของข้าวเหนียวสีเหลือง และยังมาจากกระบวนการเติบโตของข้าวเหนียวอีกด้วย ซึ่งกระตุ้นให้มนุษย์ได้เกิดการตระหนักรู้ตนเองในขณะที่พิจารณากระบวนการใช้ชีวิตของมนุษย์ ซึ่งส่งผลให้ข้าวเหนียวสีเหลืองมีความศักดิ์สิทธิ์ในช่วงเวลาและพื้นที่ที่กำหนดของชีวิตทางสังคม และ (2) องค์ประกอบของความศักดิ์สิทธิ์ของข้าวเหนียวสีเหลือง ได้แก่ ตำนานเกี่ยวกับต้นกำเนิดของข้าวเหนียว ขวัญที่อยู่ภายในข้าวเหนียว ภาวะเจริญพันธุ์ของข้าวเหนียว และข้าวเหนียวสีเหลืองที่ใช้เป็นเครื่องบูชา ซึ่งไม่เพียงแต่สะท้อนให้เห็นถึงความลึกลับแห่งตำนานข้าวและความหมายแฝงของความเชื่อเรื่องวิญญาณของชาวไตหย่าเท่านั้น ยังเชื่อมโยงภาวะเจริญพันธุ์ของสตรีเข้ากับภาวะเจริญพันธุ์ของข้าวด้วย และในที่สุด ยังใช้ข้าวเหนียวสีเหลืองเป็นเครื่องบูชาเพื่อเซ่นไหว้บรรพบุรุษและผีอีกด้วย
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
ตาวเปาเหยา. (2538). นิทานในวัฒนธรรมปลูกข้าวของชนชาติไทใต้คง. ใน คนไทใต้คง: ไทใหญ่ในยูนนาน. ประคองนิมมานเหมินท์ และเรืองวิทย์ ลิม. ปนาท, บรรณาธิการ. กรุงเทพมหานคร: สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ. หน้า 3-53.
รุจพร ประชาเดชสุวัฒน์ และจินตนา มัธยมบุรุษ. (2541). วิถีชีวิตชาวไตหย่า: ศึกษากรณีซินผิงและหยวนเจียง มณฑลยูนนาน ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนจีน. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติกระทรวงศึกษาธิการ.
ศิราพร ณ ถลาง. (2544). ตำนานข้าวในความเชื่อของชนชาติไท. ใน วัฒนธรรมข้าวของชนชาติไท: ภาพสะท้อนจากตำนาน นิทาน เพลง. ทุนวิจัย เงินทุนเฉลิมฉลอง สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. หน้า 131-149.
เอี่ยม ทองดี. (2538). ข้าว: วัฒนธรรมและการเปลี่ยนแปลง. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ์มติชน.
Bai MZ. (2024, 14 มีนาคม). ย่ามดของหมู่บ้านกู้กอง ตำบลมั่วซา อำเภอซินผิง. การสัมภาษณ์.
Bai YW. (2024, 1 ตุลาคม). รองผู้อำนวยการของศูนย์คุ้มครองมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งอำเภอปกครองตนเองชนชาติอี๋และไท ซินผิง. การสัมภาษณ์.
Bai YL. (2024, 2 มิถุนายน). ย่ามดของหมู่บ้านกู้กอง ตำบลมั่วซา อำเภอซินผิง. การสัมภาษณ์.
Emiko Ohnuki-Tierney. (1994). Rice as Self: Japanese Identities through Time. Princeton: Princeton University Press.
Huang Yinggui. (2004). Introduction: Objects and Material Culture. In Objects and Material Culture. Yinggui Huang, eds. Taibei: Academia Sinica Institute of Ethnology. pp. 1-26.
Liang Min, Zhang Junru. (2006). The Relationship of the Kam-Tai Languages and the Original Dwelling Areas and the Migration of Their Peoples. Language Studies. 4 (December): 8-26.
Liu Fujing. (2003). Rice Origin Myths and Rice Worship Customs of Southeast Asian Ethnic Groups. World Ethnic Groups. 3 (June): 69-75.
Li Zixian and Hu Liyun. (2000). Rice-growing Culture and Rice Origin Myths of Ethnic Minorities in Southwest China. Journal of Chuxiong Teachers College. 15 (March): 65-76.
Liu Jiang. (2005). The Traditional Understanding and Interpretation of Nature by the Dais in the Honghe River Valley: A Case Study of the Soul Concept of the Hua Yap Dais in Xinping County. Journal of Yunnan Nationalities University (Philosophy and Social Sciences). 22 (January):
-67.
Mark Bender. (2018). Evidence Strategy: Taking the Folk Material Culture and Environmental Imagery of Yi and Miao Ethnicities as an Example. Folk Culture Forum. 2 (March): 83-87.
Nitobe Inazo. (1982). The Rice Road (Shaoting Yin, Translator). Kunming: Yunnan People's Publishing House.
Peggy Reeves Sanday. (1986). Divine Hunger: Cannibalism as a Cultural System. Cambridgeshire: Cambridge University Press.
Tao Guixue. (2007). Collection of Folk Literature of Hua Yap Dai People in Yunnan, China. Beijing: China Nationalities Photography Art Publishing House.
United Front Work Department of Yuxi Municipal Committee of the Communist Party of China. Yuxi Xinping: Gathering Overseas Chinese to Deepen Cultural Exchanges Between China and Thailand. [online]. Available: https://mp.weixin.qq.com/s?__biz=MzU1OTIyNDUzMA==&mid=2247570601&idx=3&sn=dcc434420d523267093da16d6023f6cf&chksm=fc191714cb6e9e025f56a1ccdea296181209bfb12645d5f48b8df5b4c201ec358069bde70fdb&scene=27. 2024.
Wu HM. (2024, 13 กุมภาพันธ์). ผู้รับผิดชอบทำข้าวเหนียวสีเหลืองในช่วงเทศกาลฮัวเจียของหมู่บ้านกู้กอง ตำบลมั่วซา อำเภอซินผิง. การสัมภาษณ์.
Wu Quanxin. (2014). Rice Farming Technology and Cultural Changes in the Seventy-two Villages: A Case Study of Renli. Beijing: Intellectual Property Publishing House.
Xinping County People's Government. Statistical Communiqué on the National Economic and Social Development of Xinping Yi and Dai Autonomous County in 2023. [online]. Available: http://www.xinping.gov.cn/u/cms/xpxzfxxgk/202404/07094214m0jt.pdf. 2024.
Yang Zhuhui. (2016). Sanctity and Symbolism of Sticky Rice: Taking Some Ethnic Groups in Southwest China as an Example. Journal of Minzu University of China (Philosophy and Social Sciences Edition). 43 (November): 97-104.
Yang Zhuhui. (2013). Sticky Rice: A Perspective to Research Ethnic Minorities’ History and Culture in South China. Guangxi Ethnic Studies. 111 (March): 109-117.
You Xiuling and Zeng Xiongsheng. (2010). History of Chinese Rice Culture. Shanghai: Shanghai People's Publishing House.
Zheng Xiaoyun. (2001). Culture of Hua Yap Dai People and its Development. Yunnan Social Sciences. 2 (May): 59-64.
Zhao CL. (2024, 23 มีนาคม). ย่าเสื้อของหมู่บ้านกู้กอง ตำบลมั่วซา อำเภอซินผิง. การสัมภาษณ์.
