การจัดการเรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐานที่มีผลต่อการคิดวิเคราะห์และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง เซลล์และการทำงานของเซลล์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐาน 2) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียน เรื่อง เซลล์และการทำงานของเซลล์ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐานกับเกณฑ์ร้อยละ 70 กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนขนาดใหญ่พิเศษ ในจังหวัดกาฬสินธุ์ ปีการศึกษา 2567 ได้มาโดยการสุ่มแบบกลุ่ม จำนวน 31 คน เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้จำนวน 5 แผนจัดการเรียนรู้ รวม 15 ชั่วโมง เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล ได้แก่ 1) แบบวัดการคิดวิเคราะห์ แบบปรนัย 4 ตัวเลือก จำนวน 30 ข้อ และ 2) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบปรนัย 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ นำมาวิเคราะห์ข้อมูลใช้การหาค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าร้อยละ ค่า Normalized Gain <g> และสถิติ One-Sample t-test
ผลการวิจัยพบว่า 1) เมื่อศึกษาการคิดวิเคราะห์โดยศึกษาความก้าวหน้าการคิดวิเคราะห์รายบุคคลด้วยสถิติ <g> นักเรียนมีความก้าวหน้าทางการคิดวิเคราะห์อยู่ในระดับสูง คิดเป็นร้อยละ 6.45 และระดับปานกลางคิดเป็นร้อยละ 93.55 เมื่อวิเคราะห์แยกเป็นรายด้าน พบว่าด้านการจำแนก นักเรียนมีความก้าวหน้าทางการคิดวิเคราะห์อยู่ในระดับสูง คิดเป็นร้อยละ 20 ส่วนด้านการจัดหมวดหมู่ ด้านการเชื่อมโยง ด้านการสรุปความ และด้านการประยุกต์อยู่ในระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 80 2) นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เฉลี่ยคิดเป็นร้อยละ 78.08 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ร้อยละ 70 เมื่อนำมาวิเคราะห์ด้วยสถิติ One-Sample t-test พบว่ามีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. บทความที่ลงตีพิมพ์ทุกเรื่องได้รับการตรวจทางวิชาการโดยผู้ประเมินอิสระ ผู้ทรงคุณวุฒิ (Peer Review) สาขาที่เกี่ยวข้อง อย่างน้อย 3 ท่าน ในรูปแบบ Double blind review
2. ข้อคิดเห็นใด ๆ ของบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม นี้เป็นของผู้เขียน คณะผู้จัดทำวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
3. กองบรรณาธิการวารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม ไม่สงวนสิทธิ์การคัดลอกแต่ให้อ้างอิงแสดงที่มา
เอกสารอ้างอิง
กชามาส จันทร์สกุล. (2562). การพัฒนาแบบจำลองทางความคิดด้วยการจัดการเรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐานเรื่อง การแบ่งเซลล์ ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยรังสิต,ปทุมธานี). สืบค้นเมื่อวันที่ 15 มกราคม 2568 จากhttps://rsuir-library.rsu.ac.th/handle/1234567892103
กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). ตัวชี้วัดและหลักสูตรแกนกลางกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษา ขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทยจํากัด.
เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. (2553). การคิดเชิงวิเคราะห์ (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: ซัคเซสมีเดีย.
จุฑามาศ กันทะวัง. (2563). การจัดการเรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐานวิชาชีววิทยา เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการให้เหตุผลเชิงวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยบูรพา, ชลบุรี). สืบค้นเมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2568 จาก http://ir.buu.ac.th/dspace/bitstream/1513/168/1/61910061
ชาตรี ฝ่ายคำตา และภรทิพย์ สุภัทรชัยวงศ์. (2557). การจัดการ เรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐาน Model-Based Learning. วารสารศึกษาศาสตร์ปริทัศน์, 29(3), 86-99.
ฐาปนีย์ แสนใจ, ยุวดี อินสำราญ, และเนตรชนก จันทร์สว่าง. (2566). การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้แบบจำลองเป็นฐานเรื่องเซลล์และการทำงานของเซลล์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 17(2), 181-190.
ดวงจันทร์ วรคามิน, ปังปอนด์ รักอำนวยกิจ และยศวีร์ สายฟ้า. (2559). โครงการการศึกษาความสามารถด้านการคิดวิเคราะห์และการมีจิตสาธารณะ เพื่อพัฒนาศักยภาพการเป็นคนดีคนเก่งของนักเรียนไทย (รายงานวิจัยผลการวิจัย). กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์วิจัยและนวัตกรรม.
ทิศนา แขมมณี และคณะ. (2544). วิทยาการด้านการคิด. กรุงเทพฯ: สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ.
นิตยา ทันใจ, วิษณุ สุทธิวรรณ, และธัญวรัตน์ ปิ่นทอง. (2564). การใช้แบบจําลองทางวิทยาศาสตร์ เพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดวิเคราะห์และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง ระบบสุริยะ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ วไลอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์, 16(1), 31-47.
ประพันธ์ศิริ สุเสารัจ. (2553). การคิดวิเคราะห์ (เล่ม 1). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ห้างหุ้นส่วนจำกัด 9119 เทคนิคพริ้นติ้ง.
