บทวิพากษ์มโนทัศน์ฮิปสเตอร์ในสังคมไทยร่วมสมัย

ผ่านกรอบแนวคิดอุตสาหกรรมวัฒนธรรมของอดอร์โน

บทคัดย่อ

บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อนำเสนอการวิเคราะห์กระแสฮิปสเตอร์ในสังคมไทยร่วมสมัย  การบริโภคสินค้าและบริการของมวลชน รวมไปถึงกระแสฮิปสเตอร์ได้กลายมาเป็นแบรนด์ให้กับสินค้าและบริการต่างๆ ผ่านกรอบแนวคิดอุตสาหกรรมวัฒนธรรมของธีโอดอร์ อดอร์โน

วัฒนธรรมฮิปสเตอร์ มีจุดกำเนิดในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง มีแนวคิดที่มุ่งแสวงหาคุณค่าของชีวิตที่หลุดออกจากกรอบสังคม แสดงออกถึงอัตลักษณ์ของตนเองที่อาจมีความย้อนแย้งต่อวัฒนธรรมกระแสหลัก  ทว่ากระแสฮิปสเตอร์ในสังคมไทยร่วมสมัย สามารถมองได้ว่า เป็นเพียงจุดขายสำหรับการดึงดูดมวลชนเพื่อส่งเสริมอุตสาหกรรมต่างๆ ในระบบทุนนิยมเท่านั้น เนื่องจากการใช้แนวคิดเพียงส่วนเสี้ยวหนึ่งของความเป็นปัจเจกของวัฒนธรรมฮิปสเตอร์แทรกซึมเข้ากับทัศนคติและชีวิตประจำวันของมวลชนอย่างแยกไม่ออก ผูกเข้ากับสินค้าและบริการ เป็นการสร้างความโดดเด่นให้สินค้าที่มีภาพลักษณ์ของฮิปสเตอร์แตกต่างไปจากสินค้าอื่น อีกทั้งยังช่วยปกปิดความต้องการที่แท้จริงของนายทุน ซึ่งก็คือการสร้างกำไรและขับเคลื่อนเศรษฐกิจให้ดำเนินต่อไปได้  นั่นทำให้กระแสฮิปสเตอร์ที่เข้ามามีอิทธิพลต่อมวลชนในสังคมไทยร่วมสมัย ทั้งในสื่อสังคมออนไลน์ ในการบริโภคสินค้า และกระแส   ฮิปสเตอร์ในฐานะแบรนด์ แต่กลับไม่สามารถเปลี่ยนวิถีชีวิตของมวลชนอย่างแท้จริง วัฒนธรรมฮิปสเตอร์จึงไม่ได้มีความหมายใดๆ ต่อมวลชน เป็นเพียงการเสพกระแสฮิปสเตอร์ในฐานะสินค้าและบริการเท่านั้น