การดำรงอยู่ของประเพณีเซิ้งผีโขนบ้านไฮหย่อง ตำบลไฮหย่อง อำเภอพังโคน จังหวัดสกลนคร

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่อง การดำรงอยู่ของประเพณีเซิ้งผีโขนบ้านไฮหย่อง ตำบลไฮหย่อง อำเภอพังโคน จังหวัดสกลนคร เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการดำรงอยู่ของประเพณีเซิ้งผีโขนบ้านไฮหย่อง  ตำบลไฮหย่อง  อำเภอพังโคน  จังหวัดสกลนคร โดยใช้ใช้วิธีการเก็บข้อมูลแบบมีส่วนร่วม เครื่องมือที่ใช้คือ การสนทนากลุ่ม และการสัมภาษณ์ ซึ่งใช้เทคนิคสโนว์บอลในการเก็บข้อมูลเกี่ยวกับประเพณีเซิ้งผีโขน

ผลการวิจัย พบว่า ประเพณีเซิ้งผีโขนจัดขึ้นในงานบุญมหาชาติ (บุญพระเวส) เพื่อดำรงรักษาไว้ซึ่งประเพณีที่เกี่ยวข้องกับศาสนาและเพื่อการระลึกถึงบรรพบุรุษที่ล่วงลับไป  ทั้งนี้การดำรงอยู่ของประเพณีเซิ้งผีโขนบ้านไฮหย่อง ตำบลไฮหย่อง อำเภอพังโคน จังหวัดสกลนคร  สามารถดำรงอยู่ได้ผ่านการใช้สัญลักษณ์ร่วมของคนในชุมชน โดยประเพณีเซิ้งผีโขนที่ถูกใช้เป็นสัญลักษณ์ในการสร้างปฏิสัมพันธ์ของคนในชุมชน ตลอดจนเป็นการสืบทอดด้านภูมิปัญญาท้องถิ่นจากรุ่นสู่รุ่น อีกทั้งยังสะท้อนให้เห็นถึงพลังของคนในชุมชนที่ต้องการแสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมท้องถิ่นที่ต่อรองกับอำนาจของรัฐและกระแส  โลกาภิวัตน์ที่สร้างการพัฒนาในรูปแบบเดียวกันทั้งประเทศ ผ่านการใช้ภาษาไทย (ภาคกลาง) ในการติดต่อสื่อสาร แต่ในประเพณีเซิ้งผีโขนพบว่า บทเซิ้งของผีโขนจะใช้ภาษาถิ่น (อีสาน) ในการเซิ้งนำขบวนผีโขน ส่วนด้านการปรับตัวของประเพณีเซิ้งผีโขนท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์ มีการปรับตัวสนองต่อด้านเศรษฐกิจผ่านการท่องเที่ยวมากขึ้น นอกจากนี้สถานศึกษาบางแห่งในพื้นที่อำเภอพังโคน ยังได้จัดให้ผู้เรียนได้เรียนรู้เกี่ยวกับประเพณีเซิ้งผีโขนผ่านรูปแบบโครงงาน