“ชาวพุทธที่แท้จริง” มุมมองทางมานุษยวิทยาต่อการศึกษาพุทธศาสนา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การมองว่าพุทธศาสนาเป็นศาสนาที่เน้นเหตุผล ปฏิเสธเทพเจ้า มุ่งความหลุดพ้น และความรับผิดชอบต่อศีลธรรมตามกฎแห่งกรรม แต่ในความเป็นจริง พุทธศาสนาที่ชาวพุทธปฏิบัติมีความซับซ้อนกว่านั้น มีทั้ง
การบูชาผี ความหวังในการเกิดใหม่ในชีวิตที่ดีหรือเป็นมนุษย์ผู้มั่งคั่ง การทำบุญอุทิศเพื่อญาติ และพิธีกรรมต่าง ๆ “ความเป็นพุทธแท้” เป็นอย่างไร ? เป็นคำถามที่คนเราตั้งขึ้นมาเพื่อค้นหาแก่นแท้ของพุทธศาสนาในยุคปัจจุบัน ซึ่งได้ถูกตีความและนำไปประยุกต์ใช้ในหลากหลายบริบท โดยมีทั้งการรักษาความสมดุลระหว่างการดำเนินชีวิตในโลกปัจจุบัน และการปฏิบัติตามหลักคำสอนของพระพุทธเจ้าที่สังคมปัจจุบันเต็มไปด้วย
ความเปลี่ยนแปลง ทั้งในด้านเทคโนโลยี วัฒนธรรม และความเชื่อ ทำให้เกิดคำถามว่า อะไรคือพุทธศาสนาที่แท้จริง และเราจะนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างไร การศึกษาทางมานุษยวิทยาที่เน้นการศึกษาวัฒนธรรม ต้องเผชิญกับอิทธิพลของศาสนาพุทธอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ และพยายามหาคำตอบกับประเด็นในบริบททางสังคมและวัฒนธรรม ซึ่งการศึกษาพิธีกรรมในฐานะเป็นการแสดงออกถึงคุณค่าทางวัฒนธรรม โดยไม่ตัดสินว่าการปฏิบัติแบบใด (เป็นพุทธที่แท้) ถูกต้องหรือผิด ในบริบททางสังคมที่มีความหลากหลายและแตกต่างกัน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ประกาศลิขสิทธิ์จะปรากฏในเกี่ยวกับวารสาร ควรอธิบายสำหรับผู้อ่านและผู้เขียนว่าเจ้าของลิขสิทธิ์เป็นผู้เขียนวารสารหรือบุคคลที่สาม ควรรวมถึงข้อตกลงการอนุญาตเพิ่มเติม (เช่นใบอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์) ที่ให้สิทธิ์แก่ผู้อ่าน (ดูตัวอย่าง) และควรให้วิธีการรักษาความปลอดภัยหากจำเป็นสำหรับการใช้เนื้อหาของวารสาร
เอกสารอ้างอิง
กรมการศาสนา. (2525). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวงเล่ม 25. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์กรมการศาสนา.
จรัญ โฆษณานันท์. (2550). ปรัชญากฎหมายไทย. (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัย
รามคำแหง.
นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2534). “พุทธกับไสย”. ศิลปวัฒนธรรม, 12(4): 104-116.
วรเจตน์ ภาคีรัตน์. (2557). คำสอนว่าด้วยรัฐและหลักกฎหมายมหาชน. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: โครงการ
ตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ศรีศักดิ์ วัลลิโภดม. (2560). พุทธศาสนาและความเชื่อในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์.
อคิน รพีพัฒน์. (2527). สังคมไทยในสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ พ.ศ. 2325-2416. แปลโดย ม.ร.ว.ประกายทอง
สิริสุข และ พรรณี ฉัตรพลรักษ์. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.
Ames, M. M. (1964). Magical-Animism and Buddhism: A Structural Analysis of the Sinhalese
Religious System, in E. B. Harper (ed.), Religion. in South Asia, Seattle: University of Washington Press.
___________ (1966). Ritual Prestations and the Structure of the Sinhalese Pantheon', in M.
Nash (ed.), Anthropological Studies in Theravada Buddhism, New Haven: Yale University Press.
Dreyfus, G. (2003). Cherished memories, cherished communities: proto-nationalism in Tibet.
In: The History of Tibet.Vol. 2: The Medieval Period: to c. 850–1875. The Development of Buddhist Paramountcy. London; New York: RoutledgeCurzon.
Geertz, C. (1963). Primordial Sentiments and Civil Politics in the New States, In Clifford
Geertz, (ed.) Old Societies and New States. New York: The Free Press. pp. 105-157.
