วัฒนธรรมสาวน้อย: การเปลี่ยนแปลงบทบาทของผู้หญิงยุคไทโช
คำสำคัญ:
วัฒนธรรมสาวน้อย, โมเดิร์นเกิร์ล, ความสัมพันธ์แบบ S, ผู้หญิงยุคไทโชบทคัดย่อ
ในช่วงปลายของยุคเมจิ ปีค.ศ. 1902 (ปีเมจิที่ 35) ภายหลังการวางจำหน่ายนิตยสารสำหรับผู้หญิงชื่อ “โลกของสาวน้อย” (Shojoukai, 少女界) ซึ่งเป็นนิตยสารสำหรับหญิงสาวหรือเด็กสาวที่ได้รับความนิยมจากผู้หญิงชาวญี่ปุ่นเป็นอย่างมาก จนก่อให้เกิดเป็น “วัฒนธรรมสาวน้อย” (Shoujobunka, 少女文化) ที่ได้รับความนิยมต่อเนื่องจากยุคไทโชจนถึงโชวะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเข้าสู่ช่วงยุคไทโชที่มีการหล่อหลอมของวัฒนธรรมตะวันตก ทำให้ผู้หญิงสมัยใหม่ยุคไทโชมีความกล้าที่จะเปลี่ยนแปลงตนเอง โดยบทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาอิทธิพลของวัฒนธรรมสาวน้อยที่มีต่อผู้หญิงในยุคไทโช และ 2) วิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงบทบาทของผู้หญิงในยุคไทโชผ่านวัฒนธรรมสาวน้อย พบว่า การบ่มเพาะจากวัฒนธรรมสาวน้อยผ่านทางนิตยสารและสื่อกระแสหลัก ทำให้ปรากฏภาพของโมเดิร์นเกิร์ล (Modern girl, モダン・ガール) หรือหญิงสาวยุคใหม่เป็นจำนวนมาก ด้วยแฟชั่นการแต่งกาย การแต่งหน้า และทรงผม รวมไปถึงวิถีการดำเนินชีวิตที่มีการกล้าคิดกล้าแสดงออก การมีอิสระที่จะรักและเลือกคู่ครอง ทำให้ผู้หญิงไทโชไม่ได้มุ่งหวังแค่การแต่งงานกับผู้ชายเพื่อไปทำหน้าที่ภรรยาและแม่ตามแบบที่สังคมคาดหวัง แต่ยังสามารถนำความรู้ไปประกอบอาชีพอื่น ๆเพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนสังคมร่วมกับผู้ชาย
เอกสารอ้างอิง
ปรียา อิงคาภิรมย์ โฮะริเอะ. (2539). บทบาททางสังคมของผู้หญิงในสังคมญี่ปุ่น. วารสารญี่ปุ่นศึกษา. 13(2). 44-53.
ปิยะนุช วิริเยนะวัชร์. (2549). ภาพผู้หญิงญี่ปุ่นที่สะท้อนในงานเขียนสมัยเมจิ. วารสารศิลปศาสตร์. 6(1). 196-228.
พิพาดา ยังเจริญ. (2539). ประวัติอารยธรรมญี่ปุ่น. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ยุพา คลังสุวรรณ์. (2549). แรงงานผู้หญิงญี่ปุ่น: โอกาสและความเท่าเทียม. วารสารญี่ปุ่นศึกษา. 23(2). 161-178.
อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์. (2555). Japanization. กรุงเทพฯ: openbooks.
Anzo, Y. & Koizumi, M. (2008). 「「モダン・ガール」にみる服飾文化」. 『近代文化研究所紀 要』. 学苑. 98-115.
Araki, S. (2007). 「1920年代の「新しい女たち」について」. 『群馬大学社会情報学部研究論 集』 第14巻. 245-265.
Harald, F. (2004). Divorce in Japan: Family, Gender, and the State 1600-2000. Stanford, CA: Stanford University Press.
Hirai, K. (2009). 『あるモダン・ガールの昭和初期―マス・ケート一代記』. 近代文藝社.
Imada, E. (2002).「少女雑誌における「少女ネットワーク」の成立と解体―1931～1945年の 少女雑誌投稿欄分析を中心に―」. 『教育社会学研究第70集』. 185-202.
Imada, E. (2003). 「近代日本の少女文化と規範 ― 少女雑誌の模範人物像の変遷－」.『日本教育社会学会大会発表要旨集録』 55号. 188-189.
Imada, E. (2007). 『「少女」の社会史』. 勁草書房.
Ishizuki, S. and Yabuta, Y. (1999).『女性史を学ぶ人のために』. 世界思想社.
Iwasaki, Y. (1930). Divorce in Japan. American Journal of Sociology. 36(3). 435-446.
Koyama, S. (1991). 『 良妻賢母という規範』. 第 1版. 勁草書房.
Oskina, A. (2014).「高等女学校の日常生活：女学生の楽しみや悩み」.『アルザス日欧知 的交流事業 日本研究セミナー「大正／戦前」報告書』.ロシア国立人文大学東 洋文化・古典古代学部. 1-11.
Saka, K. (2011). 「『少女世界』読者投稿文にみる「美文」の出現と「少女」規範 . 『東京大 学大学院情報学環紀要』情報学研究80号. 102-116.
Sato, B. (2003). The New Japanese Woman: Modernity, Media, and Women in Interwar Japan. London. Duke University Press.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของ สถาบันวิทยาการจัดการแห่งแปซิฟิค
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับสถาบันวิทยาการจัดการแห่งแปซิฟิค และคณาจารย์ท่านอื่นๆในสถาบันฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
