การพัฒนาโปรแกรมส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ทักษะอาชีพสำหรับครูในโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา

Main Article Content

ทัศณา ศรีภูมิ
ธัญญลักษณ์ เขจรภักดิ์
ภูษิต บุญทองเถิง

บทคัดย่อ

     การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) การศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ทักษะอาชีพ สำหรับครูในโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา (2) พัฒนาโปรแกรมส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ทักษะอาชีพ และ (3) ศึกษาผลการใช้โปรแกรม โดยใช้วิธีวิจัยและพัฒนา แบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน การพัฒนาโปรแกรม และการทดลองใช้โปรแกรม กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยครูในโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 2 จำนวน 166 คน ผู้เชี่ยวชาญ 7 คน และกลุ่มทดลอง 10 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วยแบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ แบบประเมิน และแบบทดสอบวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพื้นฐาน คือ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าดัชนีความต้องการจำเป็น (PNImodifired) และ Wilcoxon Signed-Ranks Test
     ผลการวิจัยพบว่า (1) ข้อมูลพื้นฐานด้านสภาพปัจจุบันของการจัดการเรียนรู้ทักษะอาชีพอยู่ในระดับปานกลาง ขณะที่สภาพที่พึงประสงค์อยู่ในระดับมากที่สุด ด้านผู้เรียนมีความต้องการส่งเสริมและพัฒนาทักษะอาชีพอยู่ในระดับมากที่สุด ด้านแนวทางการส่งเสริม คือการฝึกอบรมครูผู้สอน (2) โปรแกรมที่พัฒนาประกอบด้วย 6 องค์ประกอบ ได้แก่ ความเป็นมาและความสำคัญ หลักการ วัตถุประสงค์ โครงสร้างกิจกรรม กระบวนการส่งเสริม และการประเมินผล ซึ่งมีความเหมาะสมในระดับมากที่สุด (3) ผลการใช้โปรแกรมพบว่าครูมีความรู้ด้านการจัดการเรียนรู้ทักษะอาชีพสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และมีความสามารถในการจัดการเรียนรู้ในระดับมากที่สุด นักเรียนเห็นว่าควรมีการพัฒนาทักษะอาชีพอย่างต่อเนื่องโดยสร้างเครือข่ายสถานประกอบการและส่งเสริมการมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนรู้

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ศรีภูมิ ท., เขจรภักดิ์ ธ., & บุญทองเถิง ภ. (2025). การพัฒนาโปรแกรมส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ทักษะอาชีพสำหรับครูในโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 19(3), 422–436. สืบค้น จาก https://so05.tci-thaijo.org/index.php/rmuj/article/view/284103
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ชูศักดิ์ เอื้องโชคชัย. (2558). การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมการเรียนรู้ตามอัธยาศัยเพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะการเป็นบุคคลแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตสำหรับเยาวชน (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรดุษฏีบัณฑิต สาขาวิชาการศึกษานอกระบบโรงเรียน). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.

ทิศนา แขมมณี. (2553). ศาสตร์การสอน องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 12. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.

ปิยรัตน์ ยอดสุวรรณ์,สุวดี อุปปินใจ, และประเวศ เวชชะ. (2564). แนวทางการบริหารการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนโรงเรียนบ้านเวียงพาน จังหวัดเชียงราย. วารสารครุศาสตร์วิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, 6(1), 89-110.

พัชรา แย้มสำราญ และสุเทพ อ่วมเจริญ. (2560). กระบวนทัศน์การพัฒนาวิชาชีพครูเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตและอาชีพในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น .วารสารวิจัยและพัฒนามหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์, 12(2), 103-115.

ยุทธนา สาจวง. (2558). การส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ในโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา อำเภอลอง จังหวัดแพร่. (วิทยานิพนธ์ ครุศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยราชกัฎลำปาง, ลำปาง.

ยุพยง วุ้นวงษ์, ธีระภาพ เพชรมาลัยกุล, จารุวรรณ พลอยดวงรัตน์, และราชันย์ บุญธิมา. (2561). กลยุทธ์การบริหารกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตและทักษะอาชีพของนักเรียนมัธยมศึกษา. วารสารวิชาการศรีปทุม ชลบุรี, 14(4), 159-170.

