ยุทธศาสตร์ชาติใต้ร่มเงาวุฒิสภา กรณีศึกษาบทบาทของวุฒิสภาชุดที่ 12 ที่มีต่อควบคุมการบริหารราชการแผ่นดิน ผ่านมิติของการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติ ในช่วง 1 ปีแรก (พ.ศ. 2562 – 2563)
Main Article Content
บทคัดย่อ
วุฒิสภาชุดที่ 12 ถือเป็นวุฒิสภาตามบทเฉพาะกาลของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 มีหน้าที่พิเศษอีกประการหนึ่ง นั่นคือ ควบคุมการบริหารราชการแผ่นดิน โดยเฉพาะการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติ ซึ่งวุฒิสภาได้ใช้กลไกต่าง ๆ ที่ขับเคลื่อนผ่านภูมิหลังของสมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) ที่จำแนกได้เป็น 4 กลุ่ม ได้แก่ (1) กลุ่มทหาร/ตำรวจ (2) กลุ่มข้าราชการ/รัฐวิสาหกิจ (3) กลุ่มเครือข่ายภาคประชาสังคมและปราชญ์ชาวบ้าน และ (4) กลุ่มนักการเมือง/นักธุรกิจ โดยแต่ละกลุ่มเลือกใช้บทบาทในการควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินที่แตกต่างกัน แต่ด้วยกลไกต่าง ๆ ที่มีอยู่ของวุฒิสภาประกอบกับการดำเนินนโยบายของรัฐบาลทั้งในส่วนของคณะรัฐมนตรีและระบบราชการ ที่เป็นผู้ปฏิบัติขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติตามยุทธศาสตร์การจัดสรรงบประมาณอยู่แล้ว ดังนั้น เมื่อพิจารณาในเชิงการควบคุมวาระประเด็น (Agenda Control) จะพบว่า รูปแบบในการควบคุมวาระประเด็นจึงเป็นไปในเชิงบวก (Positive Agenda Control) กล่าวคือ รัฐบาลให้ความสำคัญกับการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติในระดับที่วุฒิสภาพึงพอใจ และการดำเนินนโยบายต่าง ๆ ของรัฐบาลยังคงเป็นไปในทิศทางเดียวกับยุทธศาสตร์ชาติ วุฒิสภาจึงมองว่าในช่วงเวลานี้รัฐบาลยังคงดำเนินการตามวิถีที่จะนำไปสู่การบรรลุเป้าหมาย ด้วยเหตุปัจจัยดังกล่าวนี้เอง ส่งผลให้ในท้ายที่สุดรูปแบบความสัมพันธ์ระหว่างวุฒิสภาชุดที่ 12 กับฝ่ายบริหาร เป็นความสัมพันธ์ในเชิงสร้างสรรค์ (Constructive Relationship) ที่วุฒิสภากับฝ่ายบริหารต่างเดินไปด้วยกัน
Article Details
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
หนังสือ
คณะอนุกรรมาธิการติดตามมติของวุฒิสภา ในคณะกรรมาธิการวิสามัญกิจการวุฒิสภา, รายงานความคืบหน้าการติดตามมติของวุฒิสภา (22 พฤษภาคม 2562 – 10 มิถุนายน 2563), (กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา, 2563).
สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา, ทำเนียบ ส.ว. 2562, (กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา, 2563).
บทความวารสาร
Bjørn Erik Rasch, Shane Martin, and José Antonio Cheibub, Parliaments and Government Formation: Unpacking Investiture Rules, (Oxford: Oxford University Press, 2015), 323 – 333.
Jonathan Bendor and Terry M. Moe, “Agenda Control, Committee Capture and the Dynamics of Institutional Politics,” The American Political Science Review, Vol. 80, No.4 (Dec., 1986): 1187-1207.
Kenneth A. Shepsle, Analyzing Politics: Rationality Behavior and Institutions, (New York: W. W. Norton & Company, 2010), 431 – 432.
Mathew D. McCubbins and Thomas Schwartz, “Congressional Oversight Overlooked: Police Patrols versus Fire Alarms,” American Journal of Political Science, Vol. 28, No.1 (February 1984), 165-179.
Sean Gailmard and Jeffery A. Jenkins, “Agenda Control in the Senate and House: Fingerprints of Majority Party Power,” The Journal of Politics 69, No.3 (August, 2007), 689 – 700.
สื่ออิเล็กทรอนิกส์
ทำเนียบศิษย์เก่าโรงเรียนเตรียมทหาร, (เว็บไซต์), https://aaf.rtarf.mi.th/nt_alumni/search.php (สืบค้นเมื่อ 20 ธันวาคม 2563).
เว็บบล็อก ส.ว. , (เว็บไซต์), http://blog.senate.go.th/index.php (สืบค้นเมื่อ 20 ธันวาคม 2563).
สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา, “รายงานการประชุมวุฒิสภา ครั้งที่ 1 (สมัยวิสามัญ) เป็นพิเศษ วันที่ 20 ตุลาคม 2562,” วุฒิสภา (เว็บไซต์), https://www.senate.go.th/view/1/การประชุมสภา/TH-TH?page=13&perpage=10&key=&keydate= (สืบค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2563).
สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา, “รายงานการประชุมวุฒิสภา ครั้งที่ 17 (สมัยสามัญประจำปีครั้งที่สอง) วันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2563,” วุฒิสภา (เว็บไซต์), https://www.senate.go.th/view/1/การประชุมสภา/TH-TH?page=10&perpage=10&key=&keydate= (สืบค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2563).
สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา, “รายงานการประชุมวุฒิสภา ครั้งที่ 5 (สมัยสามัญประจำปีครั้งที่หนึ่ง) วันที่ 8 มิถุนายน 2563,” วุฒิสภา (เว็บไซต์), https://www.senate.go.th/view/1/การประชุมสภา/TH-TH?page=8&perpage=10&key=&keydate= (สืบค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2563).
สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา, “รายงานการประชุมวุฒิสภา ครั้งที่ 7 (สมัยสามัญประจำปีครั้งที่หนึ่ง) วันที่ 15 มิถุนายน 2563,” วุฒิสภา (เว็บไซต์), https://www.senate.go.th/view/1/การประชุมสภา/TH-TH?page=8&perpage=10&key=&keydate= (สืบค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2563).
สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา, “รายงานการประชุมวุฒิสภา ครั้งที่ 7 (สมัยสามัญประจำปีครั้งที่หนึ่ง) วันที่ 15 มิถุนายน 2563,” วุฒิสภา (เว็บไซต์), https://www.senate.go.th/view/1/การประชุมสภา/TH-TH?page=8&perpage=10&key=&keydate= (สืบค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2563).
สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา, “รายงานการประชุมวุฒิสภา ครั้งที่ 13 (สมัยสามัญประจำปีครั้งที่หนึ่ง) วันที่ 13 กรกฎาคม 2563 และรายงานการประชุมวุฒิสภา ครั้งที่ 14 (สมัยสามัญประจำปีครั้งที่หนึ่ง) วันที่ 14 กรกฎาคม 2563,” วุฒิสภา (เว็บไซต์), https://www.senate.go.th/view/1/การประชุมสภา/TH-TH?page=7&perpage=10&key=&keydate= (สืบค้นเมื่อ 28 ธันวาคม 2563).
ราชกิจจานุเบกษา
ข้อบังคับการประชุมวุฒิสภา พ.ศ. 2562. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 136 ตอนพิเศษ 219 ง (2 กันยายน 2562).