ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับคณะกรรมการพิทักษ์ระบบคุณธรรมในสำนักงานศาลปกครอง

บทคัดย่อ

              วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐาน แนวคิด ทฤษฎี และหลักกฎหมายมหาชนเกี่ยวกับคณะกรรมการพิทักษ์ระบบคุณธรรมตลอดจนกระบวนการอุทธรณ์คำสั่งภายในฝ่ายปกครองและการพิจารณาวินิจฉัยอุทธรณ์คำสั่งภายในฝ่ายปกครองของข้าราชการในต่างประเทศ และในประเทศไทย เพื่อศึกษาแนวทางที่เหมาะสมในการแก้ไขปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับคณะกรรมการพิทักษ์คุณธรรมในสำนักงานศาลปกครอง ตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 รวมถึงกฎหมายที่เกี่ยวข้องในส่วนที่เกี่ยวกับการรับรองสิทธิของทายาทในกระบวนการอุทธรณ์คำสั่งลงโทษทางวินัยของข้าราชการในสำนักงานศาลปกครอง

              จากการศึกษาพบว่า พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 ได้มีการบัญญัติเกี่ยวกับโครงสร้างและอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการข้าราชการฝ่ายศาลปกครอง (ก.ขป.) ซึ่งทำหน้าที่เป็นคณะกรรมการพิทักษ์ระบบคุณธรรมในสำนักงานศาลปกครอง ตลอดจนกระบวนการอุทธรณ์คำสั่งลงโทษทางวินัยและกระบวนการพิจารณาวินิจฉัยอุทธรณ์คำสั่งลงโทษทางวินัยของคณะกรรมการข้าราชการฝ่ายศาลปกครอง (ก.ขป.) ซึ่งยังไม่เหมาะสมและไม่เป็นไปตามหลักกฎหมายมหาชน เช่น หลักการจัดตั้งองค์กรทางปกครองในรูปแบบของคณะกรรมการ หลักความเป็นกลาง และหลักการรับรองสิทธิและเสรีภาพ เป็นต้น ส่งผลให้เกิดปัญหาทางกฎหมายหลายประการ คือ ประการที่หนึ่ง ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับโครงสร้างและความเชี่ยวชาญของคณะกรรมการพิทักษ์ระบบคุณธรรมในสำนักงานศาลปกครอง ประการที่สอง ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับกระบวนการพิจารณาวินิจฉัยอุทธรณ์คำสั่งลงโทษทางวินัยของคณะกรรมการพิทักษ์ระบบคุณธรรมในสำนักงานศาลปกครอง และประการที่สาม ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการรับรองสิทธิของทายาทในกระบวนการอุทธรณ์คำสั่งลงโทษทางวินัยของข้าราชการในสำนักงานศาลปกครอง ซึ่งจากปัญหาดังกล่าวส่งผลกระทบโดยตรงต่อความเชื่อมั่นและความศรัทธาในระบบคุณธรรมของสำนักงานศาลปกครอง อีกทั้ง เมื่อข้าราชการในสำนักงานศาลปกครองขาดความเชื่อมั่นในระบบคุณธรรม อันเนื่องมาจากการไม่ได้รับความเป็นธรรมดังกล่าว ย่อมส่งผลต่อขวัญกำลังใจและประสิทธิภาพในการปฏิบัติหน้าที่ราชการในสำนักงานศาลปกครอง นอกจากนี้ อาจส่งผลในระยะยาวให้ข้าราชการของสำนักงานศาลปกครองไปใช้สิทธิทางศาลมากขึ้น อันจะส่งผลทำให้มีคดีปกครองเข้ามาสู่กระบวนการพิจารณาพิพากษาในศาลปกครองจำนวนมาก

             ดังนั้น จะเห็นได้ว่า หากมีการเปรียบเทียบแนวคิด ทฤษฎี และหลักกฎหมายมหาชนเกี่ยวกับโครงสร้างขององค์กรพิทักษ์ระบบคุณธรรมของข้าราชการในต่างประเทศ เช่น คณะกรรมการพิทักษ์ระบบคุณธรรมของสหรัฐอเมริกา รวมถึงโครงสร้างขององค์กรพิทักษ์ระบบคุณธรรมและกระบวนการในระบบคุณธรรมของหน่วยงานอื่นในประเทศไทย เช่น คณะกรรมการพิทักษ์ระบบคุณธรรมตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน พ.ศ. 2551 มาปรับใช้ในสำนักงานศาลปกครองจะทำให้สามารถแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับคณะกรรมการพิทักษ์ระบบคุณธรรม และกระบวนการอุทธรณ์คำสั่งลงโทษทางวินัยของข้าราชการในสำนักงานศาลปกครองได้อย่างเหมาะสม โดยผู้วิจัยเห็นควรให้มีการแก้ไขพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 ให้มีคณะกรรมการซึ่งทำหน้าที่พิทักษ์ระบบคุณธรรมในสำนักงานศาลปกครองที่มีโครงสร้างที่เหมาะสมและให้มีผู้ทรงคุณวุฒิซึ่งเป็นบุคคลภายนอกผู้เชี่ยวชาญอย่างสมดุล และให้มีความเป็นอิสระจากองค์กรบริหารงานบุคคล และเป็นกลางในการปฏิบัติหน้าที่ เพื่อแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับโครงสร้างและความเชี่ยวชาญของคณะกรรมการพิทักษ์ระบบคุณธรรมในสำนักงานศาลปกครอง อันจะส่งผลให้เกิดความเป็นธรรมในการพิทักษ์ระบบคุณธรรมของสำนักงานศาลปกครอง ซึ่งจะทำให้ข้าราชการในสำนักงานศาลปกครองเกิดความเชื่อมั่นในระบบคุณธรรมขององค์กร และจะส่งผลให้ข้าราชการในสำนักงานศาลปกครองสามารถปฏิบัติราชการได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสามารถลดปัญหาความขัดแย้งภายในองค์กรที่อาจเกิดขึ้นได้