7. โครงสร้างหลวมของสังคมไทยในบริบทคุณลักษณะของคนอาเซียน

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งนำเสนอปัญหาที่เกิดจากโครงสร้างหลวมของสังคมไทย ที่อาจเป็นผลกระทบทั้งในทางที่ดีและเสียต่อการเปิดประเทศไทยเข้าสู่ประชาคมอาเซียน ในปีพุทธศักราช 2558 ซึ่งเป็นผลมาจากแต่เดิมของคุณลักษณะคนไทยที่เป็นสังคมเกษตรกรรม และศาสนาพุทธ ที่คนมักเป็นเจ้านายตนเองและเป็นผู้กำหนดเวลาในการทำงาน จึงมีความเป็นปัจเจกชนค่อนข้างสูง และจะทำทุกอย่างตามอำเภอใจ โดยไม่ค่อยให้ความใส่ใจต่อกฎเกณฑ์ของสังคม อีกทั้งคนไทยมีนิสัยชอบสนุกสนาน อิสระ ไม่ชอบถูกบังคับ มีความเป็นอยู่ที่เรียบง่าย เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ไม่ชอบวางแผน ไม่ป้องกันในการแก้ไขปัญหาล่วงหน้า แต่จะแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า และทำงานเฉพาะกิจ จากที่กล่าวมาจะเห็นได้ว่าโครงสร้างสังคมหลวมนั้นมีทั้งข้อดีและข้อเสีย สำหรับข้อดีก็คือคนไทยมีความยืดหยุ่นจึงทำให้สามารถปรับตัวได้ง่ายในการที่จะอยู่ร่วมกับคนอื่นในสังคมได้ และความแตกต่างในความหลากหลายของคนในสังคมไทย เช่น สถานภาพทางเศรษฐกิจ ความเป็นเมืองและชนบท ชาติพันธุ์ ศาสนา การศึกษา แต่ก็ไม่ทำให้เกิดการแบ่งแยกกันมากนัก ซึ่งแม้จะมีความแตกต่างกันแต่ก็สามารถที่จะอยู่ร่วมกันได้ ข้อเสียคือการทำงานของคนไทยไม่ค่อยมีการวางแผน ยึดตนเองเป็นหลัก และมักจะหลีกเลี่ยงต่อการปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ ข้อบังคับ กติกาของสังคมอยู่เสมอ  จึงเห็นควรที่จะดำเนินการในการหาแนวทางหรือมาตรการในการแก้ไขโครงสร้างหลวมให้เป็นโครงสร้างกระชับและมีความชัดเจนขึ้น ด้วยการหาวิธีการปรับเปลี่ยนเจตคติของคนให้เห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม ส่งเสริมการรวมกลุ่มเพื่อแก้ไขปัญหาร่วมกัน มีการบังคับใช้กฎระเบียบอย่างมีประสิทธิภาพ ส่งเสริมความสัมพันธ์โดยเน้นการปรึกษาหารือ และสร้างความไว้วางใจซึ่งกันและกัน ถ้าหากกระทำได้เช่นนี้ก็น่าจะสอดคล้องกับคุณลักษณะของคนในประชาคมอาเซียน และ 3 เสาหลัก ได้แก่ การเมืองและความมั่นคง เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม