มโนทัศน์เรื่องชี่ในคัมภีร์เต๋าเต๋อจิง
คำสำคัญ:
ชี่, พลังชีวิต, คัมภีร์เต๋าเต๋อจิง, ปรัชญาเต๋า, อภิปรัชญาบทคัดย่อ
บทความนี้มุ่งศึกษามโนทัศน์ ชี่ ในฐานะแนวคิดทางอภิปรัชญาที่ใช้อธิบายการมีอยู่ของโลกและสรรพสิ่ง โดยเฉพาะปรัชญาเต๋าในคัมภีร์เต๋าเต๋อจิงที่มองมรรควิธี (เต๋า) เข้าถึงความจริงของโลกและสรรพสิ่งที่เป็นวิถีแห่งธรรมชาติอันยิ่งใหญ่ เชื่อว่าสรรพสิ่งกำเนิดขึ้นและดำเนินไปในจักรวาล กล่าวคือ มองว่าการที่มนุษย์จะดำเนินชีวิตได้อย่างสอดคล้องกลมกลืนกับเต๋าอันยิ่งใหญ่จะต้องเข้าใจความเป็นจริงของวิถีธรรมชาติและความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับโลก ซึ่งไม่เพียงมโนทัศน์ชี่จะสามารถอธิบาย การดำเนินไปของโลกและสรรพสิ่ง มโนทัศน์นี้ยังมีส่วนตีความระบบ ความหมาย และสัญลักษณ์ต่างๆของปรัชญาเต๋าอันมีลักษณะเป็นเอกภาพ เพื่อแสดงความสัมพันธ์และเปรียบเทียบแนวคิดของเล่าจื๊อกับแนวคิดอื่นที่เกี่ยวข้องได้ชัดเจนมากขึ้น บทความนี้จะศึกษามโนทัศน์ ชี่ (Ch’i/Qi) จากบริบทในคัมภีร์ เต๋าเต๋อจิง โดยจะแสดงความคิดเห็นของนักวิชาการที่มีต่อมโนทัศน์นี้ รวมทั้งทัศนะของผู้เขียนเองด้วย
เอกสารอ้างอิง
Ames, Roger T. (1983). The art of rulership: A study in ancient Chinese political thought. University of Hawaii Press.
Ames, Roger T. and David L. Hall, translated and with commentary. (2004). Dao De Jing: “Making this life significant”. Ballantine Books.
Chan, Wing-tsit, ed. (1963). A Sourcebook in Chinese Philosophy. Princeton University Press.
Chan, Wing-tsit. The story of Chinese Philosophy. in Charles A. Moore (ed.). (1977). The Chinese mind: Essentials of Chinese Philosophy and culture. University of Hawai’i Press.
Ch’en, Ku-ying. Lao Tzu: Text. (1977). Notes and Comments. Translated and adapted by Rhett Y.W. Young and Roger T. Ames. : Chinese Material Center.
Fung, Yu-Lan. (1983). A history of Chinese Philosophy (Vol.1). Translated by Derk Bodde. Princeton University Press.
Gardner, Daniel. (1986). Chu Hsi and Ta-hsueh: Neo-Confucian Reflection on the Confucian Canon. Harvard UP.
Graham, A. C. (1991). Disputers of the Tao: Philosophical Argument in Ancient China. Open Court.
Graham, A.C. (1991). Chuang-tzu: The Inner Chapters. Mandala.
Huang, Siu-chi. (1968). Chang Tsai’s Concept of Ch’I. in Philosophy East and West, Vol. 18, No. 4. University of Hawai’i Press.
Kohn, Livia. (2005). Health and Long Life: The Chinese Way. University of Michigan.
Laozi. Edmund Ryden (tr.). (2008). Daodejing. Oxford World’s Classics.
Watson, Burton. tr. (2013). The Complete Works of Zhuangzi. Columbia University Press.
Wang R.R. and Weixiang D. (2010). Zhang Zai’s Theory of Vital Energy. in John Makeham (ed.) Dao Companion to Neo-Confucian Philosophy, Dao Companions to Chinese Philosophy, vol.1. Springer, Dordrecht.
ทองหล่อ วงษ์ธรรมา. (2549). เต๋า: ทางแห่งธรรมชาติ. โอเดียนสโตร์.
พจนา จันทรสันติ. แปลและเรียบเรียง. (2539). วิถีแห่งเต๋า. พิมพ์ครั้งที่ 10. สำนักพิมพ์เคล็ดไทย.
มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์. (2559, 14 กันยายน). สรุปงานเสวนาเรื่อง “ชาวจีน...อย่างไรหลังความตาย?”. กิจกรรมเสวนาประจำเดือนมูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์. ร้านหนังสือริมขอบฟ้า. Retrieved from https://lek-prapai.org/home/view.php?id=905
สุวรรณา สถาอานันท์. (2533). มนุษย์ในปรัชญาตะวันออก. สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุวรรณา สถาอานันท์. (2556). กระแสธารปรัชญาจีน: ข้อโต้แย้งเรื่อง ธรรมชาติ อำนาจและจารีต. พิมพ์ครั้งที่ 4. สำนักพิมพ์ศยาม.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารปณิธาน
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาของบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารปณิธานถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารปณิธาน ห้ามเผยแพร่ ตัดต่อ แก้ไข หรือนำไปใช้ก่อนได้รับอนุญาต
ผู้สนใจสามารถติดต่อขอเผยแพร่เนื้อหาในวารสารปณิธานได้ที่ panidhana-human@cmu.ac.th
