ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับสัญญาเช่าซื้อเครื่องจักรกล

บทคัดย่อ

          วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีจุดมุ่งหมายที่จะศึกษาและวิเคราะห์ถึงปัญหาสัญญาเช่าซื้อเครื่องจักรกลในประเทศไทยซึ่งมีปัญหาทางกฎหมายในเรื่องการทำสัญญาเช่าซื้อเครื่องจักรกลที่เกิดความไม่เป็นธรรมในสัญญาเช่าซื้อเครื่องจักรกลในประเทศไทย และพบปัญหาในบทบัญญัติของประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยลักษณะเช่าซื้อที่เกิดขึ้น

          จากการศึกษาได้พบว่าประเทศไทยได้มีกฎหมายว่าด้วยลักษณะเช่าซื้อที่ใช้บังคับในปัจจุบันที่มีความล้าหลัง ซึ่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 3 เอกเทศสัญญา ลักษณะ 5 เช่าซื้อ มาตรา 572 ถึงมาตรา 574 เพียง 3 มาตราเท่านั้น ได้มีการชำระปรับปรุงครั้งล่าสุดเมื่อปี พ.ศ. 2472 ได้บังคับใช้มาจนมาถึงปัจจุบัน จึงเห็นได้ว่าบทบัญญัติว่าด้วยเช่าซื้อที่มีอยู่นั้นไม่เพียงพอต่อการบังคับใช้ จึงได้นำประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ในลักษณะอื่นๆ ที่ใกล้เคียง มาบังคับใช้โดยอนุโลม ไม่ว่าจะเป็นบทบัญญัติกฎหมายว่าด้วยเช่าทรัพย์และกฎหมายว่าด้วยซื้อขายเพื่อมาอุดช่องว่างทางกฎหมาย เมื่อได้มีการนำบทบัญญัติของกฎหมายต่างๆ มาปรับใช้แล้วยังก่อให้เกิดปัญหาในการบังคับใช้ เนื่องจากสภาพของประเทศไทยในปัจจุบันมีความเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว ประกอบกับสภาพปัญหาที่ผู้ให้เช่าซื้อได้มีฐานะทางการเงินและอำนาจที่เหนือกว่าผู้เช่าซื้อ ทำให้ผู้ให้เช่าซื้อได้เป็นผู้กำหนดเงื่อนไขและข้อตกลงในสัญญาเช่าซื้อไว้ล่วงหน้าในรูปแบบของสัญญาสำเร็จรูป และผู้เช่าซื้อไม่มีอำนาจในการต่อรองหรือโต้แย้งถึงสิทธิและหน้าที่ของผู้เช่าซื้อใดๆ ได้ และหากเมื่อผู้เช่าซื้อผิดนัดไม่ชำระค่าเช่าซื้อ ผู้ให้เช่าซื้อได้นำคดีฟ้องต่อศาลผู้เช่าซื้อจึงไม่มีโอกาสได้โต้แย้งถึงสิทธิและหน้าที่ของตนได้จึงจำยอมต้องรับผิดต่อสัญญาในความไม่เป็นธรรมที่เกิดจากการกำหนดเงื่อนไขและข้อตกลงในสัญญาเช่าซื้อเพียงฝ่ายเดียวของผู้ให้เช่าซื้ออันเป็นการไม่สอดคล้องกับความอิสระในการแสดงเจตนาของคู่สัญญา ทำให้ผู้เช่าซื้อตกเป็นฝ่ายเสียเปรียบ

          ดังนั้น วิทยานิพนธ์ฉบับนี้จึงเสนอแนะว่า ควรมีการปรับปรุงหลักเกณฑ์และวิธีการทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับสัญญาเช่าซื้อเครื่องจักรกลขึ้นเพื่อความชัดเจนและใช้บังคับได้กับทรัพย์สินอื่นที่มีความใกล้เคียงกับเครื่องจักรกล โดยกฎหมายควรจะกำหนดสิทธิหน้าที่ของผู้ให้เช่าซื้อและผู้เช่าซื้อ ความรับผิด การเยียวยาความเสียหาย ระยะเวลาการบอกเลิกสัญญา และวิธีการขายทอดตลาด เพื่อนำมาปรับใช้ในข้อพิพาทในสัญญาเช่าเช่าซื้อเครื่องจักรกลและให้เกิดความเป็นธรรมแก่ผู้เช่าซื้อและผู้ให้เช่าซื้ออย่างเท่าเทียมกัน