เยาวลักษณ์ เกสรเกศรา. (2565). การพัฒนารูปแบบบริหารการเสริมสร้างทักษะชีวิตและอาชีพของนักเรียนโรงเรียนบ้านหมากหัววัง อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง. ใน สุวรรณาคุณดิลกณัฐวสา (บรรณาธิการ). รายงานสืบเนื่องจากการประชุมสัมมนาวิชาการนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติเครือข่ายบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือครั้งที่ 22, (น.335 – 346), นครสวรรค์: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์.

วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: ตถาตาพับลิเคชั่น.

ศุภากร เมฆขยาย. (2564). การพัฒนารูปแบบการจัดการศึกษาที่มุ่งเน้นทักษะอาชีพของสถานศึกษาในเขตพื้นที่สูงและถิ่นทุรกันดาร. คุรุสภาวิทยาจารย์, 2(2), 93-106.

สายฝน จันบุตราช. (2562). โรงเรียน'ขยายโอกาส'คือพื้นที่แห่งความหวังสานฝันให้กับผู้เรียนที่มีข้อจำกัดในการศึกษาต่อ. สืบค้นเมื่อ 8 พฤษภาคม 2566 จาก https://www.eef.or.th/saifon/.

สถาบันวิจัยเพื่อพัฒนาประเทศไทย (TDRI). (2553). รายงานการวิจัยการจัดทำฐานข้อมูลอุปสงค์อุปทานกำลังคน เพื่อรองรับการวางแผนพัฒนาภาคอุตสาหกรรม ระยะที่ 2 : คู่มือการใช้งานระบบ LED-X. กรุงเทพฯ : สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2561). แนวทางการเสริมทักษะและสร้างเสริมประสบการณ์อาชีพให้กับนักเรียน. กรุงเทพมหานคร. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2564). ประชุมชี้แจงการส่งเสริม สนับสนุน ภารกิจเกี่ยวกับการจัดการศึกษาในระดับชั้น ม.1-3 ในโรงเรียนขยายโอกาส สังกัด สพฐ. สืบค้นเมื่อ 8 พฤษภาคม 2566 จาก https://www.obec.go.th/archives/482970.

สำนักงานศึกษาธิการภาค 14. (2561). แผนพัฒนาการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ ฉบับที่12 (พ.ศ. 2560 - 2564). อุบลราชธานี : สำนักงานศึกษาธิการภาค 14.

สุกัญญา แช่มช้อย. (2557). การจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานเพื่อการประกอบอาชีพ : โรงเรียนถนอมราษฎร์บำรุง. วารสารศึกษาศาสตร์ ฉบับวิจัยบัณฑิตศึกษามหาวิทยาลัยขอนแก่น, 35(1), 100-110.

Bandaranaike & Willison. (2009). Work Skill Development Framework: an innovative assessment for work integrated learning. From: ACEN National Conference 2010, 27 September-01 October 2010, WA, Perth, Australia.

Barr, T. and Keating, R. (1990). Principle of Personnel Administration. New York: McGraw - Hill.

Dykemen, C., Herr, E.L., Ingram, M.A., Pehrsson, D., Wood, C., & Charles, S. (2001). A taxonomy of career development interventions that occur in U.S. secondary schools. Minneapolis, MN: The National Research Center for Career and Technical Education.

Glatthom, A.A. (1990). Supervisory leadership: Introduction to instructional supervision. Illinois: Scott, Foreman and Company.

Glaser, R. (1965). Toward a behavioral science base for instructional design. In Robert Glaser(Ed.), Teaching machines and programmed learning (Vol.2) :Data and directions. Washington, D.C,: National Education Association.

Jansen, A.N.B. (2013). Lift Skills that Enable Resilience : A Profile of Adolescents From a Colored Community in Kimberley. (Doctoral dissertation, University of the Free State).

Knowles. (1980). The Modem Practice of Adult Education from Pedagogy to Andragogy. New York: The Adult Education Company.