การสังเคราะห์งานวิจัยเกี่ยวกับนิทานในภาคตะวันออกของประเทศไทย ในช่วง พ.ศ. 2522-2567

Main Article Content

มนตรี วิวาห์สุข
Phan Thị Hồng Nhung Phan Thị Hồng Nhung

บทคัดย่อ

           งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ ได้แก่ 1) เพื่อศึกษาสถานภาพของการวิจัยที่เกี่ยวกับนิทานในภาคตะวันออกของประเทศไทยในช่วง พ.ศ. 2522-2567 2) เพื่อศึกษาประเด็นสำคัญที่ปรากฏในงานวิจัยที่เกี่ยวกับนิทานในภาคตะวันออกของประเทศไทยในช่วง พ.ศ. 2522-2567 และ 3) เพื่อวิเคราะห์แนวโน้มการศึกษานิทานในภาคตะวันออกของประเทศไทย โดยเก็บรวบรวมข้อมูลอย่างเป็นระบบ จากแหล่งข้อมูล 3 แหล่ง ได้แก่ ระบบฐานข้อมูลวารสารอิเล็กทรอนิกส์กลางของประเทศไทย เครือข่ายระบบห้องสมุดในประเทศไทย และระบบสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยบูรพา แล้วดำเนินการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานและข้อมูลเกี่ยวกับเนื้อหาของงานวิจัย ผลการวิจัยพบว่า 1) งานวิจัยเกี่ยวกับนิทานในภาคตะวันออกของประเทศไทยในช่วง พ.ศ. 2522-2567 มีจำนวน 35 เรื่อง ซึ่งงานวิจัยเก่าที่สุดได้เผยแพร่ใน พ.ศ. 2530 และ งานวิจัยใหม่ที่สุดได้เผยแพร่ใน พ.ศ. 2567 โดยปีที่มีการผลิตงานวิจัยมากที่สุด คือ พ.ศ. 2530, 2546 และ 2560 สถาบันการศึกษาที่ผลิตงานวิจัยเกี่ยวกับนิทานมากที่สุด คือ มหาวิทยาลัยบูรพา รูปแบบงานวิจัยที่เผยแพร่ส่วนใหญ่เป็นวิทยานิพนธ์ และสาขาวิชาที่ผลิตงานวิจัยมากที่สุด คือ สาขาหลักสูตรและการสอน 2) ประเด็นสำคัญในการวิจัยเกี่ยวกับนิทานในภาคตะวันออกของประเทศไทยในช่วง พ.ศ. 2522-2567 คือ ประเด็นเกี่ยวกับการประยุกต์ใช้นิทาน และประเด็นเกี่ยวกับตัวบทนิทาน 3) แนวโน้มการศึกษานิทานในภาคตะวันออกของประเทศไทยสะท้อนให้เห็นถึงความสนใจทางวิชาการที่มีพลวัตการเปลี่ยนแปลงไปตามช่วงเวลา แม้ว่าจำนวนงานวิจัยเกี่ยวกับนิทานจะมีความผันผวน แต่ภาพรวมตั้งแต่ พ.ศ. 2530 เป็นต้นมายังคงมีการศึกษาเกี่ยวกับนิทานอย่างต่อเนื่อง

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว. (2542a). วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัด จันทบุรี. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงมหาดไทย, กระทรวงศึกษาธิการ, กรมศิลปากร.

คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว. (2542b). วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัด ฉะเชิงเทรา. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงมหาดไทย, กระทรวงศึกษาธิการ, กรมศิลปากร.

คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว. (2542c). วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดชลบุรี. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงมหาดไทย, กระทรวงศึกษาธิการ, กรมศิลปากร.

คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว. (2542d). วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดตราด. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงมหาดไทย, กระทรวงศึกษาธิการ, กรมศิลปากร.

คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว. (2542e). วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัด นครนายก. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงมหาดไทย, กระทรวงศึกษาธิการ, กรมศิลปากร.

คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว. (2542f). วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัด ปราจีนบุรี. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงมหาดไทย, กระทรวงศึกษาธิการ, กรมศิลปากร.

คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว. (2542g). วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดระยอง. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงมหาดไทย, กระทรวงศึกษาธิการ, กรมศิลปากร.

คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว (2542h). วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัด สระแก้ว. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงมหาดไทย, กระทรวงศึกษาธิการ, กรมศิลปากร.

ธฤษวรรณ บัวศรีคำ อุดมลักษณ์ ระพีแสง พรโชค พิชญ อู๋สมบูรณ์ กันติทัต การเจริญ และถิรวรรณ ศรีรัตนโชติชัย. (2024). นวัตกรรมนิทานพื้นบ้าน 2 ภาษา : กรณีศึกษา อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี. วารสารรามคำแหง ฉบับมนุษยศาสตร์, 43 (กรกฎาคม-ธันวาคม): 23–50.

ธวัช ปุณโณทก. (2553). นิทานพื้นบ้าน. ปันรู้.

นาถยา พรมประศรี, มารศรี กลางประพันธ์ และสมเกียรติ พละจิตต์. (2565). การสังเคราะห์งานวิจัยเกี่ยวกับรูปแบบการเรียนการสอนที่ส่งผลต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาภาษาอังกฤษโดยการวิเคราะหอภิมาน. วารสารบัณฑิตศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร. 19 (เมษายน –มิถุนายน 2565): 12-23.

พัชลินจ์ จีนนุ่น. (2563a). สถานภาพการวิจัยวรรณกรรมท้องถิ่นภาคเหนือ อีสานและภาคกลางในรอบสองทศวรรษ (พ.ศ.2540-2560). วารสารอินทนิลทักษิณสาร มหาวิทยาลัยทักษิณ. 15 (มกราคม-มิถุนายน): 49-83.

พัชลินจ์ จีนนุ่น. (2563b). สถานภาพการวิจัยวรรณกรรมท้องถิ่นภาคอีสานในรอบสองทศวรรษ (พ.ศ.2540-2560). มนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์. 37 (พฤษภาคม-สิงหาคม): 228-257.

ภารดี มหาขันธ์. (2555). การตั้งถิ่นฐานและพัฒนาการของภาคตะวันออกยุคปรับปรุงประเทศตามแบบสมัยใหม่ถึงปัจจุบัน. สาขาวิชาไทยศึกษา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.

มนตรี วิวาห์สุข, ปัทวีสัตย วงศ์ทิพย์, เทพพร มังธานี และธนิต โตอดิเทพย์. (2563). การสังเคราะห์งาน วิจัยวัฒนธรรม ภาคตะวันออกของประเทศไทยด้านแนวทางส่งเสริมการมีส่วนร่วมของพลเมืองในการอนุรักษ์และพัฒนา ระหว่างปี 2549–2558. วารสารวิจัยรำไพพรรณี. 14 (พฤษภาคม-สิงหาคม): 135-146.

เรวัต แสงสุริยงค์. (2564). การเปลี่ยนผ่านสู่สังคมไซเบอร์ในเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก. วารสารวิชาการ มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา. 29 (กันยายน-ธันวาคม): 241-269.

ศิราพร ณ ถลาง. (2559). คติชนสร้างสรรค์ : บทสังเคราะห์และทฤษฎี. กรุงเทพมหานคร: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินทร.

ศิราพร ณ ถลาง. (2563). ทฤษฎีคติชนวิทยา : วิธีวิทยาในการวิเคราะห์ตำนาน-นิทานพื้นบ้าน. กรุงเทพมหานคร:สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุภัสสร วัชรคุปต์. (2543). ชุดการสอนการอ่านจับใจความโดยใช้นิทาน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3. ปริญญาโท. มหาวิทยาลัยบูรพา

อัจฉรา วงศ์ไพโรจน์. (2546). การสร้างแบบฝึกการอ่านอย่างมีวิจารณญาณโดยใช้นิทานพื้นบ้านจันทบุรีเป็นสื่อในการสอนอ่าน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนเบญจมราชูทิศ จังหวัดจันทบุรี. ปริญญาโท. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช