กระบวนการพัฒนาวิสาหกิจเพื่อสังคมในบริบทวิสาหกิจชุมชนของพื้นที่จังหวัดสงขลา

Main Article Content

อรทัย ไพยรัตน์
ดิเรก หมานมานะ

บทคัดย่อ

            การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์กระบวนการพัฒนาวิสาหกิจเพื่อสังคมในบริบทวิสาหกิจชุมชนของพื้นที่จังหวัดสงขลา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ พื้นที่วิจัยคือ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนในพื้นที่จังหวัดสงขลา จำนวน 9 กลุ่ม มีการเลือกผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่มีความเหมาะสมกับวัตถุประสงค์การวิจัย  เก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) และใช้แบบสัมภาษณ์ มีการวิเคราะห์ข้อมูลแบบอุปนัย โดยการวิเคราะห์ และสังเคราะห์เนื้อหา พบว่า กระบวนการพัฒนาวิสาหกิจเพื่อสังคมของจังหวัดสงขลา ประกอบด้วย 7 กระบวนการ คือ สร้างการรับรู้และผลักดันร่วมกัน ส่งเสริมการมีส่วนร่วม การพัฒนาอัตลักษณ์ร่วมกัน การสร้างโอกาสให้กับรุ่นเก่าและรุ่นใหม่ การจัดตั้งองค์กรเพื่อดำเนินการวิสาหกิจเพื่อสังคม การสนับสนุนวิสาหกิจเพื่อสังคมผ่านพระราชบัญญัติส่งเสริมวิสาหกิจเพื่อสังคม และการพัฒนาศักยภาพคนทำงานหรือผู้ประกอบการ โดยกระบวนการดังกล่าวขึ้นอยู่กับบริบทของพื้นที่เป็นสำคัญ ข้อจำกัดในการพัฒนาวิสาหกิจเพื่อสังคมคือ ประชากรผู้สูงอายุ การเข้าถึงนโยบายวิสาหกิจเพื่อสังคม ธรรมชาติของการรวมกลุ่ม และความไม่ต่อเนื่องของการติดตามประเมินผล ข้อเสนอแนะคือ (1) หน่วยงานภาครัฐร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ร่วมกันคิด วางแผน และออกแบบกระบวนการส่งเสริมและสร้างแรงจูงใจให้คนรุ่นใหม่เข้ามาเรียนรู้แนวคิดวิสาหกิจเพื่อสังคม (2) หน่วยงานภาครัฐร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับนโยบายหรือพระราชบัญญัติส่งเสริมวิสาหกิจเพื่อสังคม (3) หน่วยงานภาครัฐและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมีการติดตามประเมินผลเพื่อให้สามารถพัฒนาโครงการได้อย่างต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพ

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมการเกษตร. (2557). การประกอบกิจการวิสาหกิจชุมชนเพื่อรองรับการเข้าสู่ AEC. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: https://esc.doae.go.th/wp-content/uploads/2019/05/AEC.pdf. (วันที่ค้นข้อมูล: 23 มกราคม 2567).

ชาย โพธิสิตา. (2549). ศาสตร์และศิลป์แห่งการวิจัยเชิงคุณภาพ. อมรินทร์พริ้นติ้งฯ.

วันรัชม์ พิรุณจินดา. (2559). ปัญหาเกี่ยวกับการจัดตั้งวิสาหกิจเพื่อสังคมในรูปแบบบริษัทจำกัด. (วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, คณะนิติศาสตร์, สาขากฎหมายธุรกิจ.

สนิทเดช จินตนา และธีระพงษ์ ภูริปาณิก. (2562). ปัญหา ข้อจำกัด และแนวทางในการสร้างความเข้มแข็งให้กับวิสาหกิจชุมชน. วารสารการเมือง การบริหาร และกฎหมาย, 1(3).

อรุณ หนูผุด. (2554). รายงานข้อมูลวิสาหกิจชุมชนจังหวัดสงขลา. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.sceb.doae.go.th/Documents/datachw/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B8%A5%E0%B8%B2.pdf. (วันที่ค้นข้อมูล: 23 มกราคม 2567).

วัลลภา พัฒนา, บุญรัตน์ บุญรัศมี, พันธ์ยศ วรเชฐวราวัตร์, พรโพยม วรเชฐวราวัตร์, วิชชุลฎา ถาวโรจน์, จินตนา เจริญเนตรกุล, อรอุมา สุพัฒนกุล และอัมรินทร์ สันตินิยมภักดี. (2565). กลยุทธ์การตลาดของผลิตภัณฑ์ชุมชนพื้นที่จังหวัดสงขลา. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: https://riss.rmutsv.ac.th/upload/doc/202209/q5fGTEfG5dL9tisNJW1r/q5fGTEfG5dL9tisNJW1r.pdf. (วันที่ค้นข้อมูล: 2 กรกฎาคม 2567).

Drencheva, A., and Stephan, U. (2014). The state of social entrepreneurship in the UK.

Gidron, B., and Hasenfeld, Y. (Eds.). (2012). Social enterprises: An organizational perspective. Springer.

Jammulamadaka, N., and Chakraborty, K. (2018). Local geographies of developing country social enterprises. Social Enterprise Journal, 14(3), 367-386.

Kerlin, J. A. (2006). Social enterprise in the United States and Europe: Understanding and learning from the differences. Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 17, 246-262.

Munoz, S. A., Steiner, A., and Farmer, J. (2015). Processes of community-led social enterprise development: learning from the rural context. Community Development Journal, 50(3), 478-493.

Nyssens, M. (2007). Social enterprise at the crossroads of market, public policy and civil society. In Social Enterprise (pp. 329-344). Routledge.

Pervez, T., Maritz, A., and De Waal, A. (2013). Innovation and social entrepreneurship at the bottom of the pyramid-A conceptual framework. South African Journal of Economic and Management Sciences, 16(5), 54-66.

Spear, R., and Bidet, E. (2005). Social enterprise for work integration in 12 European countries: a descriptive analysis. Annals of public and cooperative economics, 76(2), 195-231.

Wronka, M. (2013, June). Analyzing the success of social enterprises-critical success factors perspective. [Proceedings]. In Active Citizenship by Knowledge Management & Innovation: Proceedings of the Management, Knowledge and Learning International Conference (pp. 593-605). Toknow Press.