แนวทางคุ้มครองลิขสิทธิ์ในงานดนตรีกรรมจากจำนวนประโยคคำซ้ำต่อการละเมิดลิขสิทธิ์ ในบทเพลงลูกทุ่งไทย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ เกิดจากปัญหาการกำหนดขอบเขตเพื่อใช้พิจารณาคดีที่เกิดขึ้นจากการประพันธ์เพลงที่มีจำนวนประโยคคำซ้ำในงานดนตรีกรรมว่าควรจะมีในระดับใดจึงจะเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์หรือไม่ละเมิดลิขสิทธิ์ รวมทั้งจะได้รับการคุ้มครองตามกฎหมายลิขสิทธิ์ เนื่องจากในปัจจุบันยังไม่มีกฎหมายบัญญัติในเรื่องดังกล่าว

ซึ่งการวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันของการกำหนดจำนวนประโยคคำต่อการละเมิดลิขสิทธิ์ในงานดนตรีกรรมของบทเพลงลูกทุ่งไทย 2) ศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดจำนวนประโยคคำซ้ำต่อการขจัดการละเมิดลิขสิทธิ์ในงานดนตรีกรรมของบทเพลงลูกทุ่งไทย 3) ศึกษาแนวทางที่ใช้ในการกำหนดจำนวนประโยคคำที่ดีและเหมาะสมต่อการขจัดการละเมิดลิขสิทธิ์ในงานดนตรีกรรมของเพลงลูกทุ่งไทย ข้อมูลเชิงคุณภาพได้แก่ ผู้ทรงคุณวุฒิซึ่งเลือกมาแบบเจาะจง จำนวน 5 คน ข้อมูลเชิงปริมาณได้แก่ ผู้ที่เป็นนักร้องนักดนตรีนักประพันธ์อาชีพและบุคลากรในเพลงลูกทุ่งไทย ณ ปัจจุบัน จำนวน 250 คน กลุ่มตัวอย่าง 152 คน โดยใช้ตารางของเครจซี่ และมอร์แกน เก็บข้อมูลระหว่าง พฤษภาคม 2565 ถึง มีนาคม 2566  วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า

1. วงดนตรีลูกทุ่งไทยเริ่มมีการก่อตั้งมาประมาณ 40 ถึง 60 ปี การสร้างสรรค์ดนตรีลูกทุ่งไทยมักจะมาจากการชื่นชอบบทเพลงใดๆ และผู้ประพันธ์จะนำมาใช้เป็นแรงบันดาลใจ แต่บางเพลงมีการใช้เนื้อเก่าทำนองเดิมหรือเนื้อเดิมทำนองใหม่จนคนไม่สามารถจำทำนองเก่าๆ ได้หรือจำต้นฉบับไม่ได้


2. ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดจำนวนคำซ้ำต่อการขจัดการละเมิดลิขสิทธิ์ในงานดนตรีกรรมตาม พ.ร.บ.ลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 ในบทเพลงลูกทุ่งไทย พบว่า จำนวนและร้อยละของข้อมูลทั่วไปส่วนมากเป็นชายจำนวน 95 คน คิดเป็นร้อยละ 62.5 ชาย อายุน้อยกว่า 31 ปี 38 คน คิดเป็นร้อยละ 25.0 และระหว่าง 36 – 40 ปี 38 คน คิดเป็นร้อยละ 25.0 การศึกษาปริญญาตรีขึ้นไป 76 คน คิดเป็นร้อยละ 50.0 ระยะเวลาการเป็นศิลปินเพลงลุกทุ่ง น้อยกว่า 1 ปี จำนวน 114 คน คิดเป็นร้อยละ 75.0 จำนวนอัลบั้มที่นำเสนอสู่สาธารณชน จำนวน 1 อัลบั้ม จำนวน 143 คน คิดเป็นร้อยละ 94.0 ค่าเฉลี่ย ( ) และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (SD) ภาพรวมมีค่าเฉลี่ย เท่ากับ 3.56 ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน เท่ากับ 0.64 ความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก


3. แนวทางที่ใช้ในการกำหนดจำนวนประโยคคำที่ดีและเหมาะสม จึงควรแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ.2537 มาตรา 32 โดยเพิ่มอนุมาตรา (9) ให้บัญญัติเพิ่มว่า “การทำซ้ำ ดัดแปลง นำแสดงออก ซึ่งบางส่วนของงาน หรือตัดทอน หรือทำให้ปรากฏ ของประโยค คำ จังหวะ และดนตรีซ้ำกันซึ่งมีความคล้ายคลึงกันในลำดับคอร์ด และโน้ตที่ไม่มีความสำคัญอันเกิดขึ้นโดยบังเอิญที่มิได้เกิดจากความจงใจของผู้สร้างสรรค์ ที่มีประโยค คำ จังหวะ และดนตรีซ้ำกันไม่เกินร้อยละ 30 หรือไม่เกิน 5 ประโยค หรือ 20 คำ จากในงานดนตรีกรรมเดิม” เพื่อให้เกิดการปฏิบัติอย่างเป็นธรรมต่อผู้สร้างสรรค์ที่เกิดจากความบังเอิญของคอร์ด โน้ต หรือจังหวะดนตรีที่เป็นสามัญ จากความบังเอิญของพยัญชนะไทยมี 44 ตัว 21 เสียง สระมี 21 รูป 32