การปรับตัวของวงปี่พาทย์มอญในจังหวัดราชบุรีท่ามกลางบริบทสังคมไทยร่วมสมัย

ผู้แต่ง

  • ธันยาภรณ์ โพธิกาวิน วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

ปี่พาทย์มอญ, การปรับตัว

บทคัดย่อ

           การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1)  เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมา และพัฒนาการของวงปี่พาทย์มอญในจังหวัดราชบุรี 2) เพื่อศึกษาการปรับตัวของวงปี่พาทย์มอญในจังหวัดราชบุรีท่ามกลางบริบทสังคมไทยร่วมสมัย การวิจัยในครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยผู้ให้สัมภาษณ์ที่ผู้วิจัยทำการศึกษาและเก็บรวบรวมข้อมูลในครั้งนี้ คือ ผู้ที่สามารถให้ข้อมูลเกี่ยวข้องกับประวัติความเป็นมา และพัฒนาการของวงปี่พาทย์มอญในจังหวัดราชบุรี และศึกษาการปรับตัวของวงปี่พาทย์มอญในจังหวัดราชบุรีท่ามกลางบริบทสังคมไทยร่วมสมัย จากนั้นนำเสนอผลการวิจัยในลักษณะการพรรณนาและพรรณนาวิเคราะห์

            ผลการวิจัยพบว่า 1) ประวัติความเป็นมาของวงปี่พาย์ในจังหวัดราชบุรี จากการสันนิษฐานของนักดนตรีในจังหวัดราชบุรี พบว่า ความเป็นมาของวงปี่พาทย์ในจังหวัดราชบุรีน่าจะมีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกับวงปี่พาทย์ในจังหวัดสมุทรสงคราม โดยรับการถ่ายทอดสืบทอดต่อกันมา โดยมีนักดนตรีคนสำคัญซึ่งเป็นต้นแบบเป็นในการถ่ายทอดและสืบทอดความรู้ทางดนตรี คือ ครูรวม พรหมบุรี ท่านเป็นนักดนตรีที่มีชื่อเสียงในประวัติศาสตร์ดนตรีของจังหวัดราชบุรี

            2) ปัจจัยที่ทำให้เกิดการปรับตัวของวงปี่พาทย์มอญในจังหวัดราชบุรี ได้แก่ 2.1) ปัจจัยภายใน ประกอบด้วย การถ่ายทอดและการสืบทอด 2.2) ปัจจัยภายนอก ประกอบด้วย 2.2.1) ปัจจัยทางสังคม และวัฒนธรรม ในเรื่องบทบาททางประเพณี และพิธีกรรม และการรับวัฒนธรรมดนตรีสมัยใหม่ 2.2.2 ) ปัจจัยทางการศึกษา 2.2.3) ปัจจัยทางเศรษฐกิจ ในเรื่องการแข่งขันทางธุรกิจ และการว่าจ้างนักดนตรี 2.2.4) ปัจจัยทางเทคโนโลยี ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ทำให้เกิดการปรับตัวของวงปี่พาทย์มอญในจังหวัดราชบุรีท่ามกลางบริบทสังคมไทยร่วมสมัย ดังนี้ 1) การปรับตัวในด้านการถ่ายทอดความรู้ ในเรื่องการได้รับเชิญเป็นวิทยากรหรือครูภูมิปัญญา 2) การปรับตัวในด้านบทบาททางสังคมและวัฒนธรรม 3) การปรับตัวในด้านการตลาดและประชาสัมพันธ์ 4) การปรับตัวในด้านรูปแบบของการบรรเลง ทั้งการประยุกต์เครื่องดนตรี เวที เครื่องเสียง การประพฤติปฏิบัติของนักดนตรี 5) การปรับตัวด้านบทเพลง

ประวัติผู้แต่ง

ธันยาภรณ์ โพธิกาวิน, วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล

วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล

เอกสารอ้างอิง

กนก คล้ายมุข. (2541). การสืบทอดปี่พาทย์ในอำเภอบางบาล จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล

คึกฤทธิ์ ปราโมช. ม.ร.ว. (2522). นาฏศิลป์และดนตรีไทยในชีวิตไทย. กรุงเทพฯ : เจริญวิทย์การพิมพ์.

