สังสารวัฏในพุทธปรัชญาเถรวาท

บทคัดย่อ

             บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสังสารวัฏในพุทธปรัชญาเถรวาท โดยศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎกเป็นหลัก หนังสือและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องด้วย จากการศึกษาพบว่า สังสารวัฏ คือ วังวนแห่งการเวียนว่ายตายเกิด ไม่ปรากฏเบื้องต้นและเบื้องปลาย ไม่สามารถกำหนดรู้กรอบเวลาที่แน่นอน มีอวิชชาและตัณหาเป็นสาเหตุของการหมุนวนในกระแสของการเกิดและตาย สัตว์ทั้งหลายจึงถูกขับเคลื่อนโดยอวิชชาและตัณหาดำเนินเรื่อยไปโดยไม่มีจุดตั้งต้นและจุดสิ้นสุด ตราบเท่าที่อวิชชาและตัณหายังไม่ถูกทำลายให้หมดสิ้นไป และความไม่รู้ใน ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค เป็นเหตุทำให้พระองค์และพระสาวกต้องท่องเที่ยวเร่ร่อนในสังสารวัฏตลอดกาลยาวนาน มาจากเหตุคือความไม่รู้อริยสัจ 4 นั่นเอง

             การตัดวงจรของสังสารวัฏนั้นตัดได้ 3 วิธี คือ 1) การตัดด้วยหลักไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ และ ปัญญา 2) การตัดวงจรของสังสารวัฏตามหลักอริยสัจ 4 คือ รู้หลักทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค และ 3) การตัดวงจรของสังสารวัฏด้วยการเจริญกรรมฐาน 2 อย่าง คือ สมถกรรมฐาน และวิปัสสนากรรมฐาน