ปรีญานันต์ นวลจันทร์. (2563). ผลการจัดการเรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐาน ที่มีต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร์และความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์, ปทุมธานี). สืบค้น เมื่อวันที่ 4 มกราคม 2568 จาก https://grad.vru.ac.th/VRU_Thesis/thesis/file_ Pdf/full_59B54680208.pdf
พรเทพ จันทราอุกฤษฎ์. (2556). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนโดยบูรณาการรูปแบบการสืบสอบแบบโต้แย้งและแนวคิดการเรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐานเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการรู้วิทยาศาสตร์และความมีเหตุผลของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น (วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ). สืบค้นเมื่อ วันที่ 4 มีนาคม 2568 จาก http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/43652
พรพิมล โพธิ์ไธสง, และพรรณวิไล ดอกไม้. (2566). การจัดการ เรียนรู้โดยใช้แบบจําลองเป็นฐานเพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง เซลล์และการทำงานของเซลล์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4. วารสารสหวิทยาการวิจัยและวิชาการ, 3(5), 465-480.
พรรณวิไล ชมชิด. (2552). การเรียนการสอนวิทยาศาสตร์โดยใช้แบบจำลอง. นิตยสาร สสวท., 38(163), 33-34.
พลอยศิริ พุทธรักษา. (2566). ผลการจัดการเรียนรู้โดยใช้ แบบจำลองเป็นฐาน เรื่อง แสงที่มีต่อความสามารถในการสร้างแบบจำลองทางวิทยาศาสตร์และความสามารถในการคิด วิเคราะห์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนภัทรญาณวิทยา จังหวัดนครปฐม (วิทยานิพนธ์ปริญญา มหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, นนทบุรี). สืบค้นเมื่อวันที่ 11 ธันวาคม 2567 จาก http://ir.stou.ac.th/handle/123456789/13174?locale=en
ภาริณี สุวรรณศรี และประสาท เนืองเฉลิม. (2562). ธรรมชาติของวิทยาศาสตร์กับการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21. วารสารครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร. 1(1), 20-25.
โรงเรียนยางตลาดวิทยาคาร. (2564). รายงานการประเมินตนเองของสถานศึกษา โรงเรียนยางตลาดวิทยาคาร ปีการศึกษา 2564. กาฬสินธุ์: โรงเรียนยางตลาดวิทยาคาร
วีระ สุดสังข์. (2550). การคิดวิเคราะห์ คิดอย่างมีวิจารณญาณและคิดสร้างสรรค์ (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.
สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (องค์การมหาชน). (2566). บทสรุปผู้บริหาร ผลการวิเคราะห์ผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน เพื่อพัฒนาการเรียนการสอน. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 กันยายน 2567 จาก https://www.niets.or.th/th/content/view/25982
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2555). การวัดผลประเมินผลวิทยาศาสตร์. กรุงเทพฯ: ซีเอ็ดยูนิเคชัน.
สุรัสวดี ปะกิระเค. (2561). การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐาน เรื่องปรากฏการณ์ของโลกและ เทคโนโลยีอวกาศ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, มหาสารคาม). สืบค้นเมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2568 จาก http://fulltext.rmu.ac.th/fulltext/2561/1270034/Pakiraka%20Surassawadee.pdf
สุวิทย์ มูลคำ. (2556). กลยุทธ์การสอนคิดแก้ปัญหา (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: ภาพพิมพ์.
อภิสิทธิ์ ธงไชย. (2556). สะเต็มศึกษากับการพัฒนาการศึกษาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์และคณิตศาสตร์ในประเทศสหรัฐอเมริกา. วารสารสมาคมครูวิทยาศาสตร์คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย, 19(12), 15-18.
Bloom, B. S., Krathwohl, D. R. and Masia, B. B. (1956). Taxonomy of Educational Objectives the Classification of Educational Goals. New York: David McKay.
Bryce, C. M., Baliga, V. B., De Nesnera, K. L., Fiack, D., Goetz, K., Tarjan, L. M., . . . Bard, D. G. (2016). Exploring Models in the Biology Classroom. The American Biology Teacher, 78(1), 35-42.
Buckley, B. C., Gobert, J. D., Kindfield, A. C., Horwitz, P., Tinker, R. F., Gerlits, B., . . .Willett, J. (2004). Model-based Teaching and Learning with BioLogica™: What Do They Learn? How Do They Learn? How Do We Know? Journal of Science Education and Technology, 13, 23-41.
Coll, R. K., France, B., and Taylor, I. (2005). The Role of Models and Analogies in Science Education: Implications from Research. International Journal of Science Education, 27(2), 183-198.
Gilbert, S. W. (2011). Models-based Science Teaching. NSTA Press.
Harrison, A. G., and Treagust, D. F. (2000). A typology of school science models. International Journal of Science Education, 22(9), 1011-1026.
Jong, J. P., Chiu, M. H., and Chung, S. L. (2015). The use of Modeling‐based Text to Improve Students' Modeling Competencies. Science Education, 99(5), 986-1018.
Ladachart, L., and Ladachart, L. (2017). Science Teachers’ Perspectives on and Understandings about Scientific Models. Journal of Community Development Research (Humanities and Social Sciences), 10(3), 149 –162. [in Thai]
Louca, L. T., and Zacharia, Z. C. (2012). Modeling-Based Learning in Science Education: Cognitive, Metacognitive, Social, Material and Epistemological Contributions. Educational Review, 64(4), 471-492.
Martínez Solano, J. F. (2016). Wenceslao J. Gonzalez: Bas Van Fraassen’s [Approach to Representation and Models in Science]. Journal for General Philosophy of Science, 47(1), 261–264.
Marzano, R. J. (2001). Designing a New Taxonomy of Education Objectives. California: Corwin Press.
Schwarz, C. V., and White, B. Y. (2005). Meta modeling Knowledge: Developing Students’ Understanding of Scientific Modeling.Cognition and Instruction, 3(2), 165-205.
