วิกฤตผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์: การให้ความช่วยเหลือทางมนุษยธรรมและการแก้ปัญหาทางการเมืองในกรอบสหประชาชาติ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยชิ้นนี้มุ่งทำการศึกษาวิกฤติผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์ โดยมีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ (1) ศึกษาพัฒนาการของสถานการณ์วิกฤตผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์นับตั้งแต่ ค.ศ.1948 – ปัจจุบัน (2) ศึกษาบทบาทสหประชาชาติในการให้ความช่วยเหลือทางมนุษยธรรมต่อผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์ และ (3) ศึกษาแนวทางแก้ไขปัญหาทางการเมืองในวิกฤติผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์ในกรอบสหประชาชาติ ผู้วิจัยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพทำการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องด้วยกรอบแนวคิดการล่าอาณานิคมรุกตั้งถิ่นฐาน และแนวคิดมนุษยธรรมนิยม ปรากฏผลลัพธ์การศึกษา ดังนี้ (1) การเกิดขึ้นและพัฒนาการของสถานการณ์วิกฤตผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์เป็นผลสำคัญจากกระบวนการล่าอาณานิคมแบบรุกตั้งถิ่นฐานของอิสราเอล ซึ่งดำเนินมาตั้งแต่ก่อนการก่อตั้งรัฐอิสราเอลจนถึงปัจจุบัน เพื่อมุ่งทำลายและแทนที่เชิงประชากรเหนือดินแดนที่ยึดครองอย่างเป็นระบบ (2) การให้ความช่วยเหลือทางมนุษยธรรมต่อผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์โดยสำนักงานบรรเทาทุกข์และจัดหางานของสหประชาชาติสำหรับผู้ลี้ภัยชาวปาเลสไตน์ในตะวันออกใกล้ ได้ขยายภารกิจครอบคลุมแทบทุกมิติของชีวิตผู้ลี้ภัย นำมาซึ่งปัญหากลืนไม่เข้าคายไม่ออกเกี่ยวกับงบประมาณที่ไม่ยั่งยืนต่อการบรรเทาผลกระทบเชิงลบจากความขัดแย้งที่ไม่มีวันยุติโดยง่าย และ (3) การแก้ปัญหาทางการเมืองในกรอบคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติเผชิญปัญหาสำคัญ คือ การใช้สิทธิยับยั้งของสหรัฐอเมริกาต่อร่างข้อมติที่จะช่วยแก้ไขสถานการณ์ของผู้ลี้ภัย และการไม่สามารถบังคับใช้ข้อมติต่ออิสราเอลได้ จึงล้มเหลวทั้งในด้านการแก้ปัญหาทางการเมือง และการยับยั้งปฏิบัติการเพิ่มเติมของอิสราเอลในการสร้างผลกระทบเชิงมนุษยธรรม