กลยุทธ์การพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง ของผู้บริหารสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงาน ศึกษาธิการภาค 9

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อพัฒนา กลยุทธ์การพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของ ผ้บู ริหารสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงาน ศึกษาธิการภาค 9 ดำเนินการวิจัยโดยศึกษาข้อมูลเชิง คุณภาพและเชิงปริมาณ แบ่งเป็น 3 ขั้นตอน ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาสภาพและความต้องการจำเป็นในการพัฒนา ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารสถานศึกษา ระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 9 โดยใช้แบบสอบถามในการรวบรวมข้อมูลจากกลุ่ม ตัวอย่างจำนวน 360 คน ประกอบด้วยรองผู้อำนวยการ หัวหน้ากลุ่มบริหารงาน และครูหัวหน้ากลุ่มสาระการ เรียนรู้ ของโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาในสังกัด สำนักงานศึกษาธิการภาค 9 และทำการสัมภาษณ์ผู้ทรง คุณวุฒิและผู้เชี่ยวชาญที่มีความรู้และประสบการณ์ด้าน ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง จำนวน 9 คน ขั้นตอนที่ 2 สร้างกลยุทธ์การพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของ ผ้บู ริหารสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงาน ศึกษาธิการภาค 9 และตรวจสอบคุณภาพเบื้องต้นโดย ผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 5 คน ขั้นตอนที่ 3 ประเมินความ เหมาะสมและความเป็นไปได้ในการนำไปใช้ของกลยุทธ์ การพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารสถาน ศึกษาระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 9 โดยผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา มัธยมศึกษาและผู้อำนวยการสถานศึกษาสังกัด สำนักงานศึกษาธิการภาค 9 จำนวน 91 คน เครื่องมือที่ ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถาม แบบ สัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง และแบบประเมิน สถิติที่ใช้ใน การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ คือ ค่าเฉลี่ย (Mean) และ ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และ วิเคราะห์ความต้องการจำเป็นในการพัฒนาภาวะผู้นำ การเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารสถานศึกษา โดยใช้เทคนิค การจัดลำดับความสำคัญของข้อมูลแบบการตอบสนอง คู่ ด้วยค่า Priority Needs Index: PNI) ส่วนข้อมูลเชิง คุณภาพ ใช้การวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)

ผลการวิจัยพบว่า

1. สภาพปัจจุบันในการพัฒนาภาวะผู้นำการ เปลี่ยนแปลงของผู้บริหารสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 9 ในภาพรวมและราย ด้านมีการปฏิบัติอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นราย ด้าน พบว่า ด้านการคำนึงถึงความเป็นปัจเจกบุคคลมี ค่าเฉลี่ยสูงสุด ( = 4.14) รองลงมา คือ ด้านการสร้าง แรงบันดาลใจ ( = 4.12) ด้านการมีอิทธิพลอย่างมี อุดมการณ์ และด้านการกระตุ้นทางปัญญา ( = 4.11) ตามลำดับ ส่วนสภาพที่พึงประสงค์ในการพัฒนาภาวะ ผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารสถานศึกษาระดับ มัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 9 ในภาพ รวมและรายด้านมีสภาพที่พึงประสงค์อยู่ในระดับมาก ที่สุด เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่า ด้านที่มีค่าเฉลี่ย สภาพพึงประสงค์สูงสุดคือ ด้านการสร้างแรงบันดาลใจ ( = 4.62) รองลงมาคือ ด้านการมีอิทธิพลอย่างมี อุดมการณ์ ( = 4.61) ด้านการคำนึงถึงความเป็น ปัจเจกบุคคล และด้านการกระตุ้นทางปัญญา ( = 4.59) ตามลำดับ

ผลการวิเคราะห์ความต้องการจำเป็นในการ พัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารสถาน ศึกษาระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 9 พบว่า ด้านที่มีค่าดัชนีความต้องการจำเป็นจาก มากไปน้อยคือ การมีอิทธิพลอย่างมีอุดมการณ์ (PNI_modified 0.122) การสร้างแรงบันดาลใจ (PNI_modified0.121) การกระตุ้นทางปัญญา (PNI_modified 0.117) และการคำนึง ถึงความเป็นปัจเจกบุคคล (PNI_modified 0.109) ตามลำดับ

2. กลยุทธ์การพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยน แปลงของผู้บริหารสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษา สังกัด สำนักงานศึกษาธิการภาค 9 ประกอบด้วย กลยุทธหลัก 4 กลยุทธ์ ได้แก่ 1) การสร้างวิสัยทัศน์ร่วม 2) การสร้าง แรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์ 3) การสร้างองค์กรแห่งการเรียนรู้ และ 4) การสร้างสัมพันธภาพระหว่างบุคคล

3. ผลการประเมินความเป็นไปได้และความ เหมาะสมของกลยุทธ์ในการนำไปใช้ในการพัฒนาภาวะ ผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารสถานศึกษาระดับ มัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 9 โดยภาพ รวมพบว่า มีความเป็นไปได้และความเหมาะสมอยู่ใน ระดับมาก