สาเหตุและแนวทางการป้องกันการกระทำผิดซ้ำของผู้ต้องขังในคดีลักทรัพย์ : กรณีศึกษาเรือนจำจังหวัดปทุมธานี

บทคัดย่อ

            การศึกษาสาเหตุและแนวทางการป้องกันการกระทำผิดซ้ำของผู้ต้องขังในคดีลักทรัพย์: กรณีศึกษาเรือนจำจังหวัดปทุมธานี มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสาเหตุและแรงจูงใจในการกระทำความผิดซ้ำของผู้ต้องขังในคดีเกี่ยวกับทรัพย์ 2) ศึกษาแนวทางในการแก้ไขพฤติกรรมและการป้องกันทางด้านกฎหมายกับพฤติกรรมการกระทำความผิดซ้ำของผู้ต้องขังในคดีลักทรัพย์ 3) เพื่อเสนอแนะแนวทางป้องกันการกระทำความผิดซ้ำของผู้ต้องขังในคดีลักทรัพย์ ใช้การวิจัยเชิงคุณภาพเชิงคุณภาพ (Qualitative research) โดยการศึกษาเอกสารและทำการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) จากผู้ให้ข้อมูลคนสำคัญจำนวน 15 ท่าน ได้แก่ 1) กลุ่มผู้ต้องขังเด็ดขาดคดีลักทรัพย์ในเรือนจำจังหวัดปทุมธานี และ 2) กลุ่มเจ้าหน้าที่ตำรวจประจำสถานีตำรวจภูธรจังหวัดปทุมธานี โดยใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) เพื่อนำมาสรุปผลการศึกษาตามวัตถุประสงค์

           ผลการศึกษาพบว่า จังหวัดปทุมธานีเป็นจังหวัดที่เขตพื้นที่ติดต่อกับกรุงเทพมหานคร ซึ่งได้มีการเปลี่ยนสภาพเป็นสังคมอย่างรวดเร็ว ทำให้มีการย้ายถิ่นฐานของบุคคลที่มีภูมิลำเนาอื่นอพยพเข้ามาอาศัยอยู่ รวมไปถึงการเข้ามาของแรงงานต่างด้าว ซึ่งความหลากหลายทางวัฒนธรรม ได้ก่อตัวขึ้นเป็นสภาพสังคมใหม่และแฝงไปด้วยอาชญากรรมตามมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งการกระทำความผิดฐานลักทรัพย์นั้นกลายเป็นปัญหาอาชญากรรมที่มีอัตราการกระทำผิดเฉลี่ยที่สูงอยู่ในปัจจุบัน ปัจจัยสาเหตุและแรงจูงใจในการกระทำความผิดซ้ำของผู้ต้องขังในคดีเกี่ยวกับทรัพย์ สามารถแบ่งได้ออกเป็น 3 ประเด็นหลัก ได้แก่ 1) สภาพสภาวะเศรษฐกิจ 2) สภาพแวดล้อมทางสังคม และ 3) เพื่อน ซึ่งสาเหตุเหล่านี้กลายเป็นแรงจูงใจหลักที่สำคัญในการกระทำความผิดซ้ำในคดีลักทรัพย์ที่มีความชัดเจนที่สุดในสภาพสังคมไทยในปัจจุบัน

           การแก้ไขพฤติกรรมของผู้กระทำความผิดในปัจจุบันนั้น มีเพียงผู้กระทำความผิดบางกลุ่มที่สามารถนำเอาความรู้จากการอบรมไปใช้ได้ แต่เป็นปัจจัยที่สำคัญที่เป็นอุปสรรคในการดำเนินชีวิตหลังพ้นโทษ คือ การถูกตัดโอกาสในการประกอบอาชีพ การไม่ยอมรับจากสังคม การถูกตีตราว่าเป็นคนขี้คุก ทำให้ผู้กระทำความผิดเหล่านี้ไม่สามารถไปประกอบอาชีพที่เป็นของตนเองได้ เมื่อไม่มีความผูกพันทางสังคมที่จะสามารถยึดเหนี่ยวผู้กระทำความผิดเหล่านี้จึงนำไปสู่การกระทำความผิดซ้ำ ส่งผลให้ผู้กระทำความผิดล้นคุกจนกลายเป็นปัญหาใหญ่ที่ส่งผลกับระบบกระบวนการยุติธรรมไทย ดังนั้นการทราบถึงสาเหตุที่แท้จริงจะทำให้สามารถพัฒนาแนวทางการป้องกันและตัดวงจรผู้กระทำซ้ำในความผิดคดีลักทรัพย์ได้อย่างมีประสิทธิภาพได้มากยิ่งขึ้น