ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการกำหนดค่าธรรมเนียมสอบบัญชีและคุณภาพการสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการกำหนดค่าธรรมเนียมสอบบัญชีและคุณภาพการสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในประเทศไทย ประชากรคือ ผู้สอบบัญชีรับอนุญาตที่ประกอบวิชาชีพในประเทศไทย จำนวน 11,547 รายตามข้อมูลของสภาวิชาชีพบัญชี ณ วันที่ 31 มกราคม 2568 กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 387 ราย โดยคำนวณจากสูตรการกำหนดขนาดตัวอย่างของทาโร่ ยามาเน่ และเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบง่ายเครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาคือ แบบสอบถามมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ จำนวน 48 ข้อ โดยผ่านการตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 3 ท่าน และตรวจสอบความเชื่อมั่นโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูปทางการวิจัยแล้ววิเคราะห์ข้อมูลเบื้องต้นด้วยสถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) ได้แก่ ความถี่ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และใช้สถิติเชิงอนุมาน (Inference Statistics) สำหรับทดสอบสมมติฐาน ได้แก่ การวิเคราะห์การถดถอยอย่างง่าย (Simple Regression Analysis) และการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณ (Multiple Regression Analysis)
ผลการศึกษา พบว่า (1) ลักษณะการประกอบธุรกิจของลูกค้า ได้แก่ ประเภทธุรกิจความซับซ้อนของธุรกิจ และความสามารถในการทำกำไรของกิจการ มีอิทธิพลต่อค่าธรรมเนียมสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในประเทศไทยอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.001 ส่วนขนาดของกิจการมีอิทธิพลต่อค่าธรรมเนียมสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในประเทศไทยอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 (2) ลักษณะของผู้สอบบัญชี ได้แก่ ประเภทสำนักงานสอบบัญชี ความรู้ความสามารถทางวิชาชีพบัญชี และความสามารถในการทำกำไรของกิจการ มีอิทธิพลต่อค่าธรรมเนียมสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในประเทศไทย อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.001 ส่วนความรู้ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศไม่มีอิทธิพลต่อค่าธรรมเนียมสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในประเทศไทย อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และ (3) ค่าธรรมเนียมสอบบัญชีมีอิทธิพลต่อคุณภาพการสอบบัญชี ด้านความถูกต้อง ความครบถ้วน ความชัดเจน ความกะทัดรัด ความสร้างสรรค์ และความทันเวลาของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในประเทศไทย อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.001 และค่าธรรมเนียมสอบบัญชีมีอิทธิพลต่อคุณภาพการสอบบัญชีด้านความเที่ยงธรรมของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในประเทศไทย อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
1. บทความที่ลงตีพิมพ์ทุกเรื่องได้รับการตรวจทางวิชาการโดยผู้ประเมินอิสระ ผู้ทรงคุณวุฒิ (Peer Review) สาขาที่เกี่ยวข้อง อย่างน้อย 3 ท่าน ในรูปแบบ Double blind review
2. ข้อคิดเห็นใด ๆ ของบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม นี้เป็นของผู้เขียน คณะผู้จัดทำวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
3. กองบรรณาธิการวารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม ไม่สงวนสิทธิ์การคัดลอกแต่ให้อ้างอิงแสดงที่มา
เอกสารอ้างอิง
กมล วินิชถาวร และพิเชฐ์ โสภาพงษ์. (2562). ปัจจัยที่มีผลต่อคุณภาพการตรวจสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตแห่งประเทศไทย. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 6(9), 4332-4345.
กิตติคม จีนเหรียญ. (2561). อิทธิพลของความรู้ความสามารถคุณลักษณะหลักฐานการสอบบัญชีที่ดีและความสามารถทางการบริหารงานที่มีต่อคุณภาพการสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตในประเทศไทย (วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศรีปทุม.
กิตติศักดิ์ โฟฉิว. (2563). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการกำหนดค่าธรรมเนียมการสอบบัญชีของบริษัทในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย SET 100 (สารนิพนธ์บัญชีมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
ชุดาพร สอนภักดี. (2565). ปัจจัยที่ส่งผลต่อค่าธรรมเนียมสอบบัญชีของบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. วารสารวิจัยมหาวิทยาลัยเวสเทิร์น มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 8(1), 17-30.
ณัฏฐนิชา คล้ายแก้ว. (2562). ผลกระทบสมรรถนะของผู้สอบบัญชีและการบริหารความเสี่ยงที่ส่งผลต่อคุณภาพการสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตแห่งประเทศไทย (วิทยานิพนธ์บัญชีมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
ปุณยนุช คำหลาน. (2556). ผลกระทบของความรอบรู้ในการสอบบัญชีที่มีต่อคุณภาพการสอบบัญชีของผู้สอบบัญชีรับอนุญาตแห่งประเทศไทย (การค้นคว้าอิสระมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
พระราชบัญญัติการบัญชี พ.ศ. 2543. (12 พฤษภาคม 2543). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 117 ตอนที่ 41ก. หน้า 1-11
ยุวธิดา กันธวัง, มนทิพย์ ตั้งเอกจิต และสุวรรณา เลาหะวิสุทธิ์. (2562). ปัจจัยกำหนดค่าธรรมเนียมการสอบบัญชีของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ เอ็ม เอ ไอ. วารสารการบัญชีและการจัดการ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 11(1), 22-36.
รัชชานนท์ พรหมจาด. (2566). ปัจจัยที่ส่งผลต่อคุณภาพการสอบบัญชีของผู้ตรวจสอบบัญชีในสำนักงานสอบบัญชีขนาดใหญ่ 4 แห่ง (การค้นคว้าอิสระมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
วฤดดา พิพัฒนกุล, พัทธนันท์ เพชรเชิดชู, และศิริเดช คำสุพรหม. (2563). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการกำหนดค่าธรรมเนียมสอบบัญชี. วารสารสุทธิปริทัศน์, 34(109), 230-244.
สภาวิชาชีพบัญชี ในพระบรมราชูปถัมภ์. (2560). คำแนะนำในการกำหนดค่าธรรมเนียม การให้บริการงานสอบบัญชี. สืบค้นเมื่อวันที่ 11 มกราคม 2568 จาก https://acpro-std.tfac.or.th/test_std/uploads/files/
สภาวิชาชีพบัญชี ในพระบรมราชูปถัมภ์. (2565). มาตรฐานการสอบบัญชี ปี 2565. สืบค้นเมื่อวันที่ 11 มกราคม 2568 จาก https://acpro-std.tfac.or.th/test_std/uploads/files/TSA/2565_TSA200.pdf
สมพงษ์ พรอุปถัมภ์, และนันทกรณ์ ทองสืบแสง. (2567). ความสัมพันธ์ของค่าธรรมเนียมการสอบบัญชีกับปัจจัยของลูกค้าสอบบัญชีและจำนวนเรื่องสำคัญในการตรวจสอบหลักฐานจากกลุ่มบริษัทจดทะเบียนกลุ่ม SET100. วารสารสภาวิชาชีพบัญชี, 6(1), 4-25.
สุทธิศักดิ์ จิวะวิศิษฎ์นนท์, ขันทอง วัฒนะประดิษฐ์ และพระครูปลัดอดิศักดิ์ วชิรปญฺโญ. (2567). สันตินวัตกรรมการสื่อสารเพื่อเสริมสร้างความภักดีของลูกค้าสำนักงานสอบบัญชี.วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 12(3), 1126-1137.
อภิชาต การะเวก. (2565). คุณภาพการตรวจสอบบัญชีที่มีผลต่อความสำเร็จในการดำเนินธุรกิจ. วารสารวิทยาการจัดการปริทัศน์, 24(1), 147-156.
Ayu, P. D., Ida, R., & Apit, S. W. (2019). The Influence of Company Size and Audit Fee on Audit Quality. Atlantis Press, 65(1), 371-375. https://doi.org/10.2991/icebef-18.2019.83
Bestari, F. A., & Rusmanto, T. (2020). The Impact of Competency, Independency and Professional Skepticism Toward Audit Fee Determination. American International Journal of Business Management (AIJBM), 3(10), 37-45. https://www.aijbm.com/wp-content/uploads/2020/10/F3103745.pdf
Cahan, S. F., & Sun, J. (2014). The Effect of Audit Experience on Audit Fees and Audit Quality. Journal of Accounting, Auditing & Finance, 30(1), 78-100. https://doi.org/10.1177/0148558X14544503
ElGamma, W. & Gharzeddine, M. (2020). Determinants of audit fees in developing countries: Evidence from Egypt. Corporate Ownership & Control, 17(2), 142-156.
Ganesan, Y., Narayanan, R., Haron, H., & Pitchay, A. A. (2019). Does Audit Fees and Non-Audit Fees Matters in Audit Quality? FGIC 2nd Conference on Governance and Integrity 2019, KnE Social Sciences, 1074–1083. https://doi.org/10.18502/KSS.V3I22.5112
Junita, E. & Pratiwi, D. (2023). What Factors Influence the Determination of Audit Fees. Dinasti International Journal of Economics, Finance and Accounting, doi: 10.38035/dijefa. v4i1.1751
Kanakriyah. (2020). Model to Determine Main Factors Used to Measure Audit Fees. Academy of Accounting and Financial Studies Journal, 24(2), 1-13.
Kusmayasari, D., Bilgies, A, F., Damayanti D. & Suharsono, J. (2023). The Influence of Audit Fee, Independence, and Competency on Audit Quality. Journal of Governance Taxation and Auditing, 1(4), 425-433. https://doi.org/10.38142/jogta.v1i4.653
Lindrianasari, L., Evana, E., & Fatmasari, A. (2021). Audit Fee, Human Resources, and Audit Quality of Financial Statements. https://doi.org/10.4108/EAI.1-10-2020.2304696
Liu, S. (2017). An Empirical Study: Auditors’ Characteristics and Audit Fee. Open Journal of Accounting, 6, 52-70. doi: 10.4236/ojacct.2017.62005.
