อำนาจชีวะในทัศนะของมิเชล ฟูโกต์

บทคัดย่อ

บทความนี้ต้องการนำเสนอแนวคิดของมิเชล ฟูโกต์ เรื่องอำนาจชีวะ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ให้เห็นว่าอำนาจชีวะซึ่งหมายถึงอำนาจที่มีในจิตมนุษย์และมนุษย์ก็ใช้มันมาควบคุมตนเอง นั้น ที่แท้แล้ว เป็นเทคนิคการปกครองในยุคใหม่ที่เรียกว่า การปกครองชีวญาณ ที่มุ่งควบคุมดูแลร่างกายและความคิดของมนุษย์ในระดับปลีกย่อย นอกจากนี้ ยังต้องการเผยให้เห็นว่าอำนาจชีวะเป็นปฏิบัติการของอำนาจ ในมิติเศรษฐศาสตร์การเมืองเกี่ยวกับเรือนร่าง ผ่านกลยุทธ์อันแนบเนียน นั่นคือ การทำงานควบคู่กับความรู้ โดยมีระเบียบวินัยเป็นกลไกของอำนาจ เพื่อให้ได้มาซึ่งร่างกายที่มีประโยชน์และว่านอนสอนง่าย เป็นผู้ผลิต เพราะหัวใจของอำนาจชีวะคือการคำนึงถึงอรรถประโยชน์ อันเป็นมิติทางเศรษฐศาสตร์ และการทำให้ร่างกายสยบยอม อันเป็นประเด็นทางการเมืองแบบใหม่

ผู้เขียนหวังว่าบทความนี้จะช่วยเผยให้เห็นถึงความสลับซับซ้อนของอำนาจในสังคมสมัยใหม่ในลักษณะที่ครอบคลุมไปถึงระดับรายละเอียดของการใช้อำนาจในชีวิตประจำวันของปัจเจกบุคคล แม้นว่าเราจะไม่สามารถดำรงอยู่ในสังคมได้อย่างปลอดพ้นจากปีกของอำนาจ แต่ก็หวังว่าเราจะอยู่กับมันได้อย่างเข้าใจและรู้ทัน