ความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับวัฒนธรรมจากชื่อสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติในจังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นการศึกษาโครงสร้างของชื่อสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติในจังหวัดเชียงใหม่ และศึกษาวัฒนธรรมที่สะท้อนจากชื่อสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติในจังหวัดเชียงใหม่ ผลการศึกษาพบว่า ชื่อสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติในจังหวัดเชียงใหม่มีจำนวน 87 ชื่อสถานที่ สามารถจำแนกรูปแบบโครงสร้างของชื่อสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติได้ 5 รูปแบบ ดังนี้ 1) ภูมิประเทศ +ลักษณะเฉพาะ เช่น ดอยหัวสิงห์ ผาเงิบ 2) ภูมิประเทศ + ชื่อเฉพาะ เช่น ดอยปู่หมื่น น้ำตกสิริภูมิ 3) ภูมิประเทศ + ชุมชน เช่น น้ำพุร้อนบ้านหนองครก ถ้ำเมืองออน 4) ภูมิประเทศ + คุณสมบัติ เช่น ออบหลวง ป่าพันปี และ 5) ภูมิประเทศ + ลักษณะเฉพาะ + คุณสมบัติ เช่น น้ำตกห้วยทรายเหลือง ผาสิงห์เหลียว สำหรับ วัฒนธรรมที่สะท้อนจากชื่อสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติในจังหวัดเชียงใหม่ สามารถแบ่งเนื้อหาออกเป็น 3 ประเด็น ดังนี้ 1) ชื่อสะท้อนถึงลักษณะเด่นทางกายภาพในท้องถิ่น
ซึ่งมีลักษณะภูมิประเทศแบบแหล่งน้ำ พื้นที่สูง และป่าไม้ ที่มีความสำคัญและเป็นเอกลักษณ์
ที่โดดเด่นในจังหวัดเชียงใหม่ นอกจากนี้ มีการบ่งบอกถึงลักษณะอันจำเพาะของพื้นที่ ด้วยการใช้ชื่อพืชพรรณ หรือการเปรียบเทียบ หรือการใช้จำนวนนับ ในการขยายชื่อสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติ 2) ชื่อสะท้อนถึงความหลากหลายของกลุ่มชาติพันธุ์ กล่าวคือ จังหวัดเชียงใหม่มีกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ อาศัยอยู่เป็นจำนวนมากตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน จนขยายเป็นชุมชนที่มีบทบาทต่อสังคมและวัฒนธรรมล้านนา และ 3) ชื่อสะท้อนถึงความเชื่อเรื่องพุทธ ผี และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เป็นการหล่อหลอมความเชื่อเรื่องดังกล่าวเข้ากับการตั้งชื่อ