พิธีกรรมเกี่ยวกับสงครามในรามเกียรติ์ ฉบับรัชกาลที่ 1 : ลักษณะและมโนทัศน์
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ลักษณะของพิธีกรรมเกี่ยวกับสงครามในรามเกียรติ์
ฉบับรัชกาลที่ 1 และวิเคราะห์มโนทัศน์ของพิธีกรรมเกี่ยวกับสงครามในรามเกียรติ์ ฉบับรัชกาลที่ 1 ผลการศึกษาพบว่าพิธีกรรมเกี่ยวกับสงครามมี 2 ลักษณะ ได้แก่ พิธีกรรมเตรียมทัพ ประกอบด้วยพิธีกรรมเตรียมกายและพิธีกรรมเตรียมอาวุธ และพิธีกรรมเพื่อเป็นกลยุทธ์ ประกอบด้วยพิธีบดยา และพิธีทดน้ำ ทั้งนี้พิธีกรรมเกี่ยวกับสงครามที่พบมากที่สุด คือพิธีเตรียมอาวุธ การประกอบพิธีกรรมเกี่ยวกับสงครามในรามเกียรติ์มีผู้ประกอบพิธีกรรม คือฝ่ายลงกา ผลของพิธีกรรมส่วนใหญ่จะประกอบพิธีกรรมไม่สำเร็จเนื่องจากฝ่ายพลับพลาสามารถล่มพิธีหรือแก้กลศึกได้ ส่วนมโนทัศน์ของพิธีกรรมเกี่ยวกับสงครามพบ 4 มโนทัศน์ ได้แก่ พิธีกรรมเกี่ยวกับสงครามช่วยเสริมความมั่นคงทางจิตใจ พิธีกรรมเกี่ยวกับสงครามเป็นทางลัดสู่ชัยชนะ พิธีกรรมเกี่ยวกับสงครามต้องพึ่งพาอำนาจของสิ่งศักดิ์สิทธิ์ และพิธีกรรมเตรียมอาวุธเป็นตัวแปรที่นำมาสู่ชัยชนะ การศึกษาพิธีกรรมเกี่ยวกับสงครามในรามเกียรติ์ไม่เพียงแต่ช่วยให้เข้าใจลักษณะของพิธีกรรมในวรรณคดีเท่านั้น แต่ยังสะท้อนให้เห็นความเชื่อ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ ค่านิยม และแนวคิดที่มีต่อพิธีกรรมและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ของสังคมอีกด้วย
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ประกาศลิขสิทธิ์จะปรากฏในเกี่ยวกับวารสาร ควรอธิบายสำหรับผู้อ่านและผู้เขียนว่าเจ้าของลิขสิทธิ์เป็นผู้เขียนวารสารหรือบุคคลที่สาม ควรรวมถึงข้อตกลงการอนุญาตเพิ่มเติม (เช่นใบอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์) ที่ให้สิทธิ์แก่ผู้อ่าน (ดูตัวอย่าง) และควรให้วิธีการรักษาความปลอดภัยหากจำเป็นสำหรับการใช้เนื้อหาของวารสาร
เอกสารอ้างอิง
กรมศิลปากร. (2549). บทละครเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ ใน พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก มหาราช เล่ม 1. ศิลปากรบรรณาคาร.
กรมศิลปากร. (2549). บทละครเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ ใน พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก มหาราช เล่ม 2. ศิลปากรบรรณาคาร.
กรมศิลปากร. (2549). บทละครเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ ใน พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก มหาราช เล่ม 3. ศิลปากรบรรณาคาร.
กรมศิลปากร. (2549). บทละครเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ ใน พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เล่ม 4. ศิลปากรบรรณาคาร.
บาหยัน อิ่มสำราญ. (2559). วรรณคดีพระราชพิธี. พี.เพรส.
มณีปิ่น พรหมสุทธิรักษ์. (2564). บทละครเรื่องรามเกียรติ์: ภาพสะท้อนพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช. อักษรศาสตร์, 5(2), 13–21.
https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jasu/article/view/250408
รื่นฤทัย สัจจพันธุ์. (2559). นามานุกรมรามเกียรติ์ (พิมพ์ครั้งที่ 5). แสงดาว.
สมปราชญ์ อัมมะพันธ์. (2536). ประเพณีและพิธีกรรมในวรรณคดีไทย. โอ.เอส. พริ้นติ้ง เฮ้าส์.
สมศิริ มีพานิช. (2530). การศึกษาเชิงวิเคราะห์เรื่อง สงครามในวรรณคดี สันสกฤต [วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต]. https://digiverse.chula.ac.th/Info/item/dc:69597
สุปาณี พัดทอง. (2552). "เรือ" ในวรรณคดีนิราศ: มโนทัศน์กับการสร้างวรรณศิลป์ [วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต]. https://doi.org/10.58837/CHULA.THE.2009.2002
สยาม ภัทรานุประวัติ (2558). นามานุกรมวรรณคดีไทย. https://thailitdir.sac.or.th/index.phpZ
ราชบัณฑิตยสถาน. (2524). พจนานุกรมศัพท์สังคมวิทยา อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. สำนักงานราชบัณฑิตยสภา.
อิทธิเดช น้อยไม้. (2564). การพัฒนาทักษะการคิดเชิงมโนทัศน์ในวิชาสังคมศึกษาเพื่อผู้เรียนแห่งศตวรรษที่ 21. วารสารครุศาสตร์ , 49(3), 1-12.
https://digital.car.chula.ac.th/cgi/viewcontent.cgi?article=3973&context=educujournal