อุปสรรคและข้อจำกัดการส่งเสริมพัฒนาคนตาบอดในการประกอบอาชีพ : ศึกษากรณี การประกอบอาชีพด้านการนวดเพื่อสุขภาพ

บทคัดย่อ

            การวิจัยครั้งนี้ศึกษา “อุปสรรคและข้อจำกัดการส่งเสริมพัฒนาคนพิการทางการมองเห็นในการประกอบอาชีพ : ศึกษากรณีการประกอบอาชีพด้านการนวดเพื่อสุขภาพ” เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการทบทวนวรรณกรรม มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา มาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการคุ้มครองการทำงาน หลักเกณฑ์การขึ้นทะเบียนเป็นผู้ให้บริการ การรับคนพิการทางสายตาเข้าทำงาน การส่งเสริม สนับสนุน พัฒนาอาชีพคนพิการทางการมองเห็น เพื่อเสนอแนวทางการพัฒนาคนพิการทางการมองเห็นอย่างครอบคลุมเป็นระบบ

            จากการศึกษาพบว่า พระราชบัญญัติสถานประกอบการเพื่อสุขภาพ พ.ศ.2559 ให้ความสำคัญกับการจัดประเภทการประกอบการเพื่อสุขภาพอย่างเป็นระบบ เน้นการควบคุมกำกับดูแลสถานประกอบการเพื่อสุขภาพ ในส่วนของผู้ให้บริการกฎหมายกำหนดเพียงพนักงานผู้ให้บริการต้องรับเฉพาะผู้ซึ่งได้ขึ้นทะเบียนเป็นผู้ให้บริการ ซึ่งบุคคลต่างมีสิทธิขอขึ้นทะเบียน คนพิการทางการมองเห็นที่ขึ้นทะเบียนเป็นผู้ให้บริการแล้วจึงต้องแข่งขันกับผู้ที่มีสายตาปกติ และกฎหมายมิได้กำหนดบังคับให้ผู้ประกอบการจะต้องรับคนพิการทางการมองเห็นเข้าทำงานเป็นผู้ให้บริการ การรับผู้พิการทางการมองเห็นเข้าทำงานจึงขึ้นอยู่กับดุลพินิจของเจ้าของกิจการ ในส่วนการส่งเสริม สนับสนุน พัฒนาอาชีพคนพิการกฎหมายมิได้กำหนดมาตรการใดๆ จึงต้องใช้หลักเกณฑ์ที่บัญญัติไว้ในพระราชบัญญัติส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พ.ศ.2550 และในกฎหมายลำดับรองมีสาระสำคัญ คือ คนพิการที่ประสงค์จะขอรับบริการจะต้องลงทะเบียนเพื่อแจ้งความต้องการ และกำหนดเงื่อนไขว่าคนพิการต้องมีความพร้อมในการเข้ารับการพัฒนา ส่งผลให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องไม่มีหน้าที่ต้องดำเนินการใดๆ เพียงรอให้คนพิการที่มีความพร้อมเข้ามาแจ้งความประสงค์

            คณะผู้วิจัยเห็นว่า การส่งเสริมพัฒนาคนพิการทางการมองเห็นในการประกอบอาชีพด้านการนวดเพื่อสุขภาพที่เหมาะสม ควรดำเนินการให้ครอบคลุมอย่างเป็นระบบศึกษาสภาพปัญหาข้อจำกัดและความต้องการของผู้พิการทางการมองเห็น เพื่อนำมากำหนดรูปแบบในการกำหนดนโยบาย การกำหนดแผนการบริหารจัดการอย่างเป็นองค์รวม ตั้งแต่ก่อนประกอบอาชีพ หลังจากเรียนจบผ่านหลักสูตร การคุ้มครองการมีงานทำและคุ้มครองการทำงาน รวมถึงมาตรการในการส่งเสริม สนับสนุน พัฒนาอาชีพคนพิการ และกำหนดให้เป็นหน้าที่หน่วยงานภาครัฐต้องดำเนินการในทุกภารกิจอย่างมีเป้าหมาย