คติชนสีเขียว : การศึกษาคติชนวิทยาในมุมมมองของการวิจารณ์เชิงนิเวศ

บทคัดย่อ

บทความนี้นนำเสนอมมุมมองใหม่ในการศึกษาทางคติชนวิทยาและข้อมูลทางคติชนวิทยาด้วยแนวทางของทฤษฎีการวิจารณ์เชิงนิเวศ ซึ่งเป็นทฤษฎีที่ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติในตัวบทวรรณกรรม ว่าเป็นแนวทางที่มีความเป็นได้และน่าสนใจ
เป็นอย่างมาก เนื่องจากข้อมูลทางคติชนวิทยาหลายประเภทได้แสดงให้เห็นถึงนัยความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติในหลายมิติ จึงมีความเป็นไปได้ของการนำข้อมูลคติชนวิทยามาศึกษาในแนวทางของทฤษฎีการวิจารณ์เชิงนิเวศ ดังที่มีงานศึกษาวิจัยหลายเรื่องได้แสดงให้เห็น ไม่ว่าจะเป็นการศึกษาข้อมูลประเภทตำนาน นิทานพื้นบ้าน และสุภาษิตพื้นบ้าน วิธีการศึกษาคติชนวิทยาด้วยแนวทางการวิจารณ์เชิงนิเวศสอดคล้องกับแนวโน้ม ของการศึกษาทางด้านมนุษยศาสตร์และที่หวนกลับไปสู่การศึกษาทางวัฒนธรรม เพราะข้อมูลคติชนวิทยาก็คือผลผลิตทางวัฒนธรรมประเภทหนึ่งที่ท้าทายและรองรับแนวทางการศึกษาใหม่ ๆ ดังนั้นอาจกล่าวได้ว่า “คติชนสีเขียว” จึงเป็นพื้นที่ใหม่ที่เปิดกว้างให้มีการศึกษาในมุมมองที่แตกต่างไปจากระเบียบวิธีศึกษาเดิม ๆ ได้อย่างน่าสนใจ