การเพิ่มมูลค่าผลผลิตทางการเกษตรโดยการแปรรูปเป็นขนมไทยพื้นบ้าน สืบสานวัฒนธรรมท้องถิ่น

บทคัดย่อ

          การวิจัยเรื่อง การเพิ่มมูลค่าผลผลิตทางการเกษตรโดยการแปรรูปเป็นขนมไทยพื้นบ้าน สืบสานวัฒนธรรมท้องถิ่น       มีจุดมุ่งหมายดังนี้ 1) ศึกษาบริบทของชุมชน สภาพปัญหา และสถานการณ์ผลผลิตทางการเกษตรของชุมชน 2) ศึกษาการเพิ่มมูลค่าผลผลิตทางการเกษตรเพื่อสร้างรายได้ที่ยั่งยืนให้กับชุมชน และ 3) วิเคราะห์ต้นทุนผลิตภัณฑ์เกษตรแปรรูปของชุมชน ผู้วิจัยเก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ผู้นำชุมชนจาก 4 หมู่บ้าน จำนวน 8 คน ครอบครัวเกษตรกรที่ปลูกมันเทศ (มันม่วง มันเหลือง) เผือก และมะพร้าว ผู้วิจัยทำการเลือกขนาดตัวอย่างโดยใช้เกณฑ์ ร้อยละ 10 - 15 ได้ขนาดตัวอย่าง 53 ครัวเรือน และใช้การสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เพื่อเลือกครัวเรือนเกษตรกรมาทำการศึกษา และสัมภาษณ์ประธานวิสาหกิจชุมชนแขววิลเลจ ผลการศึกษาพบว่า ชุมชนแขววิลเลจเป็นชุมชนที่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม คือ ปลูกข้าวเป็นหลักและปลูกผักเป็นรอง มีรายได้เฉลี่ย 39,500 บาทต่อคนต่อปี หลังฤดูกาลเก็บเกี่ยวข้าว หลายครัวเรือนจะทำเกษตรที่หลากหลาย เช่น ปลูกผักหมุนเวียน (ต้นหอม ผักชี ผักบุ้ง กระเพรา) มะพร้าว มันสำปะหลัง มันเทศ (มันม่วง มันเหลือง) เผือก มัน เห็ด เป็นต้น ซึ่งในแต่ละปีจะประสบปัญหาเกี่ยวกับผลผลิตทางการเกษตรตกต่ำ ขายไม่ได้ราคา และผลผลิตไม่ได้คุณภาพ จึงต้องการให้หน่วยงานต่างๆ เข้ามาช่วยเหลือเกี่ยวกับการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรเพื่อเพิ่มมูลค่าให้สามารถขายได้ราคาและมีกำไรมากขึ้น เพิ่มช่องทางการจัดจำหน่ายที่หลากหลาย และหาแหล่งเงินทุนหมุนเวียนมาช่วยเหลือเกษตรกร ซึ่งทางผู้วิจัยได้ร่วมกับกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแขววิลเลจ ศึกษาและพัฒนาตำรับขนมไทยพื้นบ้าน “เซาอัง” เพื่อเป็นการเพิ่มมูลค่าผลผลิตทางการเกษตรให้กับชุมชนได้มีรายได้อีกทางหนึ่ง โดยใช้วัตถุดิบที่ปลูกในชุมชนเป็นหลักมาเป็นส่วนผสมในการผลิตแป้งและผลิตไส้ขนม ได้แก่ มันเทศ (มันม่วง มันเหลือง) เผือก และมะพร้าว ซึ่งจะพัฒนาเป็นขนมของฝากประจำท้องถิ่น เป็นของฝาก ของที่ระลึกสำหรับนักท่องเที่ยวที่มาเยือนแขววิลเลจ และเป็นขนมของฝากประจำอำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ และจากการวิเคราะห์ต้นทุนผลิตภัณฑ์แปรรูปผลผลิตทางการเกษตรเป็นขนมไทยพื้นบ้าน “เซาอัง” พบว่า ต้นทุนขนมไทยพื้นบ้าน“เซาอัง” ไส้มันม่วง มันเหลือง 5.03 บาท, ไส้เผือก ต้นทุน 5.39 บาท และไส้มะพร้าว ต้นทุน  5.18 บาท ตามลำดับ