แนวทางการพัฒนาสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 โดยใช้หลักภาวนา 4 กลุ่มโรงเรียนเพนียด จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาความต้องการจำเป็นการพัฒนาสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 กลุ่มโรงเรียนเพนียด จังหวัดพระนครศรีอยุธยา 2) เพื่อศึกษาวิธีการการพัฒนาสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 โดยใช้หลักภาวนา 4 กลุ่มโรงเรียนเพนียด จังหวัดพระนครศรีอยุธยา 3) เพื่อเสนอแนวทางการพัฒนาสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 โดยใช้หลักภาวนา 4 กลุ่มโรงเรียนเพนียด จังหวัดพระนครศรีอยุธยา งานวิจัยแบบผสานวิธี  คือ งานวิจัยเชิงปริมาณและคุณภาพ  งานวิจัยเชิงปริมาณใช้กลุ่มประชากรผู้บริหารและครู จำนวน 161 คน เก็บรวบรวมข้อมูลแบบสอบถามความคิดเห็น สถิติวิเคราะห์หาค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าความต้องการจำเป็นที่สถานศึกษาต้องการให้เกิดขึ้นด้วยวิธี Priority Needs Index (PNI) และวิจัยเชิงคุณภาพวิเคราะห์เนื้อหาการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 7 รูป/คน

ผลการวิจัยพบว่า 1) ความต้องการจำเป็นที่มีความสำคัญมากที่สุด ได้แก่ สมรรถนะด้านจริยธรรมและจรรยาบรรณครู (PNI_modified=0.091) สมรรถนะด้านการพัฒนาตนเอง (PNI_modified =0.079) สมรรถนะด้านการบริการที่ดี (PNI _modified=0.076) สมรรถนะด้านการปฏิบัติงาน (PNI_modified=0.074) และสมรรถนะด้านการปฏิบัติงานเป็นทีม (PNI_modified=0.067) 2) ผลการศึกษาวิธีการการพัฒนาสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 โดยใช้หลักภาวนา 4 กลุ่มโรงเรียนเพนียด จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีผลดังนี้ 1) กายภาวนา การจัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพ การออกกำลังกาย การนั่งสมาธิ หรือการฝึกโยคะ เพื่อเสริมสร้างสุขภาพร่างกายและจิตใจเพื่อสร้างวินัยในชีวิตประจำวัน  2) ศีลภาวนา ส่งเสริมให้มีความรับผิดชอบต่อสังคมและการปฏิบัติตามจริยธรรม ช่วยสร้างความเชื่อมั่นและความไว้วางใจจากผู้อื่น โดยเน้นคุณธรรม 3) จิตตภาวนา ส่งเสริมการฝึกสมาธิเพื่อเพิ่มความสงบ สร้างเป้าหมายการพัฒนาตนเองระยะสั้นและระยะยาว 4) ปัญญาภาวนา ส่งเสริมการเรียนรู้และแลกเปลี่ยนความรู้เกี่ยวกับจริยธรรม 3) แนวทางการพัฒนาสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 โดยใช้หลักภาวนา 4 กลุ่มโรงเรียนเพนียด จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ดังนี้ 1) สมรรถนะด้านจริยธรรมและจรรยาบรรณครู ผู้บริหารควรส่งเสริมการดูแลสุขภาพกายและใจของครู รวมถึงการปลูกฝังจริยธรรมและสนับสนุนการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง เพื่อสร้างบรรยากาศการทำงานที่ดี 2) สมรรถนะด้านการพัฒนาตนเอง ผู้บริหารควรส่งเสริมการดูแลสุขภาพกายและใจ การฝึกจริยธรรมและการพัฒนาความคิดอย่างมีสติ เพื่อเสริมสร้างพลังในการพัฒนาตนเองและการทำงานร่วมกับผู้อื่นอย่างมีคุณธรรม 3) สมรรถนะด้านการบริการที่ดีผู้บริหารควรสนับสนุนสุขภาพกายและใจของผู้ให้บริการ พร้อมปลูกฝังจริยธรรมและการพัฒนาความรู้ใหม่ ๆ