การวางแผนเชิงกลยุทธ์เพื่อการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนภายใต้โมเดล เศรษฐกิจบีซีจี: กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชนกาแฟสดบ้านแม่ตอน ตำบลเทพเสด็จ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่

Main Article Content

นงคราญ ไชยเมือง
พิกุล พงษ์กลาง
ชัชชัย สุวรรณรัตน์

บทคัดย่อ

บทความวิชาการเรื่อง “การวางแผนเชิงกลยุทธ์เพื่อการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนภายใต้โมเดลเศรษฐกิจบีซีจี” เขียนขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอความจำเป็นในการวางแผนเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาวิสาหกิจชุมชนภายใต้โมเดลเศรษฐกิจบีซีจี เพื่อช่วยให้วิสาหกิจชุมชนในพื้นที่ต่าง ๆ ของประเทศไทยทบทวนแผนและดำเนินการวางแผนเชิงกลยุทธ์ การยกระดับการบริหารจัดการวิสาหกิจชุมชนจะดำเนินการตามกระบวนการวางแผนเชิงกลยุทธ์ทั้ง 5 ขั้นตอน ดังนี้ 1) การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายนอก และภายในขององค์กร 2) การกำหนดวิสัยทัศน์และพันธกิจ 3) การกำหนดเป้าหมาย 4) การกำหนดแผนกลยุทธ์ และ 5) การกำหนดนโยบาย การพัฒนาวิสาหกิจชุมชนภายใต้โมเดลเศรษฐกิจบีซีจีสามารถสร้างสมดุลระหว่างการพัฒนามนุษย์ สังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อมผ่านการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน ดังเช่นตัวอย่างการดำเนินการตามกระบวนการวางแผนเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาวิสาหกิจชุมชนกาแฟสดบ้านแม่ตอน ตำบลเทพเสด็จ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ พร้อมทั้งดำเนินการขับเคลื่อนการพัฒนาทั้งในด้านสินค้าและบริการ ก่อให้เกิดการสร้างรายได้ ควบคู่กับการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นภายใต้โมเดลเศรษฐกิจบีซีจี เกิดการยกระดับในการพัฒนาอย่างมีทิศทางและเป้าหมายที่ชัดเจนในการทำหน้าที่เป็นวิสาหกิจชุมชนที่สร้างคุณค่าด้วยการพัฒนากาแฟตั้งแต่ต้นน้ำ ถึงปลายน้ำ ใช้องค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม สร้างมูลค่าเพิ่มจากฐาน ความหลากหลายของทรัพยากรชีวภาพและวัฒนธรรม นำมาพัฒนาผลิตภัณฑ์สินค้าเป็นผลิตภัณฑ์มูลค่าสูง นำไปสู่การสร้างเศรษฐกิจฐานรากที่เข้มแข็งและสอดคล้องกับแนวทางการพัฒนาประเทศไทย 4.0

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

กรมส่งเสริมการเกษตร. (2562). คู่มือการดำเนินกิจการวิสาหกิจชุมชน. ผู้แต่ง. http://www. sceb.doae.go.th/Documents/SKC/wCE.pdf

กระทรวงการอุดมศึกษาวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. (2562). ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine โมเดลเศรษฐกิจสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน. ผู้แต่ง. https://www.nxpo.or.th/th/report/9394/

“กาแฟดริปเทพเสด็จ” ต้นแบบความร่วมมือเพื่อความยั่งยืน. (2566). https://www.bangchak.co.th/th/newsroom/reflection/1058/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%9F%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88

เฉลิมพันธุ์ บุตรตานนท์, พหล ศักดิ์คะทัศน์, พุฒิสรรค์ เครือคำ, นภารัศม์ เวชสิทธิ์นิรภัย และธีร์ธวัช ปุรินทราภิบาล. (2563). การดำเนินงานของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้ปลูกและแปรรูปกาแฟในตำบลเทพเสด็จ อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่. วารสารผลิตกรรมการเกษตร. 2(1), 34-44. https://li01.tci-thaijo.org/index.php/japmju/article/view/241826/164936

นงคราญ ไชยเมือง (2564). เอกสารคำสอนการจัดการวิสาหกิจชุมชน. สารภีการพิมพ์.

