อิสลามกับการพัฒนาอย่างยั่งยืน : กรณีศึกษาชุมชนมัสยิดเราะห์มะตุ้ลอิสลามียะห์ คลองแสนแสบ กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

     การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการประยุกต์หลักศาสนาอิสลามมาใช้ในการพัฒนาในบริบทของการพัฒนาอย่างยั่งยืนโดยศึกษากรณีของชุมชนมัสยิดเราะห์มะตุ้ลอิสลามียะห์ที่ตั้งถิ่นฐานริมคลองบึงใหญ่ถนนสุวินทวงศ์กรุงเทพมหานคร เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสังเกตแบบมีส่วนร่วมและสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลหลักในพื้นที่ ได้แก่ อีหม่าม (ผู้นำศาสนา) คอเต็บ (ผู้ทำหน้าที่แสดงธรรมแก่สัปบุรุษในมัสยิด) บิหลั่น (ผู้ประกาศเชิญชวนให้มุสลิมปฏิบัติศาสนกิจ) คณะกรรมการมัสยิดผู้ได้รับเลือกตั้งจากสมาชิก จำนวน 12 คน และคณะกรรมการเครือข่ายชุมชน จำนวน 6 ชุมชมชน ๆ ละ 1 คน ซึ่งเก็บรวบรวมข้อมูลมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม 2568  วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหาและตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูลด้วยวิธีการตรวจสอบแบบสามเส้า
     ผลการวิจัย พบว่า การศรัทธาต่อพระเจ้า (อัลลอฮ์) เป็นสิ่งสำคัญที่สุด ทำให้เกิดความสามัคคี ความผูกพันภายในชุมชน และมีผู้นำศาสนาเป็นบุคคลสำคัญในการบริหารกิจการในชุมชนให้กับประชาชนที่อาศัยอยู่บริเวณมัสยิดเราะห์มะตุ้ลอิสลามียะห์ผ่านการประชาสัมพันธ์เสียงตามสายโดยอีหม่ามอาลี บัวเจริญ เป็นผู้อธิบายให้ความรู้และเชิญชวนให้คนในชุมชนรับผิดชอบต่อตนเองและสังคมซึ่งเน้นแนวคิดในการพัฒนาตนเอง ครอบครัว สังคม อันจะนำไปสู่การมีสิ่งแวดล้อมที่ดีซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งในการพัฒนาประเทศให้เกิดดุลยภาพที่จะพัฒนาชีวิตให้ครอบคลุมและสมบูรณ์ในทุกมิติซึ่งทำให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน