การพัฒนาหลักสูตรเวชธรรม “คืนคนดีสู่ครอบครัวตน สร้างชุมชนให้เข้มแข็ง” ศูนย์สงเคราะห์และฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดวัดพุทธคามนิคมฯ ตำบลภูดิน อำเภอเมือง จังหวัดกาฬสินธุ์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสถานการณ์ ความต้องการ และแนวทางในการพัฒนาหลักสูตร 2) เพื่อพัฒนาหลักสูตร
และ 3) เพื่อศึกษาผลการทดลองและประเมินผลการใช้หลักสูตร เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี กลุ่มเป้าหมายการวิจัยคือผู้ติดยาเสพติดที่
เข้ารับการบำบัดฟื้นฟู จำนวน 18 คน และผู้ปกครองผู้ติดยาเสพติดที่เข้ารับการบำบัดฟื้นฟู จำนวน 18 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย
ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ แบบสนทนากลุ่ม แบบสังเกต และแบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้ค่าเฉลี่ยและค่าร้อยละ และ
การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า
เยาวชนผู้เข้ารับการบำบัด ผู้ปกครอง และชุมชนต้องการหลักสูตรเวชธรรม “คืนคนดีสู่ครอบครัวตน สร้างชุมชนให้เข้มแข็ง”
ศูนย์สงเคราะห์และฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดวัดพุทธคามนิคมฯ ตำบลภูดิน อำเภอเมือง จังหวัดกาฬสินธุ์ โดยมีเป้าหมายให้ผู้เข้ารับ
การบาํ บดั สามารถนาํ ความรไู้ ปใชใ้ นชีวิตประจาํ วนั และไมห่ วนกลับมาเสพซ้ำอีก และไดข้ อ้ คน้ พบหลักสูตรการบำบัดฟนื้ ฟผู ้ตู ิดยาเสพติดหลกั สูตร
เวชธรรม“คืนคนดีสู่ครอบครัวตน สร้างชุมชนให้เข้มแข็ง” ศูนย์สงเคราะห์และฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดวัดพุทธคามนิคมฯ ตำบลภูดิน อำเภอเมือง
จังหวัดกาฬสินธุ์ ซึ่งประกอบด้วย ความนำ หลักการจุดมุ่งหมาย โครงสร้างหลักสูตร คำอธิบายรายวิชา การจัดเวลาเรียน สาระการเรียนรู้ การ
วัดและประเมินผล เป็นหลักสูตรการบูรณาการยุทธศาสตร์การบำบัดฟื้นฟูทั้ง 4 ด้าน และหลักธรรมอิทธิบาท 4 มาใช้ในเป็นแนวคิดพื้นฐานใน
การบำบัดฟื้นฟู และใช้หลักธรรมมรรคมีองค์ 8 ขับเคลื่อนกิจกรรมดังนี้ 1) ยุทธศาสตร์ด้านเวชบำบัด ได้กิจกรรมในหลักสูตร 2 กิจกรรม คือ
กิจกรรมการรับรู้วิธีการบำบัด และกิจกรรมเวชบำบัด ตามมรรคมีองค์ 8 คือ สัมมาทิฏฐิ และสัมมาสติ 2) ยุทธศาสตร์ด้านจิตบำบัด ได้กิจกรรม
ในหลักสูตร 2 กิจกรรม คือ กิจกรรมครอบครัวบำบัด และกิจกรรมศาสนาบำบัด ตามมรรคมีองค์ 8 คือ สัมมาวาจา และสัมมาสมาธิ 3)
ยุทธศาสตร์ด้านชุนชนบำบัด ทำให้ได้กิจกรรมในหลักสูตร 2 กิจกรรม คือ กิจกรรมชุมชนบำบัด และกิจกรรมภูมิปัญญาท้องถิ่น ตามมรรคมี
องค์ 8 คือ สัมมากัมมันตะ และสัมมาสังกัปปะ 4) ยุทธศาสตร์ด้านอาชีวะบำบัด ได้กิจกรรมในหลักสูตร 2 กิจกรรม คือ กิจกรรมตามหลัก
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และกิจกรรมอาชีวะบำบัด ตามมรรคมีองค์ 8 คือ สัมมาวายามะ และสัมมาอาชีวะ สำหรับผลของการทดลองใช้
หลักสูตร ตามกิจกรรมทั้ง 7 กิจกรรม พบว่า การบำบัดตามกิจกรรมของหลักสูตร ส่งผลให้ผู้เข้ารับการบำบัดฟื้นฟูได้รับการฟื้นฟูและไม่หวน
กลับไปเสพอีก ทำให้ครอบครัวมีความสุข และชุมชนมีความเข้มแข็งปลอดจากยาเสพติดผลการสังเกตพฤติกรรมการปฏิบัติงานรายบุคคลของ
กลุ่มเป้าหมาย พบว่า โดยภาพรวมมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.26 คิดเป็นร้อยละ 85.11 และผลการวัดความพึงพอใจต่อการเรียนการสอนตามหลัก
สูตรฯ พบว่า ผู้ปกครองและผู้เข้ารับการบำบัดฟื้นฟู โดยรวมมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.61 และ 4.54 ตามลำดับ