แนวทางการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วม ตามหลักการสามเหลี่ยมเขยื้อนภูเขาของกรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

               การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาสภาพการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วมตามหลักการสามเหลี่ยมเขยื้อนภูเขาในเขตกรุงเทพมหานคร (2) ศึกษาปัจจัยการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วมตามหลักการสามเหลี่ยมเขยื้อนภูเขาในเขตกรุงเทพมหานคร และ (3) ศึกษาแนวทางการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วมตามหลักการสามเหลี่ยมเขยื้อนภูเขาในเขตกรุงเทพมหานคร

              รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลคนสำคัญในการวิจัยครั้งนี้ คือ ภาควิชาการ ภาครัฐหรือภาคการเมือง และภาคประชาชนหรือภาคประชาสังคม จำนวน 20 คน โดยการเลือกแบบเฉพาะเจาะจง ใช้แบบสัมภาษณ์สัมภาษณ์เจาะลึก เป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์เนื้อหาแบบสรุปอุปนัย นำเสนอข้อมูลเชิงพรรณนา

              ผลการวิจัยพบว่า (1) สภาพการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วมตามหลักการสามเหลี่ยมเขยื้อนภูเขาในเขตกรุงเทพมหานคร ประชาชนเข้าไม่ถึงกระบวนการนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ เรื่องนี้กลายเป็นเรื่อง เฉพาะของฝ่ายการเมือง ฝ่ายรัฐบาล และฝ่ายราชการไปเสียส่วนใหญ่ ประชาชนอาจได้เข้า ร่วมบ้างให้ดูพอเป็นพิธีเท่านั้น ประชาชนไม่ได้มีส่วนร่วมในกระบวนการประเมินผลกระทบและการกำหนดทางเลือกที่หลากหลาย นโยบายถูกกำหนดจากราชการส่วนกลางหรือนักวิชาการบางกลุ่ม ประชาชนมีหน้าที่ปฏิบัติตามเท่านั้น ไม่มีอำนาจตัดสินใจ ไม่มีส่วนร่วมในการกำหนด  (2) ปัจจัยการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วมตามหลักการสามเหลี่ยมเขยื้อนภูเขาในเขตกรุงเทพมหานคร จะต้องอาศัยองค์ประกอบทั้งสามคือ หนึ่ง การสร้างองค์ความรู้ทางวิชาการที่ถูกต้อง สอง การเคลื่อนไหวทางสังคมจะต้องอาศัยความรู้เป็นฐานต้องดึงประชาชนเข้ามามีส่วนร่วม และสาม การดึงฝ่ายการเมืองหรืออำนาจรัฐเข้ามามีส่วนร่วมในการผลักดัน และ (3) แนวทางการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพแบบมีส่วนร่วมตามหลักการสามเหลี่ยมเขยื้อนภูเขาในเขตกรุงเทพมหานคร กระบวนการนโยบายสาธารณะ อาจเริ่มจากมุมใดก่อนก็ได้ แต่ต้องเป็นการมีส่วนร่วมอย่างแท้จริงตั้งแต่การร่วมรับรู้ชัอมูลช่าวสาร ร่วมคิด ร่วมวางแผน ร่วมตัดสินใจ ร่วมดำเนินการ ร่วมรับประโยชน์ ร่วมติดตามประเมินผลและตรวจสอบนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพที่เกิดขึ้น ไม่ใช่เพียงจัดการประชุมแล้วให้ประชาชนมาเข้าร่วมรับฟังเท่านั้น