แนวคิดเรื่องความหลากเลื่อนของ ฌากส์ แดร์ริดา

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์คือ 1. ศึกษาประเด็นความหมาย ลักษณะ อิทธิ-พลทางความคิด และผลกระทบของแนวคิดเรื่องความหลากเลื่อนในทางปรัชญา และ 2. วิเคราะห์แนวคิดเรื่องความหลากเลื่อนของฌากส์ แดร์ริดา โดยศึกษาจากงานเขียนของฌากส์ แดร์ริดา พร้อมทั้งเอกสารและงานวิจัยอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง โดยนำข้อมูลที่ได้มาทำการวิเคราะห์แล้วนำเสนอในเชิงพรรณนา

ผลจากการศึกษาความหมาย ลักษณะ จุดกำเนิด อิทธิพลทางความคิดของแนวคิดเรื่องความหลากเลื่อนในทางปรัชญา พบว่าสาเหตุที่ฌากส์ แดร์ริดาได้นำเสนอแนวคิดนี้ขึ้นมานั้น อยู่ที่ความเป็นคู่ตรงข้ามของภาษา และมนุษย์มักยึดติดความหมายของภาษาด้านใดด้านหนึ่งเสมอ โดยเขาชี้ไปที่แนวคิดแบบโครงสร้างนิยม แบบคู่ตรงข้าม ทำให้เกิดเป็นกรอบ จารีต ประเพณี วัฒนธรรม ที่ตายตัว และถูกกำหนดไว้แบบโครงสร้างชนชั้นที่เป็นใหญ่ในสังคม เช่น วาทกรรมชายเป็นใหญ่ ฝั่งตรงข้ามคือหญิงจะถูกกดทับไว้ เป็นต้น เป็นแนวคิดแบบเดิมที่มีมาอยู่ตลอดของประวัติศาสตร์ทางปรัชญา ซึ่งส่งผลให้เกิดสังคมศูนย์กลางระบบชนชั้น และไม่ก่อเกิดความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งแนวคิดของแดร์ริดาจะเข้าไปรื้อสร้าง และชี้ให้เห็นถึงความหลากเลื่อนในโครงสร้างทางความคิด โดยที่เขาได้รับอิทธิพลทางความคิดจากปรัชญาปรากฏการณ์วิทยา และอัตถิภาวนิยมเข้ามาใช้เป็นพื้นฐานสร้างแนวความคิดของเขา

เมื่อได้ข้อสรุปทางการศึกษาของสาเหตุแล้ว จึงนำข้อมูลที่ได้มาทำการวิเคราะห์ซึ่งพบว่าแดร์ริดาพยายามที่จะสื่อสารถึงความจริงที่ว่า ไม่มีความจริงสัมบูรณ์ตายตัว ความจริงเป็นสิ่งสัมพัทธ์ และมีอยู่อย่างหลากหลาย และจุดที่ความจริงดังกล่าวจะเกิดขึ้นได้ ก็คือความหลากเลื่อนซึ่งจะนำไปสู่ความหลากหลายของวิทยาการ เปิดใจรับฟังความคิดเห็นหรือความจริงของผู้อื่น นี่คือสิ่งที่แดร์ริดาพยายามจะสื่อสารและนำไปปฏิบัติ มันเป็นพื้นฐานของความเป็นมนุษย์ที่จะนำไปสู่ความสงบ และหาความเท่าเทียมให้เกิดขึ้นมาในสังคมได้ ซึ่งแนวคิดนี้ส่งผลกระทบที่มีทั้งประโยชน์และโทษ เพราะทำให้เกิดแรงสั่นคลอน เปลี่ยนแปลงทางความคิดในสังคม วัฒนธรรม และรวมไปถึงแวดวงปรัชญาหลังสมัยใหม่เป็นอย่างมาก