Gellner, D. N. (1989). Monkhood and Priesthood in Newar Buddhism' Purushartha, Vol. XII,
pp. 165-192.
___________ (1990). Introduction-what is the anthropology of Buddhism about?. Journal of
the Anthropological Society of Oxford, 21(2).
___________ (1990). “Introduction: What Is the Anthropology of Buddhism About?” Journal
of the Anthropological Society of Oxford, 21(2): 95–112, in a special issue titled “The Anthropology of Buddhism,” ed. David N. Geller. Reprinted and updated as chap. 2 in Gellner 2001, 45–60.
___________ (2001). The Anthropology of Buddhism and Hinduism: Weberian Themes. New
Delhi: Oxford University Press.
Glare, P. G. W. (ed.). (1968). Oxford Latin Dictionary. Oxford: Clarendon Press.
Gombrich, R. F. (1971). Precept and Practice: Traditional Buddhism in the Rural Highlands of
Ceylon, Oxford: Oxford University Press.
___________ (1972). “Buddhism and Society” (review of Spiro 1982), Modern Asian
Studies, Vol. VI, no. 4, pp. 483-496. 1988. Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo, London: Roudedge & Kegan Paul.
Hanks Jr, L. M. (1962). Merit and Power in the Thai Social Order 1. American anthropologist,
(6), 1247-1261.
Hayashi, Y. (2003). Practical Buddhism among the Thai-Lao: Religion in the Making of the
Region, Kyoto: Kyoto University Press and Trans Pacific Press.
Heim, M. (2004). Theories of the Gift in South Asia: Hindu, Buddhist, and Jain Reflections
on Dāna. New York; London: Routledge.
Keyes, C. F. (1977). The Golden Peninsula: Culture and Adaptation in Mainland Southeast
Asia, New York: Macmillan Publishing.
___________ (1987a). Thailand: Buddhist kingdom as modern nation-state. Boulder,
Colorado: Westview Press.
___________ (1987b) Thai religion. In M. Eliade (Ed.) The Encyclopedia of Religion, Vol. 14,
New York: Mamillan. pp. 416-421.
___________ (1983). Introduction: The study of popular ideas of karma. In In Charles
F. Keyes and E. Valentine Daniel, (Eds.), Karma: An anthropological inquiry, Berkeley: University of California Press. pp. 1–24.
___________ (2000). Fieldwork as History: Letters between Two Researchers in Northeastern
Thailand in 1963, In Friends in the Field: Four Decades of Anthropological and Sociological Studies in Thailand: A Symposium in Honor of A. Thomas Kirsch, Chiang Mai: Privately Published. pp. 7-24.
___________ (2007). Monks, Guns and Peace: Theravada Buddhism and Political Violence,
In James Wellman, (ed.) Belief and Bloodshed, Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield Publishers, pp. 147-165.
Kirsch, A. T. (1967). Phu Thai religious syncretism: A case study of Thai religion and society.
Ph.D. dissertation, Anthropology, Harvard University.
Ortner, S. B. (1978). Sherpas through their Rituals, Cambridge: Cambridge University Press.
Ramble, C. (1990). “How Buddhist Are Buddhist Communities? The Construction of Tradition
in Two Lamaist Villages.” Journal of the Anthropological Society of Oxford, 21(2): 185–197.
Schmithausen, L. (1991). The problem of the sentience of plants in earliest Buddhism.
Tokyo: International Institute for Buddhist Studies.
Sihlé, N. (2015). Towards a comparative anthropology of the Buddhist gift (and other
transfers). Religion Compass, 9(11), 352-385.
Southwold, M. (1983). Buddhism in Life: The Anthropological Study of Religion and the
Sinhalese Practice of Buddhism, Manchester: Manchester University Press.
Spiro, M. E. (1970). Buddhism and Society: A Great Tradition and Its Burmese Vicissitudes.
New York: Harper & Row.
___________ (1977). Kinship and Marriage in Burma:A Cultural and Psychodynamic
Analysis. Los Angeles: University of California Press.
___________ (1982). Buddhism and Society: A Great Tradition and its Burmese Vicis-situdes,
Berkeley: University of California Press.
Tambiah, S. J. (1970). Buddhism and the Spirit Cults in North-East Thailand. Cambridge:
Cambridge University Press.
Testart, A. (2007). Critique du don : Études sur la circulation non marchande.
Matériologiques. Paris: Éditions Syllepse
Thrwiel, B. J. (1975). Monks and Magic: An Analysis' of Religious Ceremonies in Central
Thailand, London: Curzon Press.
Wdeyewardene, G. (1986). Place and Emotion in Northern Thai Ritual Behaviour.
Bangkok: Pandora.
