กลวิธีกระบวนรำแต่งตัวนางละครนอก
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาความเป็นมา บทบาท ความสำคัญของตัวนางละครนอก และองค์ประกอบการแสดงรำแต่งตัวนางละครนอก 2) เพื่อวิเคราะห์กระบวนท่ารำและกลวิธีการแสดงรำแต่งตัวนางละครนอก โดยศึกษาการแสดงฉุยฉายยอพระกลิ่น ละครนอก เรื่องมณีพิชัย รับการถ่ายทอดท่ารำจากผู้ช่วยศาสตราจารย์ คมคาย กลิ่นภักดี ผู้เชี่ยวชาญด้านนาฏศิลป์ไทย ใช้วิธีการศึกษา ค้นคว้าจากเอกสาร ตำรา การสัมภาษณ์ การสังเกตการณ์การแสดง ตลอดจนการเข้ารับการถ่ายทอดกระบวนท่ารำจากผู้เชี่ยวชาญ ผลการวิจัยพบว่า ละครนอก เกิดขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยา
มีบทบาท ความสำคัญของตัวนางละครนอก จากบทละคร ครั้งกรุงศรีอยุธยา จำนวน 14 เรื่อง
และบทพระราชนิพนธ์ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย จำนวน 5 เรื่อง กล่าวถึงบทแต่งตัวของตัวนาง 6 เรื่อง คือ นางสาวหยุด เรื่องการเกษ นางพิกุลทอง เรื่องพิกุลทอง นางแสงสุริยา เรื่องพิมพ์สวรรค์ นางเกศมาลี เรื่องสังข์ศิลป์ไชย นางยอพระกลิ่น เรื่องมณีพิชัย และนางคันธมาลี เรื่องคาวี
โดยการแต่งตัวมีจุดประสงค์ 1. เพื่อเข้าพิธีสยุมพร 2. เพื่อเข้าเฝ้า 3. เพื่อชมอุทยาน 4. เพื่อล่อลวง
ลองใจ องค์ประกอบการแสดง ประกอบด้วย ผู้แสดง เครื่องแต่งกาย เครื่องดนตรี เพลงร้อง สถานที่
บทละคร และโอกาสที่ใช้ในการแสดง ฉุยฉายยอพระกลิ่น มีกระบวนท่ารำช่วงแรกสื่อถึงการแต่งตัวของตัวละคร โดยใช้ทำนองเพลงรัวและเพลงชมตลาด กระบวนท่ารำช่วงที่สองสื่อถึงการแปลงกาย โดยใช้ทำนองเพลงฉุยฉาย เพลงแม่ศรี และเพลงเร็ว - ลา การแสดง 2 ช่วงนี้ สื่อถึงการชื่นชมความงามของเครื่องแต่งกาย พัสตราภรณ์ ถนิมพิมพาภรณ์ และศิราภรณ์ และชื่นชมความสามารถการแปลงกายได้สวยงามเพื่อไปทำภารกิจ มีกลวิธีการแสดง ประกอบด้วย 1) กลวิธีการถ่ายทอด อารมณ์ความรู้สึก สีหน้า แววตา 2) การแสดงออกทางกระบวนท่ารำสื่อความหมายแทนคำพูด 3) นาฏยลักษณ์การใช้สไบในการแสดงที่มีลักษณะเฉพาะ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ประกาศลิขสิทธิ์จะปรากฏในเกี่ยวกับวารสาร ควรอธิบายสำหรับผู้อ่านและผู้เขียนว่าเจ้าของลิขสิทธิ์เป็นผู้เขียนวารสารหรือบุคคลที่สาม ควรรวมถึงข้อตกลงการอนุญาตเพิ่มเติม (เช่นใบอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์) ที่ให้สิทธิ์แก่ผู้อ่าน (ดูตัวอย่าง) และควรให้วิธีการรักษาความปลอดภัยหากจำเป็นสำหรับการใช้เนื้อหาของวารสาร
เอกสารอ้างอิง
จินตนา สายทองคำ. (2563). นาฏศิลป์ไทยสร้างสรรค์ : ฉุยฉายนารีผีเสื้อสมุทรจำแลง. วารสาร พัฒนศิลป์วิชาการ, 4(2), 44-58.
ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. (2506). ตำนานเรื่องอิเหนา. พระนคร : โรงพิมพ์ พระจันทร์.
ผุสดี หลิมสกุล. (2555). รำเดี่ยวแบบมาตรฐานตัวนาง เล่ม 1. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ผุสดี หลิมสกุล. (2555). รำเดี่ยวแบบมาตรฐานตัวนาง เล่ม 2. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย.
รัชดาพร สุคโต. (2542). รำฉุยฉายพราหมณ์. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพมหานคร.
สุภาวดี อ่อนสำลี. (2565). กลวิธีในการรำเดี่ยวของตัวนางในละครรำ. วารสารวิชาการคณะ มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 6(2), 22-34.
