กลยุทธ์การตลาดการท่องเที่ยวอาหารพื้นถิ่นที่มีแห้ว และผักปลอดภัยเป็นส่วนผสม โดยกระบวนการมีส่วนร่วม อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี สำหรับนักท่องเที่ยวชาวไทย

บทคัดย่อ

 การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาคือ 1) เพื่อศึกษาบริบทการท่องเที่ยวอาหารพื้นถิ่นที่มีพืชอัตลักษณ์แห้วและผักปลอดภัยของอําเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี  2) เพื่อศึกษาพฤติกรรมนักท่องเที่ยวชาวไทยในการท่องเที่ยวเชิงอาหารพื้นถิ่นของจังหวัดสุพรรณบุรี  3) เพื่อประเมินการมีส่วนร่วมและบทบาทของชุมชนในการวางแผนกลยุทธ์การตลาดของอาหารพื้นถิ่น 4) เพื่อเสนอกลยุทธ์การตลาดการท่องเที่ยวอาหารพื้นถิ่นโดยกระบวนการมีส่วนร่วมจังหวัดสุพรรณบุรีสําหรับนักท่องเที่ยวชาวไทย

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน ที่มีทั้งการวิจัยเชิงปริมาณ และการวิจัย เชิงคุณภาพ การวิจัยเชิงปริมาณเป็นการศึกษาพฤติกรรมของนักท่องเที่ยวชาวไทยในการท่องเที่ยวเชิงอาหารพื้นถิ่นของจังหวัดสุพรรณบุรี ทําการสุ่มตัวอย่างแบบไม่อาศัยความน่าจะเป็น โดยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบบังเอิญ จํานวน 392 ตัวอย่าง ใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการวิจัย และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ส่วนการเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพ เป็นการ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการสังเกตแบบมีส่วนร่วม การสัมภาษณ์อย่างไม่เป็นทางการ และการระดมสมอง กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วยหน่วยงานราชการ ผู้นําชุมชน เกษตรกรผู้ปลูกแห้วและผักปลอดภัยการคัดเลือกผู้ให้ข้อมูลดําเนินการโดยปรึกษา นายอําเภอ เกษตรอําเภอ พัฒนาชุมชน และผู้นําชุมชน ในอําเภอศรีประจันต์  ผู้ดําเนินการระดมสมอง ประกอบด้วยคณะผู้วิจัยจํานวน 4 คน ผู้ดําเนินการสนทนา(Moderator) เป็นผู้ที่มีความรู้ ความเชี่ยวชาญและประสบการณ์สูง ใช้แนวคําถาม(Interview guide) เป็นเครื่องมือในระดมสมอง และทําการบันทึกข้อมูลตั้งแต่เริ่มต้นจนกระทั่งเสร็จสิ้นการสนทนา หลังจากรวบรวมข้อมูลเสร็จแล้ว ทําการประมวลผลข้อมูลโดยจัดหมวดหมู่ข้อมูล แล้วแปลข้อมูลให้เป็นแนวคิด (concept) เพื่อเรียบเรียงตามหลักการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis)

ผลการวิจัยพบว่า 1) อาหารพื้นถิ่นในพื้นที่อําเภอศรีประจันต์ไม่แตกต่างจากอาหารพื้นถิ่นอื่นๆและมีน้อยชนิดที่มีแห้วเป็นส่วนผสม และส่วนใหญ่ใช้ผักจากตลาดมาประกอบอาหาร ด้านการท่องเที่ยวในพื้นที่ พบว่ามีการดําเนินการการท่องเที่ยวใน 2 รูปแบบคือ การท่องเที่ยวเชิงเกษตร และการท่องเที่ยวหมู่บ้านโอทอปนวัติวิถี 2) ด้านพฤติกรรมของนักท่องเที่ยวพบว่าส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุต่ํากว่า 30 ปี การศึกษาระดับปริญญาตรี อาชีพรับราชการและรัฐวิสาหกิจ สถานภาพโสด อาศัยอยู่ในจังหวัดสุพรรณบุรี มาเที่ยวกับครอบครัว มีจุดหมายปลายทางที่ตลาดร้อยปีสามชุก มีแผนในการท่องเที่ยว 1 วัน มีค่าใช้จ่ายต่ํากว่า 3,000 บาท ส่วนใหญ่จ่ายเป็นค่าอาหารและเครื่องดื่ม ก่อนเดินทางมาท่องเที่ยวหาข้อมูลจากอินเตอร์เน็ต โดยข้อมูลที่ค้นหาเป็นรีวิวการท่องเที่ยวจากคนที่เคยมาท่องเที่ยวในแหล่งนี้แล้ว ไม่พักค้างคืน เดินทางโดยรถยนต์ส่วนตัว เลือกทานอาหารที่เป็นอาหารพื้นถิ่นที่มีความเฉพาะและเป็นเอกลักษณ์ของแหล่งท่องเที่ยวนั้น ชอบผักสวนครัวที่ชาวบ้านปลูก สนใจเข้าร่วมกิจกรรมทําอาหารที่มีแห้วเป็นส่วนผสม ในรูปแบบมีส่วนร่วมตั้งแต่กระบวนการ ปลูก งม จนนําผลแห้วมาประกอบอาหาร 3) ด้านการมีส่วนร่วมและบทบาทของชุมชนในการวางแผนกลยุทธ์การตลาด ชุมชนมีส่วนร่วมและมีความรู้ในการวางแผนการตลาดเพิ่มขึ้น 4) กลยุทธ์ที่นําเสนอในครั้งนี้ประกอบด้วย 1) กลยุทธ์ “เมนูนี้ต้องลอง:สํารับเดียวเที่ยวศรีประจันต์” 2) กลยุทธ์ “เรื่องเดียวกันศรีประจันต์ปลอดภัย” และ 3) กลยุทธ์ “Take me to Sriprajan”

ข้อเสนอแนะจากการศึกษาวิจัย 1) เพื่อให้กลยุทธ์ดังกล่าวสามารถนําไปปฏิบัติอย่างมีประสิทธิภาพ   อําเภอศรีประจันต์ ท้องถิ่น และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ควรให้ความสําคัญและสามารถนํากลยุทธ์นี้ไปปรับใช้ ตามความเหมาะสม ก็จะสามารถเพิ่มจํานวนนักท่องเที่ยวในพื้นที่ และสร้างรายได้เพิ่มให้กับชุมชนศรีประจันต์ได้ 2) การจะดําเนินการในพื้นที่ให้ประสบความสําเร็จอาจต้องอาศัย ผู้นําชุมชน และผู้เกี่ยวข้อง ทุกฝ่าย สร้างภาพ และมองภาพที่สร้างเป็นภาพเดียวกัน คือการพัฒนาพื้นที่เพื่อเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอาหารพื้นถิ่น 3) ผู้เกี่ยวข้องจึงควรนําแผนดังกล่าวไปต่อยอดสู่การเสนอของบประมาณเพื่อนํามาใช้ผลักดันสู่การปฏิบัติการตามแผนกลยุทธ์ที่วางไว้ ก็จะนําไปสู่การสร้างอาชีพ และยกระดับรายได้ของชุมชนต่อไป