ปิยพร เศรษฐสิริไพบูลย์. (2564, 4 มิถุนายน). “ไข่เน่า” ฟักทองพื้นเมือง หัวเรือเคลื่อนเศรษฐกิจฐานราก. https://www.nstda.or.th/agritec/nan-pumkin/

ผลิตภัณฑ์ชุมชน หรือ OTOP. (ม.ป.ป.). องค์การบริหารส่วนตำบลเทพเสด็จ อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่.

https://thepsadej.go.th/public/otop/data/detail/otop_category_id/1/otop_id/5/menu/34

แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566-2570). (2565, 1 พฤศจิกายน) ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 139 ตอนพิเศษ 258 ง หน้า 1-143. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2565/E/258/T_0001.PDF

โมเดลเศรษฐกิจ บีซีจี. (ม.ป.ป.). สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.). https://www.nxpo.or.th/th/bcg-economy/

โมเดลเศรษฐกิจใหม่ BCG. (2563, 11 ธันวาคม). สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.). https://www.nstda.or.th/home/knowledge_post/bcg-by-nstda/

วราภรณ์ เทียนเงิน. (2561, 28 กรกฏาคม). “เทพเสด็จ” จากดอยสู่แบรนด์พรีเมียมกาแฟไทย. POST TODAY. https://www.posttoday.com/business/558985

วสันต์ ปัญญาเรือน. (2565, 24 กรกฏาคม). กลุ่มวิสาหกิจชุมชนกาแฟสดแม่ตอน ตั้งเป้ายกระดับกาแฟท้องถิ่นที่ได้ขึ้นทะเบียน GI ไปให้ไกลระดับโลก นำเทคโนโลยีพัฒนาผลผลิต ดันรายได้เข้าพื้นที่ภาพรวมไม่ต่ำกว่าปีละ 400 ล้านบาท ปักหมุดเป็นแลนด์มาร์คท่องเที่ยวเกษตรครบวงจร. สำนักข่าวเนชั่น ศูนย์ข่าวภาคเหนือ. https://www.nationtv.tv/news/378880791?fbclid=IwAR3innW5

วิสาหกิจชุมชนน่ารู้. (ม.ป.ป.). สำนักงานเลขานุการคณะกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน. http://www.sceb.doae.go.th/Ssceb2.htm

สาวบางแค 22. (2565, 20 มิถุนายน). “เทพเสด็จ” กาแฟเกรดพรีเมี่ยม แปลงใหญ่ ต้นทุนต่ำ ผลผลิตสูง https://www.technologychaoban.com/bullet-news-today/article_218798

สุกัญญา ต๊ะพันธ์. (2564, 12 มีนาคม). Specialty Coffee โอกาสอันหอมหวานของอุตสาหกรรมกาแฟ. Business+. https://www.thebusinessplus.com/specialty-coffee-384/

สำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ. (2560). กรอบยุทธศาสตร์การพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ ระยะ 20 ปี พ.ศ. 2560-2579. ผู้แต่ง. https://www.bedo.or.th/uploadfile/1061

Amason, A. C. & Ward, A. (2021). Strategic management: From theory to practice (2nd ed.). Routledge/Taylor & Francis Group.

Hitt, M. A, Ireland, R. D. & Hoskisson, R. E. (2020). Strategic management: Competitiveness & globalization: Concepts and cases (13th ed., Asia ed). Cengage Learning Asia.

Peeramon. (2565, 18 เมษายน). กรมส่งเสริมการเกษตรเสริมหนุน เครือข่าย ศพก. และเกษตรแปลงใหญ่ ระดับประเทศ เจาะลึกความสำเร็จ โครงการยกระดับแปลงใหญ่ฯ กาแฟ GI แบรนด์เทพเสด็จ คอฟฟี่. https://doaenews.doae.go.th/archives/12665

Somjair. (2566, 24 กุมภาพันธ์). ดีพร้อม ขึ้นดอยเทพเสด็จ เยี่ยมชมการการผลิตกาแฟอาราบิก้าแบบครบวงจร. https://www.dip.go.th/th/category/activity-news/2023-02-24-08-56-43

Wheelen, T. L., Hunger, J. D., Hoffman, A. N. & Bamford, C. E. (2018). Concepts in strategic management and business policy: Globalization, innovation, and sustainability (15th ed., Global ed.). Pearson.