ความงามของดนตรีในฐานะคุณสมบัติแบบอุบัติการณ์ใหม่
คำสำคัญ:
คุณค่าทางสุนทรียภาพ, คุณค่าในดนตรี, การตัดสินทางสุนทรียภาพ, อุบัติการณ์ใหม่, สุนทรียศาสตร์บทคัดย่อ
บทความวิชาการชิ้นนี้ชี้ให้เห็นว่า ความงามในฐานะที่เป็นคุณค่าทางสุนทรียภาพของดนตรีนั้นมีแนวทางทฤษฎีที่อธิบายได้อย่างน้อยสองแนวทางที่แตกต่างกันคือจิตวิสัยนิยม และสัมบูรณนิยม อย่างไรก็ดี มีปัญหาทางสุนทรียศาสตร์ที่ทำให้เห็นว่ายังไม่ได้มีความเด็ดขาดที่จะพิจารณาว่าทฤษฎีใดทฤษฎีหนึ่งจะมีความถูกต้องในทางเหตุผลมากกว่ากันเมื่อนำมาตัดสินคุณค่าความงามของดนตรี ทั้งนี้ ในทางวิชาการพบว่าการจะตัดสินคุณค่าของศิลปะชิ้นใดได้นั้นต้องประกอบด้วยปัจจัยหลายประการ เช่น ความรู้ ประสบการณ์ รวมทั้งค่านิยมของผู้ตัดสิน การจะตัดสินความงาม หรือคุณค่าทางสุนทรียภาพจึงไม่อาจใช้ทฤษฎีแบบจิตวิสัยนิยม หรือทฤษฎีแบบสัมบูรณนิยมเพียงทฤษฎีใดทฤษฎีหนึ่งได้ เพราะแต่ละทฤษฎีต่างก็มีข้อจำกัดในการอธิบายถึงประเด็นดังกล่าว อันนำมาซึ่งปัญหาของความไม่สามาารถตัดสินได้ จากการศึกษา พบแนวเหตุผลของฝ่ายแนวทางทฤษฎีที่อธิบายความงามในฐานะคุณสมบัติแบบอุบัติการณ์ใหม่ ว่าสามารถมีแนวเหตุผลที่สนับสนุนด้วยกันได้ทั้งคู่ไม่ว่าจะเป็นแบบจิตวิสัยนิยมหรือสัมบูรณนิยม อีกทั้งยังอธิบายถึงที่มาของความไม่อาจตัดสินได้เด็ดขาดที่เป็นปัญหาข้างต้นได้อีกด้วย ผู้เขียนจึงนำเสนอความเป็นไปได้ของทฤษฎีอุบัติการณ์ใหม่นิยม เพื่ออธิบายเรื่องความงามในฐานะที่เป็นคุณค่าทางสุนทรียภาพของดนตรี
References
กำจร สุนพงษ์ศรี. (2556). สุนทรียศาสตร์ หลักปรัชญาศิลปะ ทฤษฎีทัศนศิลป์ ศิลปะวิจารณ์ (พิมพ์ครั้งที่ 2).สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
จรูญ โกมุทรัตนานนท์. (2540). สุนทรียศาสตร์ ปัญหาเบื้องต้นในปรัชญาศิลปะและความงาม. เอส อาร์ พริ้นติ้ง แมสโปรดักส์.
จรูญ โกมุทรัตนานนท์. (2547). สุนทรียศาสตร์: กรีก-ยุคฟื้นฟู. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
จิรภรณ์ อังวิทยาธร. (2560). ฟังดนตรีเถิด ชื่นใจ. สืบค้นจาก
https://pharmacy.mahidol.ac.th/knowledge/files/0395.pdf
ฉลองชัย โฉมทอง และ กิติมา ทวนน้อย. (2561). กาลเวลากับการพิสูจน์คุณค่าทางดนตรี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 10(1). 231-257. สืบค้นจาก
https://e-journal.sru.ac.th/index.php/jhsc/article/view/869
ณรุทธ์ สุทธจิตต์. (2548). สังคีตนิยม: ความซาบซึ้งในดนตรีตะวันตก (พิมพ์ครั้งที่ 5). สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ตอลสตอย, ลีโอ. (2554). ศิลปะคืออะไร. แปลจาก What Is Art?. แปลโดย สิทธิชัย แสงกระจ่าง. โอเพ่นบุ๊คส์.
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว. (2537). เวนิสวาณิช. สำนักพิมพ์บรรณกิจ.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2530). พจนานุกรมศัพท์ศิลปะ อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. เพื่อนพิมพ์.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 (พิมพ์ครั้งที่ 2). อักษรเจริญทัศน์.
ศรีนิวาสัน, จี. (2545). สุนทรียศาสตร์ ปัญหาและทฤษฎีเกี่ยวกับความงามและศิลปะ. แปลจาก Problems of Aesthetics. แปลและเรียบเรียงโดย สุเชาวน์ พลอยชุม. โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.
Budd, Malcolm. (1995). Value of Art: Painting, Poetry, and Music. Penguin.
Goldman, Alan. (1992). The Value of Music. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 50(1). 35-44.
doi.org/10.2307/431065
Kania, Andrew. (2023). The Philosophy of Music. Stanford Encyclopedia of Philosophy. Retrieved from
http://plato.stanford.edu/entries/music/
Kant, Immanuel. (2007). Critique of Judgment. Translated by John H. Bernard. Cosimo.
Miller, M., Beach, V., Mangano, C., and Vogel, R. A. (2008). Abstract 5132: Positive Emotions and the Endothelium: Does Joyful Music Improve Vascular Health?. Circulation, 118, (Supplement 18).
doi.org/10.1161/circ.118.suppl_18.S_1148-a
Press Office- University of Barcelona. (2023, April 12th). Listening to Music During Pregnancy Benefits Baby Brain’s Ability to Encode Speech Sounds. Retrieved from
https://neurosciencenews.com/pregnancy-music-speech-22997/
Shakespeare, William. (1911). The Merchant of Venice. American Book Company.
Winner, Ellen. (1982). Invented Worlds: The Psychology of the Arts. Havard University Press.
Young, James. (2009). Relativism, Standards and Aesthetic Judgements. International Journal of Philosophical Studies, 17(2), 221-231.
doi.org/10.1080/09672550902794439
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 วารสารปณิธาน
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาของบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารปณิธานถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารปณิธาน ห้ามเผยแพร่ ตัดต่อ แก้ไข หรือนำไปใช้ก่อนได้รับอนุญาต
ผู้สนใจสามารถติดต่อขอเผยแพร่เนื้อหาในวารสารปณิธานได้ที่ panidhana-human@cmu.ac.th