งามพิศ สัตย์สงวน. (2543). การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมในยุคโลกาภิวัฒน์. รวม บทความสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ดไนยา ก้อนแก้ว. (2554). การปรับตัวทางวัฒนธรรมในด้านการแสดงของวงโปงลางสะออน. รายงานการวิจัยสถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.

ปัญญา รุ่งเรือง. (2546). หลักวิชามานุษยดุริยางควิทยา. เอกสารการสอนรายวิชาดนตรีชาติพันธุ์วิทยาหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาดนตรีชาติพันธุ์วิทยา ภาควิชาศิลปะนิเทศ คณะมนุษยศาสตร์. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

ปรีดิ์ รักชีพ. (2552). วงปี่พาทย์มอญคณะครูพุ่ม เผยเผ่าเย็น.วิทยานิพนธ์มนุษยศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาดนตรีชาติพันธุ์วิทยา ภาควิชาศิลปนิเทศ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

ผจงจิตต์ อธิคมนันทะ. (2543). การเปลี่ยนแปลงสังคมและวัฒนธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

พีระชัย ลี้สมบูรณ์ผล. (2554). ดนตรีในราชบุรี. รายงานการวิจัย มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง.

พูนพิศ อมาตยกุล. (2529). ดนตรีวิจักษณ์. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : สยามสมัย.

มาริ แก้วแดง. (2547.) การปรับตัวของนักดนตรีพื้นเมืองในบริบทของสังคมเชียงใหม่ปัจจุบัน. ศิลป ศาสตรมหาบัณฑิต สาขาภูมิภาคศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

รังสรรค์ บัวทอง. (2547). วัฒนธรรมการสืบทอดวงปี่พาทย์มอญในอำเภอเมืองสุพรรณบุรี.วิทยานิพนธ์ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวัฒนธรรมศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล.

ศรีเวียง ไตชิละสุนทร.(2552). ปี่พาทย์มอญ: กรณีศึกษาอำเภอบางซ้าย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.การ ประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 47: สาขามนุษยศาสตร์และ สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

สมเกียรติ ตันสกุล. (2525). สังคมวิทยาเบื้องต้นและความรู้เรื่องสังคมไทย. สุราษฎร์ธานี: วิทยาลัยครูสุราษฎร์ธานี.

สมเกียรติ หอมยก. (2546). วงดนตรีเจริญ : วงปี่พาทย์มอญของจังหวัดปทุมธานี. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวัฒนธรรมศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล.

สันติ อุดมศรี. (2549). การสืบทอดวัฒนธรรมดนตรีไทยในสำนักครูรวม พรหมบุรี. ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาดุริยางค์ไทย ภาควิชาดุริยางคศิลป์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุพิศวง ธรรมพันทา. (2543). มนุษย์กับสังคม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ภูมิไทย.

อธิกมาส ศรีโพนทอง. (2557). กระบวนการถ่ายทอดการแสดงด้านหมอลำของหมอลำสมลี อาจวิชัย. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปกรรมศาสตรมหาบัณฑิต (ดุริยางคศิลป์): มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

อมรา พงศาพิชญ์. (2541). วัฒนธรรม ศาสนา และชาติพันธุ์ วิเคราะห์สังคมไทยแนวมนุษยวิทยา.กรุงทพฯ:สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

อิทธิพล สวัสดิพฤกษา. (2558). การปรับตัวของแตรวงชาวบ้านในสังคมไทยปัจจุบัน.ดุริยางคศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวิชาสังคีตวิจัยและพัฒนา บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยศิลปากร.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-01-02

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย