การปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมของไทย

บทคัดย่อ

              การศึกษาวิจัยนี้ มุ่งเน้นที่จะศึกษาถึงการปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมของไทยโดยเปรียบเทียบกระบวนการยุติธรรมตามแนวคิดทฤษฎีแบบดั้งเดิมและปัจจุบัน เพื่อหาแนวทางแก้ไขและนำไปใช้ปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมของไทยให้มีความเหมาะสมตามที่ควรจะเป็น โดยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพและสัมภาษณ์แบบเจาะลึกจากกลุ่มผู้เชี่ยวชาญ นักวิชาการ คณาจารย์ในมหาวิทยาลัย และผู้ใช้บังคับกฎหมาย

             ผลการวิจัยพบว่า การจะนำผู้กระทำผิดความผิดมาลงโทษ โดยนำคดีและข้อพิพาทเข้าสู่ระบบไม่ว่าจะเป็นคดีความผิดเล็กๆน้อยๆ คดีความผิดโดยประมาท หรือคดีอุกฉกรรจ์ มักมีเป้าหมายแต่เพียงว่าผู้ต้องหา หรือจำเลยกระทำความผิดอะไร ตามบทบัญญัติของกฎหมายมาตราใด และจะนำตัวผู้กระทำความผิดมาลงโทษอย่างไร โดยกระบวนการยุติธรรมของไทยถูกผูกขาดโดยรัฐมากเกินไป ไม่มีพื้นที่ให้ชุมชนและประชาชนในสังคมเข้ามามีบทบาทมีส่วนร่วม รัฐมีหน้าที่ ต้องนำผู้กระทำผิดมาลงโทษตามที่กฎหมายบัญญัติโทษไว้ หรือเป็นกระบวนการยุติธรรมเชิงแก้แค้นแทนผู้เสียหาย จนก่อให้เกิดปัญหาคือ ปัญหาคดีล้นศาล คนล้นคุก และเป็นปัญหาของสังคม ทำให้หน่วยงานของรัฐต้องมาแก้ไขปัญหาสังคมในลักษณะนี้อีกเรื่อยๆไม่รู้จบสิ้น และเห็นควรปรับปรุงกฎหมายอาญาที่คดีอาญายอมความไม่ได้ที่ความเสียหายส่งผลกระทบโดยตรงต่อตัวผู้เสียหาย ให้เป็นคดีอาญาที่ยอมความได้ ปรับปรุงการกำหนดโทษ และส่งเสริมการระงับข้อพิพาทโดยการไกล่เกลี่ย